Ηαρχιτεκτονική δομή, οι τεχνικές αλλά και ευρύτερα η φιλοσοφία πίσω από κάθε κτήριο αποτελούν κομμάτια του πολιτισμικού διαδρόμου μιας κοινωνίας. Μια ομάδα ανθρώπων που επέλεξε την Κύπρο ως το νέο της σπίτι δημιούργησε μια διαδικτυακή πλατφόρμα η οποία δίνει την ευκαιρία στο κοινό να εξερευνήσει αρχιτεκτονικές διαδρομές που αποκαλύπτουν μερικά διαμάντια, όπως λένε, της κυπριακής αρχιτεκτονικής κουλτούρας και ιστορίας του τόπου. Το «Παράθυρο» μίλησε με την ομάδα «Sphere partners», η οποία ανοίγει έναν χάρτη και μας οδηγεί στην ιδέα, το σκεπτικό αλλά και στην αρχιτεκτονική ομορφιά του νησιού.

Ποια η ιδέα πίσω από το «Sphere Space Cyprus»;

Το «Sphere Space Cyprus» είναι ένα έργο αφιερωμένο στην αποκάλυψη των σύγχρονων αρχιτεκτονικών θησαυρών της Κύπρου. Δημιουργήσαμε μια διαδικτυακή πλατφόρμα, συμπεριλαμβανομένων ενός διαδραστικού ιστότοπου και σελίδων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να διευκολύνουμε τον κόσμο να εκτιμήσει τη συχνά παραμελημένη εμβληματική αρχιτεκτονική των πόλεων που μένουν ή επισκέπτονται. Όλο και περισσότερος κόσμος μεταναστεύει στην Κύπρο και δημιουργεί μια νέα ζωή εδώ… έτσι θελήσαμε να τους βοηθήσουμε να εξερευνήσουν, να παρατηρήσουν και να μάθουν για το νέο τους «σπίτι». Επίσης, θέλουμε να προσφέρουμε ακόμα και στους ντόπιους την ευκαιρία να ανακαλύψουν ξανά οικεία κτήρια και διαδρομές, με την ελπίδα να πυροδοτήσουμε τη μνήμη και να μοιραστούνε μαζί μας τις δικές τους ιστορίες. Ευρύτερα, θα λέγαμε πως όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε έναν ξεχωριστό χώρο για διάλογο και σύνδεση.

Πώς προέκυψε;

Προέκυψε μέσα από τα επαγγελματικά μας ενδιαφέροντα και τις προσωπικές μας εμπειρίες από τη μετεγκατάστασή μας στο νησί. Η «Sphere Space Cyprus» είναι το παιδί και το πρώτο πρότζεκτ της «Sphere partners». Είμαστε ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός και η βασική μας ομάδα απαρτίζεται από τη Lara Kotreleva, την πρώην διευθύντρια της Γκαλερί «Tretyakov» στο Βλαδιβοστόκ, την Katerina Korobkova και τον Leonid Agron, διευθύνοντες εταίρους της RZLT Agency, ειδικούς στο branding, στην αρχιτεκτονική και στο «wayfinding». Ο οργανισμός ουσιαστικά επιδιώκει να ενώσει επαγγελματίες της τέχνης, της διαχείρισης μουσείων, των επικοινωνιών και του σχεδιασμού. Κι αυτό, θέλουμε να το πετύχουμε με την εμπλοκή και τη συνεργασία του οργανισμού με τους εμπνευστές τοπικών πολιτιστικών έργων από διαφορετικές πολιτιστικές ομάδες. Φυσικά, στη συνέχεια, θέλουμε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο το οποίο να μπορεί να εμπλέξει, κι αυτό με τη σειρά του, τοπικές επιχειρήσεις και άτομα στην πολιτιστική ατζέντα του τόπου. Ως πρώτο βήμα όμως επιλέξαμε έναν αρχιτεκτονικό οδηγό - εξερεύνηση της Λεμεσού και των πιο αγαπημένων αρχιτεκτονικών πολύτιμων «λίθων» της Λάρνακας, ο οποίος πήρε σάρκα και οστά με τη βοήθεια του ιστορικού αρχιτεκτονικής Sergey Nikitin-Rimsky.

Πείτε μας λίγα λόγια για το λογότυπό σας.

Το λογότυπο να πούμε αρχικά ότι αναπτύχθηκε από τους σχεδιαστές του πρακτορείου RZLT, οι οποίοι έχουν ήδη αναπτύξει το branding ενός χώρου τέχνης στην Κύπρο, το «Koλλa factory of culture». Αντλεί έμπνευση από την ελληνική λέξη «σφαίρα», που συμβολίζει την ενότητα, τη συνέχεια και τον περιεκτικό χαρακτήρα του έργου. Πιστεύουμε ότι η τέχνη ενώνει τους ανθρώπους και θέλουμε να μιλάμε μια γλώσσα που φέρνει κοντά τον κόσμο. Οι οδηγοί και οι αρχιτεκτονικές μας διαδρομές είναι μια ζωντανή γλώσσα, όχι απλώς μια ιστορική περιγραφή των αρχιτεκτονικών στυλ αλλά και μια αφήγηση. Είναι ένα μέσο αφήγησης προσβάσιμο σε κάθε κάτοικο ή τουρίστα, ενισχύοντας την περιέργεια και την προσοχή στη λεπτομέρεια. Η προοπτική μας αγκαλιάζει, βασικά, το «νέο πρόσωπο», που δεν είναι εξοικειωμένο με το τοπικό πλαίσιο αλλά αναζητά κοινό έδαφος. Ο πολιτισμός χρησιμεύει ως αυτή η παγκόσμια γλώσσα. Το λογότυπό μας αποτίνει επίσης φόρο τιμής στο αρχαίο ελληνικό αμφιθέατρο, ένα σύμβολο ενότητας στην επιδίωξη της εμπειρίας της τέχνης και νέων νοημάτων ενώ έχει τις ρίζες του στο παρελθόν.

«Ανακαλύπτοντας ιστορίες πίσω από εμβληματικά κτήρια». Πείτε μας περισσότερα γι' αυτήν τη φράση.

Στην έρευνά του, ο καθηγητής Sergey Nikitin-Rimsky εμβαθύνει, πέρα από τις μονογραφίες, στα κτήρια και περνάει σε μερικές σπάνιες πηγές. Ο ίδιος ξεκίνησε ένα προσωπικό ταξίδι κατά το οποίο επισκέφθηκε κάθε κτήριο, δημιούργησε σχέσεις με τους ιδιοκτήτες και συγκέντρωσε ιστορίες, φήμες και λαογραφία που σχετίζονται με κάθε τοποθεσία του χάρτη μας. Το περιεχόμενό μας δεν περιορίζεται στην περιγραφή αρχιτεκτονικών στυλ και χαρακτηριστικών, κοιτάμε βαθύτερα. Αποκαλύπτουμε τον αρχικό σκοπό του κτηρίου, μοιραζόμαστε στοιχεία για τους πρώτους ιδιοκτήτες του και φέρνουμε στο φως ανέκδοτα, ενώ ανακαλύπτουμε τα μοναδικά τοπικά ονόματα για κάθε δομή. Για παράδειγμα, γιατί το «Σπίτι Παυλίδη» στη Λεμεσό αναφέρεται ως «Navarone Guns»; Θα βρείτε την απάντηση στον οδηγό μας.

Ποια είναι τα πρώτα βήματα του πρότζεκτ;

Ξεκινάμε με πέντε μοναδικές διαδρομές που εκτείνονται σε δύο πόλεις, στη Λεμεσό και τη Λάρνακα, παρουσιάζοντας περισσότερα από 50 κτήρια αξιόλογης αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, κοινωνικών στρωμάτων και επιπέδων εξειδίκευσης, την ευκαιρία να περιπλανηθούν στις πόλεις τους χρησιμοποιώντας τον διαδικτυακό μας οδηγό, να εμβαθύνουν σε γνώριμες διαδρομές, να αποκτήσουν ξεχωριστές εμπειρίες και να καλλιεργήσουν μια ισχυρότερη σύνδεση με το περιβάλλον τους. Προς το παρόν, προσφέρουμε περιγραφές κειμένου και εικόνες, αλλά στο μέλλον φιλοδοξία μας είναι να δημιουργήσουμε μια πλήρως διαδραστική πλατφόρμα πολυμέσων που θα περιλαμβάνει ηχητικούς οδηγούς, προτεινόμενες τοποθεσίες, συνεντεύξεις και άλλα.

Γιατί επιλέξατε τη Λεμεσό και τη Λάρνακα; Τι συναρπαστικό έχουν;

Η Λεμεσός, στην οποία διαμένουμε και περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας, κέντρισε την προσωπική μας περιέργεια να εμβαθύνουμε στους κεντρικούς δρόμους και τις δομές της. Η Λάρνακα διατηρεί τη σημασία της λόγω της συνεργασίας μας με την Μπιενάλε Λάρνακας 2023 και της παρουσίας πολυάριθμων εξαιρετικών και πολύτιμων αρχιτεκτονικών θησαυρών του 20ού αιώνα που, δυστυχώς, σταδιακά εξαφανίζονται από το αστικό τοπίο λόγω της παραμέλησης. Η αρχική μας διαδρομή, με τίτλο «Vanishing Homes», στη Λάρνακα είναι αφιερωμένη σε αυτά τα συχνά παραμελημένα κτήρια. Το ταξίδι μας φυσικά δεν τελειώνει με αυτές τις δύο πόλεις. Κοιτάζοντας το μέλλον οι φιλοδοξίες μας επεκτείνονται στην ενσωμάτωση περισσότερων διαδρομών και πόλεων στην πλατφόρμα μας. Έχουμε στραμμένο το βλέμμα στην πρωτεύουσα και στις μαγευτικές αλλά και ιστορικά περίπλοκες, ιδιαίτερες και με έντονο φορτίο τοποθεσίες, όπως τα Βαρώσια και η Αμμόχωστος.

Τι είναι αυτό που κάνει μοναδική την Κύπρο;

Είναι ένα νησί με αξιοσημείωτη ιστορία που χαρακτηρίζεται από ένα κράμα συνάντησης πολλών πολιτισμών, το οποίο, εν τέλει, δημιουργεί κάτι πραγματικά ξεχωριστό. Η Κύπρος προβάλλει συχνά την αρχαία ιστορία της, ωστόσο η Κύπρος του 20ού αιώνα έχει μια παραμελημένη κληρονομιά της αρ ντεκό και της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής, η οποία έχει απίστευτη αξία από μόνη της. Ήρθε η ώρα να δει φως και να πάρει προσοχή και αυτή η πλευρά της ιστορίας της.

Πού μπορούμε να βρούμε τις διαδρομές;

Στη διαδικτυακή μας πλατφόρμα, η οποία περιλαμβάνει έναν πλήρως λειτουργικό ιστότοπο σχεδιασμένο με μια διαισθητική εμπειρία για τον κάθε χρήστη και που μοιάζει πολύ με μια εφαρμογή για κινητά. Χρησιμοποιώντας αυτήν την πλατφόρμα οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν μια διαδρομή, να αποκτήσουν πρόσβαση σε έναν χάρτη που επισημαίνει όλα τα σημεία της και να ακολουθήσουν τις οδηγίες βήμα προς βήμα. Με κάθε βήμα, θα ξεκλειδώνουν περισσότερες πληροφορίες, σημειώσεις και εικόνες που σχετίζονται με τα κτήρια και τους δρόμους που διασχίζουν. Παράλληλα, τα ΜΚΔ μας θα χρησιμεύουν ως πλατφόρμες για την ανταλλαγή ειδήσεων, πληροφοριών και παρατηρήσεων. Θέλουμε οι σελίδες μας στο Instagram και στο Facebook να εξελιχθούν σε μια νέα διαδικτυακή «αγορά». Δηλαδή, να αποτελούν ένα κέντρο για επικοινωνία και συζήτηση μεταξύ ατόμων σε όλη την Κύπρο.

Γιατί χρειαζόμαστε μια διαδικτυακή πλατφόρμα γι' αυτόν τον σκοπό;

Θεωρούμε πως στην εποχή στην οποία ζούμε δεν είναι πρακτικό να προσκαλούμε ανθρώπους σε μια βιβλιοθήκη για να διαβάσουν για μοντερνιστές αρχιτέκτονες που γεννήθηκαν στην Κύπρο. Επιπλέον, καταλαβαίνουμε ότι ακόμα και η εύρεση του τέλειου χρόνου για μια βόλτα 30 λεπτών με οδηγό μπορεί να είναι δύσκολη μερικές φορές. Έτσι, πιστεύουμε πως μια διαδικτυακή πλατφόρμα είναι ένα εξαιρετικά προσαρμόσιμο και προσιτό εργαλείο μάθησης για το κοινό. Επιπλέον, η πλατφόρμα προσφέρεται σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και ρωσικά, είναι φιλική και εύκολη στη χρήση, και παράλληλα είναι προσβάσιμη από οπουδήποτε στον κόσμο, δίνοντας στο κοινό έναν ακόμα λόγο να επισκεφθεί την Κύπρο και να ξεκινήσει μια αρχιτεκτονική περιπέτεια. Επίσης, είναι δωρεάν αφού το έργο χρηματοδοτείται από τους ιδρυτές και τους δημιουργούς του και λαμβάνει υποστήριξη από την εταιρεία επωνυμίας και σχεδιασμού RZLT.

Ανακαλύψτε τις ιστορίες και εξερευνήσετε τους χάρτες των αρχιτεκτονικών περιπάτων εδώ