Ο μοναδικός ουρανοξύστης του Φρανκ Λόιντ Ράιτ, ένα από τα τρία κτίρια που ολοκλήρωσε ο αρχιτέκτονας στην Οκλαχόμα, θα βγει προς πώληση σε δημοπρασία τον Οκτώβριο. Οι ενοικιαστές –συμπεριλαμβανομένου ενός ξενοδοχείου, ενός οργανισμού τέχνης και ενός τοπικού περιοδικού– θα πρέπει να μετακομίσουν μέχρι τα τέλη Αυγούστου.

Για την ιστορία, υπάρχουν τρία κτίρια του διάσημου Αμερικανού αρχιτέκτονα στην περιοχή. Το The Harold Price Jr. House, γνωστό και ως Hillside, ένα σπίτι που σχεδιάστηκε από τον Φρανκ Λόιντ Ράιτ και χτίστηκε το 1953 στο Μπάρτλσβιλ της Οκλαχόμα, το οποίο ανήκει σήμερα σε ιδιώτες.

Το δεύτερο, το Westhope, ανήκε σε μια εξέχουσα προσωπικότητα της περιοχής, τον Ρίτσαρντ Λόιντ Τζόουνς, που υπήρξε ιδρυτής και εκδότης της εφημερίδας «Tulsa Tribune» και ήταν επίσης επιτυχημένος επιχειρηματίας και επενδυτής. Το 1929, ο Τζόουνς ανέθεσε στον Φρανκ Λόιντ Ράιτ να σχεδιάσει ένα σπίτι για αυτόν και τη σύζυγό του, Τζόρτζια. Το σπίτι βρίσκεται στη λεωφόρο South Birmingham στην Τάλσα. Ήταν αμφιλεγόμενο όταν πρωτοχτίστηκε. Κάποιοι επέκριναν τον σχεδιασμό του, αλλά ο Τζόουνς ήταν περήφανος για το σπίτι του. Έλεγε ότι το Westhope ήταν «έργο τέχνης» και ότι ήταν «σύμβολο του μέλλοντος της Τάλσα». Δικαιώθηκε, αφού το Westhope είναι πλέον ένα εθνικό ιστορικό ορόσημο.

Η σκιά που έχει πέσει γύρω από αυτό το εμβληματικό αριστούργημα του Φρανκ Λόιντ Ράιτ είναι βαριά. Μετά από 70 χρόνια υπάρχει εδώ και μήνες αβεβαιότητα, εικασίες και πολλά δράματα που αφορούν όχι μόνο το μέλλον της ιδιοκτησίας αλλά και την παράνομη πώληση των ειδικά σχεδιασμένων επίπλων του κτιρίου.

Το τρίτο κτίριο είναι ο Price Tower, ένας ουρανοξύστης 19 ορόφων στο Μπάρτλσβιλ της Οκλαχόμα, που σχεδιάστηκε από τον Ράιτ και ολοκληρώθηκε το 1956. Σχεδιάστηκε αρχικά το 1929 ως σύμπλεγμα διαμερισμάτων, αλλά αυτό το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε. Ο Price ήθελε να χτίσει ένα κτίριο που θα ήταν τόσο λειτουργικό όσο και αισθητικά αρμονικό με το μέρος. Σχεδιάστηκε για να είναι η έδρα της εταιρείας H.C. Price Company, αλλά χρησιμοποιήθηκε για διάφορους σκοπούς, όπως γραφεία, μουσεία, εστιατόριο και ξενοδοχείο. Είναι κατασκευασμένο από χαλκό, σκυρόδεμα και γυαλί. Ο Ράιτ το αποκαλούσε «το δέντρο που ξέφυγε από το πολυσύχναστο δάσος».

O Φρανκ Λόιντ Ράιτ φωτογραφίζεται μπροστά στη μακέτα του Price Tower, 1953. Φωτ.: Bettman/Getty Images/Ideal Image.

Η σκιά που έχει πέσει γύρω από αυτό το εμβληματικό αριστούργημα του Φρανκ Λόιντ Ράιτ είναι βαριά. Μετά από 70 χρόνια υπάρχει εδώ και μήνες αβεβαιότητα, εικασίες και πολλά δράματα που αφορούν όχι μόνο το μέλλον της ιδιοκτησίας αλλά και την παράνομη πώληση των ειδικά σχεδιασμένων επίπλων του κτιρίου.

Σύμφωνα με τον Άντι Ντόσετ, δημοσιογράφο που καλύπτει το θέμα του Price Tower για την «Bartlesville Examiner-Enterprise», το κοινό θα μπορεί να υποβάλλει προσφορές μέσω διαδικτύου για την απόκτηση του ουρανοξύστη, ενώ η αρχική προσφορά είναι 600.000 δολάρια.

Το κτίριο-ορόσημο ανήκει επί του παρόντος σε ένα ντόπιο ζευγάρι, τους Σίνθια και Άνθεμ Μπλαντσάρντ, οι οποίοι το αγόρασαν (μαζί με το εκτιμώμενο χρέος του, ύψους 600.000 δολαρίων) τον Μάρτιο του 2023 για μόνο 10 δολάρια. Μέσω της εταιρείας τους, Copper Tree, υποσχέθηκαν να εξοφλήσουν το χρέος, ενώ θα επένδυαν 10 εκατομμύρια δολάρια στον ουρανοξύστη, αναζωογονώντας τον ως τεχνολογικό κόμβο. Για το έργο τούς δόθηκαν επίσης 88.000 δολάρια σε φορολογικά κίνητρα.

Φωτ.: Carol M. Highsmith/Buyenlarge/Getty Images/Ideal Image.

Αλλά λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να ανοίξουν δύο εστιατόρια στις εγκαταστάσεις και ενώ κατέρρευσαν και οι εταιρείες κρυπτονομισμάτων τους, άρχισαν να πουλάνε μέρη του κτιρίου – συμπεριλαμβανομένων επίπλων που ο Ράιτ είχε σχεδιάσει ειδικά για το κτίριο, αντίθετα με την επιθυμία του αρχιτέκτονα να μη διαμελιστεί ο ουρανοξύστης με τέτοιες πράξεις. Οι Μπλαντσάρντ έχουν πει στους δημοσιογράφους ότι έχουν το δικαίωμα να πουλήσουν ό,τι θέλουν από το κτίριο.

Όταν ο ερευνητής δημοσιογράφος Άντι Ντόσετ διέκοψε τη Σίνθια Μπλαντσάρντ και τους συνεργάτες της την ώρα που φόρτωναν κομμάτια μιας πύλης που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Μπρους Γκοφ (φίλος του Ράιτ που έζησε στο κτίριο για αρκετά χρόνια) σε ένα φορτηγό έξω από τον Price Tower τον Απρίλιο, του είπε ότι η ίδια και ο σύζυγός της πούλησαν την πύλη «για να τη σώσουν», προσθέτοντας: «Η κοινότητα θα έπρεπε να μας ευχαριστεί».

Ο Ντόσετ αποκάλυψε ότι το χρέος του Price Tower έχει τετραπλασιαστεί, φτάνοντας στα 2 εκατομμύρια δολάρια, από τότε που ανέλαβαν οι Μπλαντσάρντ, ενώ το ίδρυμα του Ράιτ θα προσφύγει νομικά εναντίον οποιουδήποτε αγοραστή αντικειμένων της συλλογής Price Tower.

Η είσοδος του Price Tower. Φωτ.: Warren LeMay via Flickr.

Η είσοδος του ουρανοξύστη. Φωτ.: Warren LeMay via Flickr.

Ο Ράιτ σχεδίασε έπιπλα ειδικά για τον Price Tower, ορισμένα από τα οποία έχουν πωληθεί χωρίς την άδεια του γραφείου του αρχιτέκτονα.

Όπως τα περισσότερα από τα κτίρια του Ράιτ, ο Price Tower είναι εμπνευσμένος από τη φύση – από ένα μοναχικό δέντρο σε ένα ξέφωτο που φαινόταν διαφορετικό από κάθε γωνία. Το 1974, το κτίριο καταχωρήθηκε στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων. Το 2001, δωρίσθηκε στο μη κερδοσκοπικό Κέντρο Τεχνών Price Tower.

Το 2003, μετά από ανακαίνιση, στον Price Tower άνοιξε ένα ξενοδοχείο, το οποίο έγινε μέλος του Historic Hotels of America το 2014. Το 2015, μαζί με άλλα εννέα κτίρια του Ράιτ (συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Solomon R. Guggenheim στη Νέα Υόρκη), ο ουρανοξύστης προτάθηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Η πρόταση απορρίφθηκε και όταν υποβλήθηκε εκ νέου και έγινε τελικά αποδεκτή, το 2019, το κτίριο είχε ήδη αλλάξει χέρια.

Ο Ντόσετ εκτιμά ότι ο ουρανοξύστης θα μπορούσε να πουληθεί για 4 εκατομμύρια δολάρια, πράγμα που θα αποφέρει κέρδη 2 εκατομμυρίων δολαρίων στους Μπλαντσάρντ – λαμβάνοντας υπόψη το χρέος των 2 εκατομμυρίων δολαρίων που έχουν συσσωρεύσει. Οι ιδιοκτήτες του ιστορικού ξενοδοχείου Mayo στην Τάλσα, το οποίο ήταν κενό για σχεδόν 30 χρόνια πριν υποβληθεί σε ένα μεγάλο έργο αποκατάστασης, επιβεβαίωσαν ότι ενδιαφέρονται να αγοράσουν τον Price Tower και να τον αποκαταστήσουν.

Με πληροφορίες από Bartlesville Examiner-Enterprise, artnewspaper / Πηγή: lifo.gr