Μισός άνθρωπος, μισός ψάρι, ο εικαστικός PASHIAS εξελίσσει την πρωτότυπη γλυπτική του πρακτική και εξερευνά το «ανόμοιο» μέσα από μυθικές φιγούρες σε σύγχρονη απόδοση στην εικαστική έκθεση «Fresh Fish», η οποία αποτελεί εξέλιξη της περφόρμανς «Ω3» που πραγματοποιήθηκε στην Πλατεία Ελευθερίας τον περασμένο Μάιο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας.

Το σώμα παίρνει σχήμα στην πολλαπλότητα για να αποδείξει τη μοναδικότητά του, καθώς το αταίριαστο ψάρι «βρίσκει» τον εαυτό του εκτεθειμένο, πειραγμένο, μοιρασμένο, σπασμένο και σε συνεχή αλλαγή. Με αναφορές στις κυκλαδικές τοιχογραφίες, σε αρχιτεκτονικές δομές φουτουρισμού, σε κούκλες παιχνίδι και σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης ή κατανάλωσης, ο PASHIAS μιλά στο «Παράθυρο» για την προσέγγισή του όσον αφορά τα σύμβολα, τα υλικά αλλά και την επιλογή συνδυασμού παραστατικών τεχνών με εικαστική έκθεση.

Σύμφωνα με τον εικαστικό, η ιδέα πίσω από το «Ω3» και το «Fresh fish» προέκυψε πριν από περίπου τρία χρόνια, όταν ο ίδιος άρχισε να είναι πιο ενεργός στην κυπριακή πολιτιστική σκηνή. Ο ίδιος αναφέρει πως επιδιώκει να κάνει την παρουσία του ίδιου, του έργου ή των ιδεών πιο αισθητές, διότι στις εκθέσεις, στις γκαλερί, στα μουσεία αλλά και σε άλλους χώρους θεωρεί πως η απήχηση περιορίζεται στον χώρο και στο κοινό του. Η πρώτη δράση πραγματοποιήθηκε με το έργο «DAME» στο Διεθνές Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών «Buffer Fringe» 2021, στο οποίο ο ίδιος παρουσιάστηκε φυτεμένος στο έδαφος δίπλα από έναν φοίνικα. «Το 'Ω3' είναι ένα πρότζεκτ που ακολουθεί το 'DAME', αφού από τη γη ('DAME') συνεχίζουμε στο νερό ('Ω3') και πάμε από το σύμβολο του φοίνικα στο σύμβολο του ψαριού και κατ’ επέκταση της γοργόνας, το οποίο χρησιμοποιείται και εξετάζεται», εξηγεί.

Η γοργόνα

Κύριο σύμβολο της συγκεκριμένης δράσης του αποτελεί η γοργόνα, μιλώντας γι' αυτό ο ίδιος ανέφερε πως «είναι ένα ιδιαίτερο σύμβολο, το οποίο προέρχεται από την ελληνική μυθολογία στην οποία κιόλας δεν έχει ξεκάθαρο φύλο. Καλύπτει όλες τις ομάδες, τα φύλα και τις ταυτότητες, παρόλο που στη σύγχρονη εποχή έχει συνδεθεί με κάποιον τρόπο με θηλυκή παρουσία ή θηλυκά χαρακτηριστικά. Μερικά παραδείγματα στη μυθολογία είναι ο Τρίτωνας, ο Γλαύκος ο Ανθηδόνιος, η Μέδουσα και ο Ποσειδώνας». Ο ίδιος, ωστόσο, επισημαίνει πως η γοργόνα παραπέμπει σε κάτι περίεργο, ξένο ίσως και ξενόφερτο. Είναι ένας μετανάστης του νερού. Σημειολογικά, ίσως να είναι και πιο κοντά στην Πλατεία Ελευθερίας από όπου ξεκίνησε η δράση. Η Πλατεία Ελευθερίας είναι ένα έργο που τελείωσε πρόσφατα και αντιμετωπίστηκε από πολλούς ως ξένη, ξενόφερτη και 'εξωγήινη'. Κι αυτή έχει υβριδική μορφή… διότι δεν επιλέχθηκε μόνο επειδή είναι ένας προσβάσιμος και δημόσιος χώρος, αλλά κι επειδή εννοιολογικά η ίδια η Πλατεία Ελευθερίας αποτελεί μια γοργόνα».

Η εκθεσιακή εξέλιξη

«Πρόκειται για την εγκαταστασιακή διάσταση του ζωντανού έργου 'Ω3' με τίτλο 'Fresh Fish' σε επιμέλεια της Μαρίας Ευσταθίου, το οποίο παρουσιάζει έναν κύκλο, τον κύκλο της ζωής και του θανάτου αυτού του υβρίδιου πλάσματος που προσπαθεί να βρει τον εαυτό του και να επιβιώσει στην κοινωνία», αναφέρει. Ο ίδιος λέει πως στην έκθεση υπάρχουν πολλά στοιχεία της δικής του προσωπικότητας, όπως η παιδικότητα, η αθωότητα, το χιούμορ, ο σαρκασμός, η ειρωνεία, τα οποία αποδίδονται στα συγκεκριμένα έργα μέσα από πολλές τεχνικές όπως η γλυπτική, η κεραμική, οι χυτές φιγούρες σε πέτρα, τα μαξιλάρια και άλλα αντικείμενα καθημερινής φύσεως. «Όλα αυτά προσπαθώ να τα αναδιαμορφώσω σε μια σύνδεση που εξιστορεί τις πιθανές εκδοχές του υβρίδιου πλάσματος. Το πλάσμα πάντα το παρατηρούμε σε επανάληψη, δηλαδή υπάρχουν αντίτυπα όπως θα βρίσκαμε σε ένα κατάστημα σουβενίρ στην Ακρόπολη ή στην παλιά πόλη της Λευκωσίας. Επομένως, μέσα από την πολλαπλότητα, αναδεικνύεται η προσπάθεια του ίδιου του πλάσματος να βρει τη μοναδικότητά του».

Σε μερικά από τα έργα, ο ίδιος διατηρεί επίσης φουτουριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία δομής τα οποία παρουσιάζονται μέσα από μικρογραφίες από τα παγκάκια της Πλατείας Ελευθερίας. Μιλώντας για τα παγκάκια, λέει πως είναι «μια τεράστια θαλάσσια πέτρα, η οποία παραπέμπει στη θάλασσα, το διαστημόπλοιο ή σε ένα αβγοειδές ξένο σχήμα, με την οποία ήρθα σε διάλογο ως ζωντανή παρουσία και σώμα στο έργο 'Ω3'. Τώρα έρχομαι και πάλι σε επαφή μαζί της μέσα από τη γλυπτική προσέγγισή της σε εγκατάσταση στην έκθεση». Ο εικαστικός μιλά επίσης για έναν τρόπο αποτύπωσης της οικονομικής κατάστασης της τέχνης μέσα από τη δημιουργία μαξιλαριών. «Το μαξιλάρι», λέει, «μπορεί να αγοραστεί ως κειμήλιο, να τοποθετηθεί στον τοίχο ως έργο τέχνης ή ακόμα και να λειτουργήσει με τη χρηστική του διάσταση. Είναι βολικό και προσπαθεί να σε ξεκουράσει, ξαπλώνεις επάνω του και το αφομοιώνεις, παράλληλα κι ως σώμα. Εννοιολογικά, θεωρώ πως, μεταξύ του οικονομικού και κοινωνικού, δίνει μια άλλη διάσταση στο σώμα της γοργόνας μέσα από την έκθεση». Ο PASHIAS επισημαίνει πως στη «Fresh fish» υπάρχει και μια προσέγγιση του ιδίου με πόδια, η οποία παίρνει αναφορές από τον κυκλαδικό πολιτισμό και συγκεκριμένα από μια δική του παιδική ανάμνηση. «Ένα θραύσμα εικόνας κυκλαδικής τοιχογραφίας της Σαντορίνης που αποτυπώνει τον ψαρά, όπου βασικά ο άνθρωπος, ως δίποδο πια, επιτίθεται και κατακτά το σύμβολο του ψαριού». ​

Στο φουαγιέ + εργαστήρια

«Πρακτικά, η έκθεση θα λειτουργεί με τους όρους του θεάτρου. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή κάθε πρωί από τις 10.00 μέχρι τις 13.00 και μία ώρα πριν από κάθε προγραμματισμένη παράσταση και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων που θα παρουσιάζονται στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας. Στις 26 Οκτωβρίου, την ημέρα των εγκαινίων, θα εκτυλίσσεται και η παράσταση σύγχρονου χορού «Never twenty one», η οποία αντανακλά τον αντίκτυπο της αποικιοκρατίας και του ρατσισμού και εξετάζει τις προγονικές τελετές ως τρόπο επιβεβαίωσης της ταυτότητας.

Την επόμενη εβδομάδα, σε συνεργασία με τον «Σύνδεσμο Εικαστικών Καλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης - Φυτώριο» διοργανώνουν σειρά τριών εργαστηρίων από τον PASHIAS, με τίτλο «Ο καλλιτέχνης κινεί το έργο, το έργο κινεί τον καλλιτέχνη». Τα εργαστήρια θα πραγματοποιηθούν στο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας στις 30 Οκτωβρίου, 01 και 03 Νοεμβρίου, στις 17.30 - 19.30. Ο PASHIAS, μιλώντας γι' αυτά είπε: «Τα εργαστήρια είναι αλυσίδα, ανοιχτά προς το κοινό και αφορούν καλλιτέχνες, εικαστικούς ή ακόμη και ερασιτέχνες της τέχνης, οι οποίοι επιθυμούν να εξακριβώσουν αυτή τη σχέση μεταξύ ζωντανής δράσης και απτού αντικειμένου-έργου τέχνης και αντίστροφα, μέσα από την πρακτική ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών, από την ιστορία της τέχνης. Στη συνέχεια, μέσα από τη συγκεκριμένη θεματική, ο κάθε συμμετέχοντας θα επιχειρήσει να προσεγγίσει τη δουλειά και τα ενδιαφέροντά του».

Καλλιτέχνης παραστατικών τεχνών

Ο PASHIAS μίλησε επίσης για τον συνδυασμό μιας περφόρμανς στο πεδίο των παραστατικών τεχνών και μιας εικαστικής έκθεσης. «Προσεγγίζω κυρίως το πεδίο των παραστατικών τεχνών αλλά πάντα χρησιμοποιώ το σώμα για όλες τις εκφάνσεις της πρακτικής μου, δηλαδή φωτογραφία, βίντεο, γλυπτική, εγκατάσταση κ.ά. Προσπαθώ επίσης να συνδυάζω τη ζωντανή παρουσία με την εκθεσιακή διάσταση ή μέσω άλλων διαστάσεων, π.χ. σε κείμενο μαζί με συνεργάτες, επιμελητές, ιστορικούς τέχνης κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο, θεωρώ, μπορεί να επηρεάσει πιο εύκολα, να έχει επίδραση και να πολλαπλασιαστεί η ιδέα της συγκεκριμένης δουλειάς», εξηγεί.

Όσον αφορά το κυπριακό πεδίο, ο ίδιος λέει πως βρίσκει σημαντική την παρουσία των παραστατικών τεχνών «διότι δεν είναι κάτι που συμβαίνει συχνά και δεν είμαστε ακριβώς εξοικειωμένοι με τη συγκεκριμένη πρακτική. Βέβαια, λόγω της εφήμερης φύσης της συχνά δεν δίνεται αρκετή προσοχή, επομένως πάντα προσπαθώ και εκθεσιακά να αποδώσω τη θεματική ή να την εξελίξω ώστε να είναι πιο στέρεα η παρουσία της συγκεκριμένης προσπάθειας, να έχει διάρκεια και να έχει κι ένα απτό αποτέλεσμα». Γενικότερα, ο ίδιος ανάφερε πως μέσα από το έργο του αναζητά τρόπους κατανόησης του παρόντος. «Πώς θα κατανοήσω ένα κοινωνικό τραύμα, ευθύνη, την παρουσία μου στην κοινωνία, μέσα από εικόνες, σύμβολα και έγνοιες οι οποίες είναι διαχρονικές από την ελληνική μυθολογία, σε άλλους πολιτισμούς της αρχαιότητας, του Μεσαίωνα μέχρι και σε σύγχρονες αποδώσεις τους», είπε ο ίδιος.

INFO:

Εγκαίνια: Πέμπτη 26 Οκτωβρίου, 19.00

Ώρες λειτουργίας: Δευτ. - Παρ. 10:00 - 13:00 & 1 ώρα πριν από κάθε προγραμματισμένη παράσταση

Διάρκεια: 27 Οκτωβρίου - 19 Νοεμβρίου 2023

Χώρος: Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, Μουσείου 4, 1097, Λευκωσία

Επιμέλεια: Μαρία Ευσταθίου

Διοργάνωση: Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας

Χορηγοί: Laminam - Superior Natural Surfaces, CIP - Citizens In Power

Έκθεσης: 22797979 (Δευτέρα - Παρασκευή 10:00 - 13:00) -

www.pashias.art/fresh-fish - www.pashias.art/omega3

Πληροφορίες & κρατήσεις εργαστηρίων: 96674020 - www.phytorio.org/community-building