Ο αγαπητός ερμηνευτής που πέθανε σήμερα, Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023, σε ηλικία 95 ετών, συνέβαλε καθοριστικά τόσο στη διάδοση όσο και στη διάσωση του δημοτικού τραγουδιού. Το δημοτικό τραγούδι δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη υπόθεση. Όσοι μέσα στα χρόνια το διέσωσαν, το τίμησαν και το υπηρέτησαν με τρόπο καθοριστικό έχουν αυτόματα ξεχωριστή θέση στο βιβλίο της μουσικής ιστορίας και όχι μόνο την εγχώριας.

Ο Χρόνης Αηδονίδης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση και διάσωση της θρακιώτικης μουσικής. Για έξι δεκαετίες μεταλαμπάδευσε τα «μηνύματά» της στην αρχή μέσα από τη Δημόσια Ραδιοφωνία, ύστερα με συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και φυσικά με ιστορικές εμφανίσεις ανά τον κόσμο.

Ο Χρόνης Αηδονίδης, που έφυγε από τη ζωή στις 23 Οκτωβρίου 2023, ήταν η αφορμή πολλοί να γνωρίσουν τα δημοτικά τραγούδια και να ασχοληθούν επαγγελματικά με αυτό το πεδίο. Δεν υπηρέτησε όμως με υποδειγματική σεμνότητα μόνο το θρακιώτικο αλλά και ευρύτερα το δημοτικό τραγούδι. Με την ίδια αφοσίωση και ευλάβεια λειτούργησε και στο βυζαντινό μέλος.

Γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό του Έβρου, την Καρωτή στις 23 Δεκεμβρίου του 1928. Η επαφή του με τη μουσική θα γίνει από πολύ μικρή ηλικία μέσα στο σπίτι του. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και η μητέρα του από τις καλλίφωνες της περιοχής. Από εκείνη θα ακούσει τα πρώτα θρακιώτικα τραγούδια και μετέπειτα από πλανόδιους μουζικάντηδες. Ήταν ο δεύτερος από τα πέντε αδέλφια του.

Μία από τις στιγμές που η βελούδινη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη ακούστηκε σε όλον τον κόσμο ήταν και στο πολυσυζητημένο τότε millennium. Το βίντεο που σκηνοθέτησε ο Παντελής Βούλγαρης προβλήθηκε παγκοσμίως με τα κομμάτια «Να 'μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός».

Η αγάπη για τη δημοτική μουσική τον οδήγησε σε σχετικές σπουδές στην Αθήνα. Έκανε διάφορα επαγγέλματα μέχρι να καταλήξει τελικά σε εκείνο του ερμηνευτή. Μία από τις πρώτες του δουλειές ήταν εκείνη του δασκάλου σε ένα χωριό της Ροδόπης. Εκείνο όμως που προκαλεί μεγαλύτερη έκπληξη σήμερα είναι ότι ο Χρόνης Αηδονίδης εργάστηκε ως λογιστής στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο.

Μέχρι το 1953 δεν ήταν ξεκάθαρο ότι θα ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι, μέχρι που ο ιστορικός λαογράφος Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου τού έκανε την πρόταση να συμμετέχει σε μια εκπομπή της Δημόσιας Ραδιοφωνίας όπου παρουσίαζε δημοτικά τραγούδια από τη Θράκη. Οι «Θρακικοί Αντίλαλοι» ήταν το πρώτο μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, παρότι ο ίδιος αρχικά ήταν διστακτικός. Αυτή η εκπομπή θα γίνει η αφετηρία μιας σπουδαίας παγκόσμιας πορείας.

Τα επόμενα χρόνια θα ενταχθεί ως μονωδός σε διάφορες σημαντικές χορωδίες όπως εκείνες του Σίμωνα Καρά και του Παντελή Καββακόπουλου.

Σε συνέντευξή του στον Σωτήρη Μπέκα, που δημοσιεύτηκε λίγες ώρες πριν από την είδηση του θανάτου του στο νεοσύστατο διαδικτυακό ραδιόφωνο για το Δημοτικό Τραγούδι www.folkradio.gr ο Αηδονίδης ανέφερε:

«Τότε οι γονείς μου είχαν την ίδια αντίληψη που είχα κι εγώ. Ότι οι άντρες δεν τραγουδάνε, ότι αυτό δεν είναι επάγγελμα για τους άντρες και το ‘να και τ’ άλλο… Και λέει ο Παπαχρηστοδούλου: “Ο γιος σας γεννήθηκε για το θρακιώτικο τραγούδι. Να είσαστε υπερήφανοι!” και του λέει η μάνα μου: “Ποιος πρόκοψε μ’ αυτά τα τραγούδια και θα προκόψει κι αυτός; Άσ’ τον να πάει να γίνει κανένας πράτης, κανένας παπάς, κανένας δάσκαλος...»

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ:

Μία από τις στιγμές που η βελούδινη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη ακούστηκε σε όλον τον κόσμο ήταν και στο πολυσυζητημένο τότε millennium. Το βίντεο που σκηνοθέτησε ο Παντελής Βούλγαρης προβλήθηκε παγκοσμίως με τα κομμάτια «Να 'μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός». Ο σπουδαίος ερμηνευτής είχε επιλεγεί για να ακούσει τη φωνή του όλος ο κόσμος και στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 2004.

Ο Χρόνης Αηδονίδης στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 2004

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, πολλά από τα τραγούδια με τη φωνή του ακούγονται σε ραδιόφωνα, διαφημιστικά σποτ, εκπομπές και μουσικά χαλιά στο εξωτερικό.

Στην καλλιτεχνική του πορεία δεν έμεινε μόνο στο καλλιτεχνικό περιβάλλον του δημοτικού τραγουδιού, αλλά συνεργάστηκε και με πολλούς καλλιτέχνες του λαϊκού και «έντεχνου», ακόμη και της λόγιας μουσικής. Παράλληλα με την προσωπική του πορεία στο τραγούδι ως ερμηνευτής, υπήρξε δάσκαλος σε διάφορα ωδεία και ιδρύματα, όπου πέρα από το παραδοσιακό τραγούδι δίδαξε και βυζαντινή μουσική.

Βλέφαρό μου

Δίδαξε επίσης στο εργαστήρι παραδοσιακής μουσικής του δήμου Αλεξανδρούπολης, του οποίου υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής. Ήταν επίσης καλλιτεχνικός διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Μουσικής Παράδοσης Θράκης, Μ. Ασίας και Ευξείνου Πόντου (τμήματος της Ε.Π.Α.Δ.Α.), επίτιμος πρόεδρος του σωματείου «Αρχείο Μουσικολαoγραφικής Παράδοσης Χρόνης Αηδονίδης» και ιδρυτικό μέλος του «Αρχείου Ελληνικής Μουσικής» αλλά και του «Συλλόγου Τραγουδιστών Ελλάδος και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Ερατώ».

Στην αναγγελία του θανάτου του, που έγινε από τη σελίδα Facebook του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης “Χρόνης Αηδονίδης”, μεταξύ άλλων αναφέρεται:

Το τεράστιο έργο του μπορούμε να το συνοψίσουμε σε τέσσερις λέξεις: Διέσωσε – Διαμόρφωσε – Δημιούργησε – Δίδαξε

Διέσωσε τη μουσική παράδοση της Θράκης όπως τη βίωσε, αλλά και όπως τη διδάχθηκε από την καλλίφωνη μητέρα του Χρυσάνθη. Όλος αυτός ο μουσικός πλούτος της Θράκης καταγράφηκε από τον κορυφαίο λαογράφο Παντελή Καβακόπουλο, ο οποίος σε ένα από τα βιβλία του «Τραγούδια της βορειοδυτικής Θράκης» αναφέρει πως κατά τα έτη 1951-1952 κατέγραψε περισσότερα από εκατό τραγούδια της βόρειας, ανατολικής και δυτικής Θράκης από το Χρόνη Αηδονίδη και τη μητέρα του.

Για την προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό έχει διακριθεί και τιμηθεί από πολλούς φορείς, δήμους και πολιτιστικούς συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Η δισκογραφία του περιλαμβάνει περισσότερα από 500 δισκογραφημένα τραγούδια.

Οι ζωντανές του εμφανίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό είναι χιλιάδες.

lifo.gr