Η εκλογή Κάρτερ στην Προεδρία των ΗΠΑ το 1976 είχε δημιουργήσει στους Κύπριους πρόσφυγες την εντύπωση ότι θα έπρεπε να ετοιμάσουν τις βαλίτσες της επιστροφής για τις πατρογονικές τους εστίες, είπε τη Δευτέρα στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ο Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τζίμι Κάρτερ: Ηγέτες στη χώρα του και διεθνώς αποτίνουν φόρο τιμής - Ημέρα εθνικού πένθους η 9η Ιανουαρίου

Κληθείς από το ΚΥΠΕ να μιλήσει για τις σχέσεις της Κύπρου με τον πρώην Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος απεβίωσε σήμερα, πλήρης ημερών, σε ηλικία 100 ετών, ο κ. Παπαπολυβίου ανέφερε ότι «ο θάνατος του Τζίμι Κάρτερ προφανώς σ’ εμάς στους Κύπριους πρόσφυγες ξυπνά τις μνήμες από την πρωτοφανή -για αμερικάνικες εκλογές- χαρά που ένιωσε ο λαός της Κύπρου, ο Κυπριακός Ελληνισμός, αλλά και γενικότερα όλοι οι Έλληνες, από την νίκη του Τζίμι Κάρτερ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 1976».

Υπέδειξε ότι ήταν μια χαρά που εκδηλώθηκε -βλέποντας και τα σημερινά δεδομένα- με κωμικοτραγικό τρόπο, καθώς κάποιες εκκλησίες στη Λευκωσία χτύπησαν χαρμόσυνα από Έλληνες Κυπρίους, πανηγυρίζοντας τη νίκη του δημοκρατικού υποψήφιου. Όπως είπε ο κ. Παπαπολυβίου εφημερίδες της εποχής έγραψαν ότι σε ορισμένες εκκλησίες, όπως στην Παλουριώτισσα, οι καμπάνες κτύπησαν χαρμόσυνα «διπλά».

Μάλιστα, συνέχισε ο κ. Παπαπολυβίου, όσο και αν φαίνεται κωμικό σήμερα, τη μέρα που επιβεβαιώθηκε η νίκη του Κάρτερ, όπως γράφουν οι εφημερίδες της εποχής, ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, είπε στους δημόσιους υπαλλήλους του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών όπου στεγαζόταν και το Γραφείο του Πρόεδρου -αφού το Προεδρικό είχε καταστραφεί από το πραξικόπημα- «σχολάστε, σήμερα υπάρχει αργία γιατί χαιρόμαστε». Αυτή η χαρά του Προέδρου Μακαρίου φαίνεται και στο συγχαρητήριο τηλεγράφημα που έστειλε προς τον Κάρτερ, είπε ο κ. Παπαπολυβίου.

Συμπλήρωσε ότι «αυτό που είχε μεταφερθεί στην κοινή γνώμη ήταν λίγο-πολύ ότι ετοιμάστε τις βαλίτσες σας. Έτσι φερόταν ότι είχε πει ο Κάρτερ σε έναν πρόσφυγα από την Μόρφου. Ετοιμάστε τις βαλίτσες σας να γυρίσετε στα κατεχόμενα χωριά σας». Οι πρόσφυγες, σημειώνει ο κ. Παπαπολυβίου δεν πήγαν βέβαια στα σπίτια τους επί της Προεδρίας του Κάρτερ (διετέλεσε Πρόεδρος των ΗΠΑ από το 1977 μέχρι το 1981) και παραμένουν μακριά από τα σπίτια τους εδώ και 50 χρόνια.

Ο κ. Παπαπολυβίου σημείωσε ότι η χαρά που ένιωσαν τότε σύμπαντες οι Κύπριοι, από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο μέχρι όλα τα πολιτικά κόμματα και τον απλό λαό οφειλόταν σε δύο κυρίως λόγους.

Όπως εξήγησε ο πρώτος ήταν ότι ο αντίπαλος του Τζίμι Κάρτερ στις εκλογές ήταν ο Τζέραλντ Φορντ ο οποίος ουσιαστικά ήταν ο συνεχιστής της προεδρικής θητείας του Ρίτσαρντ Νίξον και βέβαια είχε ως στενότερο συνεργάτη τον «μισητό» για τον Κυπριακό Ελληνισμό, Χένρι Κίσινγκερ, τον Υπουργό Εξωτερικών, «τον οποίο ο λαός μας θεωρεί ως ένα από τους κύριους υπεύθυνους για την τραγωδία του 1974, και δυστυχώς όχι αδίκως». Συμπλήρωσε ότι ο Κάρτερ εκμεταλλεύτηκε ουσιαστικά το ελληνικό λόμπι και ταυτόχρονα την εχθρότητα των Ελλήνων προς τον Κίσινγκερ.

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Παπαπολυβίου ο δεύτερος λόγος ήταν ότι ο Κάρτερ, ήταν ένας αντισυμβατικός υποψήφιος, ένας αγρότης, ουσιαστικά ένας καλλιεργητής φιστικιών, που καταγόταν από τον Νότο. «Ήταν μια μεγάλη έκπληξη η νίκη του στις εκλογές. Είχε δεσμευτεί ότι θα έκανε τα πάντα και θα δούλευε υπέρ των ελληνικών συμφερόντων τόσο στο Κυπριακό -που μας ενδιαφέρει κυρίως- όσο και στα υπόλοιπα εθνικά θέματα και στις ελληνοτουρκικές διαφορές», σημείωσε.

Ο κ. Παπαπολυβίου πρόσθεσε ότι ο Κάρτερ είχε καταγγείλει την τουρκική κατοχή και μάλιστα την ημέρα της εκλογής του διαβεβαίωσε ότι θα παλέψει για να σταματήσει ο εποικισμός των κατεχομένων και βέβαια είχε υποσχεθεί στους Έλληνες, στους Ελλαδίτες και στους Κύπριους ψηφοφόρους του ότι θα κάνει τα πάντα για να γυρίσουν οι πρόσφυγες στα σπίτια τους. «Από τις πρώτες δηλώσεις μάλιστα του Κάρτερ ως Πρόεδρος ήταν και ότι θα καλούσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τότε Έλληνα Πρωθυπουργό, στις ΗΠΑ», ανέφερε ο κ. Παπαπολυβίου.

Πρόσθεσε ότι ακολούθησε με την ανάληψη της Προεδρίας των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 1977 η αποστολή του Κλαρκ Κλίφορντ ως απεσταλμένου του για το Κυπριακό και λίγες εβδομάδες αργότερα έγινε η πρώτη Συμφωνία Κορυφής τον Φεβρουάριο του 1977. Ωστόσο, συνέχισε, ο κ. Παπαπολυβίου ο Κάρτερ ακολούθησε, δυστυχώς, μια πολιτική που πόρρω απείχε από αυτά που φερόταν να είχε υποσχεθεί. Ουσιαστικά, συνέχισε, εκείνο που έκανε ο Κάρτερ ήταν να εμπλακεί η Αμερική στο περιβόητο «αμερικανοβρετανοκαναδικό σχέδιο» για το οποίο υπάρχει η άποψη ότι έδινε και άλλοθι για να σταματήσει το εμπάργκο της αποστολής όπλων στην Τουρκία.

Επιπλέον, σημείωσε ο κ. Παπαπολυβίου η άλλη άμεση εμπλοκή του Τζίμι Κάρτερ με την Κύπρο ήταν πολύ αργότερα και αφού ο Κάρτερ είχε πάρει το Νόμπελ Ειρήνης το 2002.

Αυτό, είπε, έγινε με επίσκεψη του Κάρτερ στην Κύπρο δύο φορές επί προεδρίας του Δημήτρη Χριστόφια το 2008 και το 2009, ως εκπρόσωπος των πρεσβυτέρων (“The Elders”) μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Ντέσμοντ Τούτου και τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Αλγερίας Λάκχταρ Μπραχίμι, για να βοηθήσουν τις τότε προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.

Πηγή: ΚΥΠΕ