Το Docomomo Κύπρου φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα της διατήρησης του οικοδομήματος της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας, καλώντας το κοινό να ενώσει τη φωνή του μαζί με την ομάδα για να την προστατεύσουν. Συγκεκριμένα, εδώ και μία εβδομάδα, κυκλοφορεί στο διαδίκτυο η φόρμα που έχουν δημοσιεύσει, με την οποία καλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν με την υπογραφή τους στην κήρυξη της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας ως διατηρητέας οικοδομής, αφού το σημαντικής αρχιτεκτονικής αξίας οικοδόμημα κινδυνεύει.

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση και παράρτημα του Docomomo International παρακολουθεί, όπως μας λέχθηκε, με ανησυχία τις εξελίξεις σχετικά με την εκκένωση της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας, η οποία υλοποιείται βάσει σχετικής απόφασης του δημοτικού συμβουλίου Λευκωσίας και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Η απόφαση για εκκένωση της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας προέκυψε μετά από εκτίμηση της φυσικής κατάστασης των κτηρίων της ως επικίνδυνα από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Λευκωσίας. Το Docomomo, προειδοποιεί ότι η προγραμματισμένη εκκένωση της Χονδρικής Αγοράς αποτελεί παράγοντα, ο οποίος αυξάνει τον κίνδυνο κατεδάφισης ενός αρχιτεκτονικού συνόλου.

Ανοιχτό κάλεσμα

Η έκκληση για υπογραφές, λοιπόν, σε μια ανοικτή επιστολή για την κήρυξη της Χονδρικής Αγοράς της Λευκωσίας ως διατηρητέας οικοδομής θεωρήθηκε από την ομάδα απαραίτητο βήμα για να επισημανθεί η ανάγκη προστασίας έναντι των πιθανών κινδύνων που προκύπτουν από την εκκένωση. Μέσω της ανοικτής επιστολής, γίνεται έκκληση για άμεση κήρυξη του συνόλου της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας ως Διατηρητέας Οικοδομής. Με αυτό τον τρόπο, θα διασφαλιστεί η προστασία της, καθώς οι διατηρητέες οικοδομές προστατεύονται βάσει νόμου από ασύμβατες επεμβάσεις και από κατεδάφιση, υποστηρίζει η ομάδα.

Φυσικά, υπογραμμίζεται, χρειάζονται επιπλέον βήματα για τη διασφάλιση της προστασίας της. Δηλαδή, απαιτείται άμεση εφαρμογή επισκευαστικών και ενισχυτικών μέτρων, βάσει διεθνών προτύπων και παραδειγμάτων διατήρησης ιστορικών κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ επιπρόσθετα, απαιτείται η διασφάλιση της συνέχισης της χρήσης των οικοδομών και η συστηματική συντήρησή τους. Εξίσου σημαντική, θεωρείται, από το Docomomo, η ενημέρωση και συμμετοχή ενδιαφερόμενων ομάδων, φορέων και πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το μέλλον της Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας.

Στη φόρμα με την οποία καλούν τον κόσμο να υπογράψει, επισημαίνουν πως η Χονδρική Αγορά Λευκωσίας έχει ιστορικές, κοινωνικές, αρχιτεκτονικές, αισθητικές, τεχνολογικές και άλλες αξίες. Αυτές, συνδέονται με τα κτήρια που περιλαμβάνει, τη διάταξή τους, τη χρήση και θέση τους στην πόλη, καθώς και με τον ρόλο τους στο παγκύπριο δίκτυο των Αγορών Χονδρικής Πωλήσεως της πρώτης περιόδου της ανεξαρτησίας της Κύπρου.

Μάλιστα, η διάσωση σε μεγάλο βαθμό της αρχικής μορφής των κτηρίων και η απρόσκοπτη λειτουργία της από την έναρξη της μέχρι και την επερχόμενη εκκένωση της στο τέλος του 2023, συντείνουν στην αρχιτεκτονική και κοινωνική της αξία.

Σημειώνεται ότι η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται. ενώ τα επόμενα βήματα της ομάδας αφορούν τη δημοσιοποίηση της ανοικτής επιστολής με τις υπογραφές τις οποίες έχουν συλλέξει με την ταυτόχρονη αποστολή της προς τις αρμόδιες αρχές. Το κάλεσμα για υπογραφές, έφερε τη στήριξη ακαδημαϊκών, επαγγελματιών με γνώση στον τομέα του δομημένου περιβάλλοντος, καθώς και άλλων ενδιαφερομένων ενεργών πολιτών, ενώ η ανταπόκριση υπήρξε αθρόα. Μέχρι στιγμής, μόλις μία εβδομάδα μετά τη δημοσίευση της ανοικτής επιστολής, έχουν ληφθεί 285 εκδηλώσεις υποστήριξης, με περισσότερες από 225 από αυτές να περιλαμβάνουν υπογραφές από επιφανείς πολίτες.

Κτίσμα του 1967

Η Χονδρικής Αγοράς Λευκωσίας ξεκίνησε το 1967, βάσει της βραβευμένης σχεδιαστικής πρότασης των αρχιτεκτονικών γραφείων Ζεμπύλα και Κυθρεώτη, Βαφεάδη και Οικονόμου, σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Λευκωσίας το 1965, και θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά σύνολα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Κύπρο, αναφέρει η ομάδα. Αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές κοινωνικές υποδομές της πρώτης περιόδου της κυπριακής ανεξαρτησίας, σύμβολο της μετάβασης από την αγροτική κοινωνία στην οικονομία της μοντέρνας εποχής, αλλά και ένα από τα πιο καλά τοπικά παραδείγματα της αρχιτεκτονικής του διεθνούς κινήματος του μπρουταλισμού, αποτέλεσμα της συνεργασίας πολύ σημαντικών αρχιτεκτονικών γραφείων της περιόδου.

Docomomo Κύπρου

Αξίζει να αναφερθεί ότι, το Docomomo Κύπρου αποτελεί το τοπικό παράρτημα του οργανισμού DocomomoInternational, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ασχολείται με την τεκμηρίωση και την προστασία κτηρίων, τοποθεσιών και γειτονιών του μοντέρνου κινήματος διεθνώς, για περισσότερα από 25 χρόνια.

Η φόρμα στην οποία μαζεύονται οι υπογραφές: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScW_gdzxdXfJ13KHQVF8NWvVbOEv0xeSnmHo9PB4nJfvRXj5Q/viewform. Για περισσότερες πληροφορίες και επικοινωνία για το συγκεκριμένο θέμα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ακολουθήσουν τη σελίδα τους, Docomomo Cyprus, στο Facebook.