Παρουσιάστηκε την Παρασκευή, 1η Νοεμβρίου 2024, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Πολιτισμού για την επόμενη χρονιά, το 2025, ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής.

Πρώτα απ' όλα να αναφέρουμε πως ο προτεινόμενος συνολικός προϋπολογισμός, συμπεριλαμβανομένων τακτικών και αναπτυξιακών δαπανών, για το 2025, ανέρχεται στα 58.607.600 ευρώ, παρουσιάζοντας μια αύξηση περίπου 7,5 εκατομμυρίων ευρώ σε σύγκριση με την τρέχουσα χρονιά, της οποίας ο προϋπολογισμός ανερχόταν στα 51.081.760 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι το χαρτοφυλάκιο του πολιτισμού αγγίζει μόνο το 0,45% του συνολικού κρατικού προϋπολογισμού, ενώ σύμφωνα με τα λεγόμενα της υφυπουργού Πολιτισμού, δρος Βασιλικής Κασσιανίδου, το 36% του προϋπολογισμού αφορά αναπτυξιακές δαπάνες.

Βασισμένος σε 4 στόχους

Κατά την ομιλία της, η κ. Κασσιανίδου, υπογράμμισε ότι ο προϋπολογισμός βασίζεται στο σχέδιο δράσης του υφυπουργείου για υλοποίηση των στρατηγικών στόχων που τέθηκαν και οι οποίοι είναι: η στήριξη της πολιτιστικής δημιουργίας και η αναβάθμιση υποδομών, η διαφύλαξη της υλικής και άυλης κληρονομιάς, η πολιτιστική εξωστρέφεια και η πολιτιστική παιδεία.

Για τη στήριξη της πολιτιστικής δημιουργίας, η υφυπουργός αναφέρθηκε στην έγκριση του στρατηγικού σχεδιασμού του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού από το Υπουργικό Συμβούλιο, όπως και στην αναθεώρηση των χορηγικών προγραμμάτων για την οποία έχει ξεκινήσει το ερευνητικό πρόγραμμα «Άτλας» το οποίο θα χαρτογραφήσει τις ανάγκες των καλλιτεχνών και του οράματός τους για τους δημιουργικούς τομείς μέσα από ευρείας κλίμακας ποιοτικές έρευνες, οι οποίες θα γίνουν παράλληλα με ποσοτικές έρευνες κοινού. Η ίδια μίλησε επίσης για την ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα ηλεκτρονικής υποβολής και αξιολόγησης [grants4arts.cy], την οποία σύστησαν πριν από περίπου δύο εβδομάδες και έχουν ήδη πραγματοποιήσει δύο ενημερωτικές παρουσιάσεις.

Επιπλέον, σημείωσε, στο πλαίσιο της στήριξης της πολιτιστικής δημιουργίας εντάσσεται και το νομοσχέδιο για το «Καθεστώς του Καλλιτέχνη». Τον Σεπτέμβριο το νομοσχέδιο υποβλήθηκε στη Νομική Υπηρεσία και στις επόμενες εβδομάδες θα διαμορφωθεί το τελικό νομοσχέδιο. Αναμένονται, πρόσθεσε, οι υποδείξεις της Νομικής Υπηρεσίας και στη συνέχεια η έγκρισή του από το Υπουργικό για να κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Επιπρόσθετα, πριν το τέλος του 2024, δήλωσε, αναμένεται να ολοκληρωθεί η προετοιμασία των όρων εντολής και τα έγγραφα προσφορών για αγορά συμβουλευτικών υπηρεσιών για εκπόνηση μελέτης για τη στρατηγική για τον πολιτισμό ως οικονομική δραστηριότητα.

Ένα άλλο σημείο αποτελεί η αναβάθμιση των υποδομών που στηρίζουν την ανάπτυξη, παρουσίαση και προβολή πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Η χρηματοδότηση για τον σκοπό αυτό το 2024 ανήλθε στις 800 χιλιάδες ευρώ, είπε η κ. Κασσιανίδου, καθώς, πρόσθεσε προωθούνται επίσης οι προκαταρκτικές ενέργειες για έγκριση της κατασκευής νέου κτηρίου για την Κυπριακή Βιβλιοθήκη. «Έχει ήδη εγκριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης το σημείωμα έργου, με επικαιροποιημένο συνολικό κόστος 27,8 εκατ. ευρώ, και πριν το τέλος του έτους θα γίνει η προκήρυξη για τη διενέργεια της μελέτης βιωσιμότητας», επισήμανε.

Για τον άξονα της διαφύλαξης της υλικής και άυλης κληρονομιάς, η υφυπουργός μίλησε για την τακτική περιοδική συντήρηση, αποκατάσταση των 1.350 μνημείων και αρχαιολογικών χώρων για το οποίο δαπανάται ετησίως το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του Τμήματος Αρχαιοτήτων, το οποίο είναι επίσης υπεύθυνο για τη λειτουργία και τον εμπλουτισμό δεκαέξι κρατικών αρχαιολογικών μουσείων στις ελεύθερες περιοχές. Σε ό,τι αφορά τον σύγχρονο πολιτισμό, η κ. Κασσιανίδου, ενημέρωσε πως το 2025 προγραμματίζεται ο σχεδιασμός έκθεσης για τη ΣΠΕΛ με έργα της κρατικής συλλογής, ενόψει της κυπριακής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2026. Στον άξονα της αύλης κληρονομιάς, εμπίπτει και η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας, για την οποία, γνωστοποίησε πως το υφυπουργείο προχωρά με την ανακαίνιση του κεντρικού πωλητηρίου στη Λευκωσία, ενώ έχει ολοκληρωθεί η ανακαίνιση του εργαστηρίου υφαντικής.

Για τον στόχο της πολιτιστικής εξωστρέφειας, η κ. Κασσιανίδου ανακοίνωσε ότι το υφυπουργείο προχωρά με σχεδιασμό στρατηγικής για την πολιτιστική διπλωματία, με τη συμβολή εξειδικευμένης εταιρείας.

Τέλος, ο στόχος της πολιτιστικής παιδείας, υπέδειξε ότι ξεκίνησε να υλοποιείται, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, η δράση «Σχολεία Πρεσβευτές Πολιτισμού - Παιδιά Πρεσβευτές Πολιτισμού» σε οκτώ σχολεία δημοτικής εκπαίδευσης και επτά σχολεία μέσης-γενικής και μέσης-τεχνικής εκπαίδευσης. Την ίδια ώρα, θα συνεχίσει και το πρόγραμμα φιλαναγνωσίας «Διαδρομές σε Βιβλιοθήκες» σε επτά δημοτικές/κοινοτικές βιβλιοθήκες, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες σχολικές. Το 2025, θα διευρυνθεί και ο θεσμός της προπληρωμένης Κάρτας Πολιτισμού Νέων, ο οποίος καλύπτει τις ηλικίες 18-21 ετών.

Κατανομή προϋπολογισμού 2025

Το σύνολο των δαπανών της διοίκησης του υφυπουργείου ανέρχεται σε €11.521.262, εκ των οποίων ποσό ύψους €73.020 αφορά αναπτυξιακές δαπάνες. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται η χορηγία προς τον ΘΟΚ ύψους €5.300.000, η χορηγία προς το ΙΣΟΚ ύψους €3.250.000 και η χορηγία προς το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 [ΣΙΜΑΕ] ύψους €440.000. Δαπάνες ύψους €500.000 προορίζονται για εφαρμογή του Σχεδίου Κάρτας Πολιτισμού Νέων, ενώ πιστώσεις ύψους €500.000 έχουν περιληφθεί για την καταβολή καλλιτεχνικής χορηγίας σε δικαιούχους καλλιτέχνες σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου «ο περί της Δημιουργίας Μητρώου Καλλιτεχνών και Θέσπισης Καλλιτεχνικής Χορηγίας Νόμος του 2024». Πρόσθετα, δαπάνες ύψους €1.760.447, αφορούν τα πολιτιστικά κέντρα στο εξωτερικό, στο Μουσείο Αγώνος, στις πινακοθήκες και μουσεία τέχνης καθώς και στη συμμετοχή σε προγράμματα και πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα €16.832.161 ανέρχονται οι δαπάνες του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού, εκ των οποίων ποσό ύψους €12.391.770 αφορά αναπτυξιακές δαπάνες. Στις αναπτυξιακές, περιλαμβάνονται πιστώσεις, μεταξύ άλλων, για την παραγωγή ταινιών ύψους €2.650.000 και την επιχορήγηση πολιτιστικών φορέων και ατόμων για πολιτιστικές παροχές ύψους €6.250.000. Όσον αφορά τα χορηγικά μας προγράμματα €1,4 εκατ. θα διατεθούν για το σχέδιο «Θυμέλη», σχεδόν €3 εκατ. για το «Πολιτισμός ΙΙ», €600.000 για τα «Κύπρια» και σχεδόν €2 εκατ. για άλλα προγράμματα και δράσεις. Σύμφωνα με την κ. Κασσιανίδου, οι σημαντικότερες δράσεις που εντάσσονται στις πολιτιστικές εκδηλώσεις, με χρηματοδότηση €1.450.000 για το 2025, είναι: το Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού Κύπρου, η Πλατφόρμα Σύγχρονου Χορού Κύπρου, το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, το Φεστιβάλ Όψεις και Εικόνες του Εναλλακτικού Κινηματογράφου και τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Με σκοπό τον εμπλουτισμό της κρατικής συλλογής έργων τέχνης, ποσό ύψους €250.000 θα διατεθεί για την αγορά έργων τέχνης.

Οι δαπάνες για το Τμήμα Αρχαιοτήτων ανέρχονται στα €25.533.095, εκ των οποίων ποσό ύψους €7,432,080 αφορά αναπτυξιακές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, πιστώσεις για:

• έργα αναβάθμισης του αρχαιολογικού χώρου του Κουρίου με κόστος ύψους €250.000,
• την ολοκλήρωση των έργων στην Πύλη Αμμοχώστου συμπεριλαμβανομένης και όλης της υποδομής και εξοπλισμού για την αξιοποίησή της ως χώρου πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων, την έναρξη των έργων για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων Λάρνακας, Αγίου Γεωργίου στην Πέγεια και Πόλης Χρυσοχούς, συνολικού ύψους €2.500.000,
• την αναβάθμιση των μόνιμων εκθέσεων του Κυπριακού Μουσείου στη Λευκωσία στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2026 με ποσό ύψους €150.000.

Όσον αφορά τη συντήρηση και αποκατάσταση αρχαίων μνημείων, που αριθμούν 1.350, πιστώσεις ύψους €1.460.000, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, έργα στην Ιερά Μονή Αγίου Ηρακλειδίου και στην Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσορογιάτισσας. Πιστώσεις ύψους €2.200.000 αφορούν αντικατάσταση περίφραξης σε αρχαιολογικούς χώρους, εξειδικευμένες μελέτες για εγκαταστάσεις ειδικού φωτισμού στα Κάστρα Λεμεσού και Κολοσσίου καθώς και την αγορά νέου ξυλουργείου αφού το υφιστάμενο πρέπει να εγκαταλειφθεί. Με στόχο την έγκαιρη προετοιμασία για τις μουσειακές ανάγκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου, όπως ανέφερε η κ. Κασσιανίδου, περιλαμβάνονται πιστώσεις ύψους €600.000.

Για την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας, οι δαπάνες ανέρχονται στις €2.460.525. Στο ποσό περιλαμβάνονται βελτιωτικές εργασίες στα κτήρια της Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας, όπως η αναβάθμιση του πωλητηρίου, η ανακαίνιση εργαστηρίων και η τοπιοτέχνηση εξωτερικών χώρων.