Ακολουθώντας τη στρατηγική της συμμετοχικότητας, ο οργανισμός «Λεμεσός 2030», υποψηφιότητα για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2030, κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα και ταξίδι μέσα από επτά διαδρομές, που φέρουν τον γενικό τίτλο «Εκεί Έξω Μαζί». Για την ιδέα, τον σχεδιασμό και ευρύτερα τις διαδρομές που ενεργοποιούν τον δημόσιο χώρο και τη λεμεσιανή εμπειρία ή και ταυτότητα, μιλά στο «Π» η επιμελήτρια της δράσης, Έλενα Αγαθοκλέους.

Ξέρουμε ότι το «Λεμεσός 2030», ξεκίνησε μία διαδρομή καλώντας το κοινό να συμμετάσχει σε διάφορες δράσεις (όπως ο παλμογράφος). Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;

Το «Λεμεσός 2030» ξεκίνησε και συνεχίζει τις εργασίες του μέσα από τις συμπεριληπτικές και συμμετοχικές διαδικασίες, μια διαδρομή που σκιαγραφείται από την Ελεάνα Αλεξάνδρου, την καλλιτεχνική διευθύντρια του Οργανισμού Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης - Λεμεσός 2030 υποψήφια πόλη, για τον φάκελο διεκδίκησης.

Στις εργασίες αυτές συμμετείχα αρχικά ως συν-σχεδιάστρια και συντονίστρια συμμετοχικών διαδικασιών μαζί με τη Μαρίνα Κακουλλή. H πρώτη περίοδος, αυτή που εμείς αποκαλούμε «Προσέγγιση», ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο και περιλάμβανε μια διπλή αποστολή: να ενημερώσουμε τους βασικούς stakeholders της πόλης στον τομέα του πολιτισμού (με την ευρεία έννοια, όχι δηλαδή μόνο της τέχνης) για το τι είναι ο θεσμός ποια η λειτουργία του «Λεμεσός 2030», και να χαρτογραφήσουμε, να συλλέξουμε και να καταγράψουμε πληροφορίες και δεδομένα του δυναμικού της πόλης που αφορούν ανάγκες, δυνατότητες και προκλήσεις.

Η συλλογή αυτών των δεδομένων έγινε μέσα από διαφορετικού τύπου «προσκλήσεις». Κυρίως με διά ζώσης συναντήσεις, αλλά και με διαδικτυακά ερωτηματολόγια για τους επαγγελματίες της τέχνης, τον παλμογράφο για τους πολίτες και τις πολίτισσες, το ανοικτό γραφείο για όποια/όποιον ήθελε να ενημερωθεί και να συνδεθεί με το «Λεμεσός 2030», το κινητό γραφείο που συμμετείχε σε διάφορες εκδηλώσεις μέσα στην πόλη. Έτσι, μέσα από μετρήσιμα στοιχεία, άρχισε να δημιουργείται μια πιο συλλογική εικόνα για το «ποια είναι η εμπειρία του να ζεις στη Λεμεσό».

Και πώς μετουσιώθηκαν σε εργαστήρια; Σε τι ωφέλησαν και πώς συνέβαλε η ομάδα «Trajectories»;

Είχαμε στα χέρια μας όλες αυτές τις πληροφορίες που ανέδειξαν τα σημαντικότερα θέματα συζήτησης για την πόλη της Λεμεσού όπως για παράδειγμα ο δημόσιος χώρος, η νεοαποικιοποίηση της πόλης, η πολιτιστική κληρονομία και πολυπολιτισμική ταυτότητα, οι δημοκρατικές πρακτικές κ.ά. Για την επεξεργασία αυτών των θεματικών, αποφασίστηκε να συνεχιστεί η συμμετοχική διαδικασία με τη δημιουργία της ομάδας των «Trajectories», μια ομάδα που αποτελείτο από πολίτες και πολίτισσες, που κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε σειρά focus group, στα οποία μάλιστα θα σχεδίαζαν υποθετικές δράσεις.

Σε αυτή τη δεύτερη περίοδο εργασίας μαζί με την Ελένη Πασιά, αναλάβαμε την ανάπτυξη και την εφαρμογή μεθοδολογιών για τις εννέα συναντήσεις των «Trajectories» και τον σχεδιασμό της δημόσιας διαβούλευσης 10-10-100. Οι συναντήσεις αυτές απέδειξαν πως η διαδικασία, αν και χρονοβόρα, έντονη, με πολλές προκλήσεις και ερωτήματα για όλες και όλους μας, ήταν ταυτόχρονα μια σημαντική επένδυση που αφορούσε την ενδυνάμωση, τη σύνδεση και θα έλεγα μια απόδειξη για την αξιοπρέπεια που φέρουν οι δημοκρατικές εφαρμογές.

Τι να περιμένουμε από τη δράση «Εκεί Έξω Μαζί»;

Το «Εκεί Έξω Μαζί» είναι η πρώτη ανοικτή δράση για το κοινό και δεν είναι «εμβληματική», όπως συνηθίζουμε να γράφουμε τη συγκεκριμένη λέξη μέσα στα δελτία Τύπου - για να τονίσουμε τη σημασία μιας εκδήλωσης. Είναι μάλλον μια ουσιαστική δράση σε πιλοτική εφαρμογή, μια ευκαιρία να πραγματοποιηθούν κάποιες από τις ιδέες που ακούστηκαν τους προηγούμενους μήνες, αλλά και να ολοκληρωθεί έμπρακτα η συμμετοχική διαδικασία εφόσον κλήθηκαν ξανά οι «Trajectories» για να σχεδιάσουν αυτή τη φορά νέους περιπάτους μέσα στην πόλη.

Το «Εκεί Έξω Μαζί» λοιπόν είναι ένα τριήμερο πρόγραμμα που περιλαμβάνει επτά νέους περιπάτους-εμπειρίες και πέντε ανοικτές δράσεις που στο σύνολό τους λειτουργούν συμπληρωματικά στη βιογραφία και το αφήγημα της Λεμεσού. Οι ίδιοι οι πολίτες και οι πολίτισσες προτείνουν σε συμπολίτες τους νέες εφτά διαδρομές, νέα εφτά βλέμματα για το «ποια είναι η Λεμεσός».

Οι διαδρομές προσεγγίζουν διάφορες θεματικές [προσβασιμότητα δημόσιου χώρου, χρήση, τις κοινότητες, την ιστορικότητα κ.ά.]. Πώς αυτά τέθηκαν στο τραπέζι ως διαδρομές;

Θα ήθελα να μοιραστώ πρώτα κάποιες σκέψεις για τον δημόσιο χώρο και την πρακτική των περιπάτων. Ο δημόσιος χώρος ήταν θα έλεγα το βασικό ζητούμενο όλων των συζητήσεων των μηνών που προηγήθηκαν. Γι' αυτό και πρότεινα την περιπατική πρακτική για το τριήμερο, γιατί μπορεί να ενισχύσει την επαναδιεκδίκηση του δημόσιου χώρου, επειδή βγαίνοντας εκεί έξω, μαζί, μπορούμε να συναντηθούμε και να έχουμε τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μεταξύ μας αλλά και με την ίδια την πόλη.

Στη συνέχεια, ως μοντέλο εργασίας για τη διαμόρφωση των περιπάτων και των ανοικτών δράσεων του «Εκεί Έξω Μαζί», πρότεινα τον συμμετοχικό σχεδιασμό με επιμέλεια. Αυτό θα πει πως με την Ελένη Πασιά, ξαναπιάσαμε δουλειά. Μέσα από εργαστηριακές συναντήσεις με την ομάδα των «Trajectories», ξεκαθαρίστηκαν οι προτεραιότητες θεματικών και δράσεων για να σχηματιστούν εν τέλει οι σχεδιαστικές ομάδες με τη δημιουργία του δικού τους περίπατου.

Την επιμέλεια την αντιλαμβάνομαι ως μια μεθοδολογία συνεχούς φροντίδας και επιβεβαίωσης των αποφάσεων που πρέπει να παρθούν για τη δημιουργία του κάθε νέου αφηγήματος. Πώς η προσωπική εμπειρία - φωνή - προσωπικό ενδιαφέρον μπορούν να αναπτύξουν τη θεματική, να ενδυναμώσουν το αφήγημα. Η φωνή πια εκφράζεται, δεν εκπροσωπείται. Αυτού του τύπου την επιμέλεια ασπάζομαι και αναπτύσσω στη δουλειά μου, αυτή που μπορεί να δώσει εργαλεία και να συνδράμει στην πολυφωνία. Το «Εκεί Έξω Μαζί» φυσικά δεν μπορεί είναι για όλες τις φωνές που υπάρχουν στη Λεμεσό. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι οι φωνές που ακούγονται δίνουν χώρο και σε αυτές που λείπουν, είτε έχουν φύγει είτε θα ακουστούν σύντομα.

Επτά «κλαδιά» του δημόσιου χώρου

«Φαντάσου… μια πόλη για ποδήλατα». Τι στοχεύει να αναδείξει και ποια διαδρομή θα ακολουθήσει;​

​Η ποδηλατοδιαδρομή «Φαντάσου… μια πόλη για ποδήλατα», σχεδιασμένη από τους «Φίλους της Γης» και με οδηγό την Αναστασία Κοραή, αφορά μικρά και μεγάλα ποδήλατα, χειρήλατα και τρίκυκλα, διασχίζει το κέντρο και συζητά πως η ποδηλατική κουλτούρα ξεκινά από την υποδομή μιας πόλης. Η Nextbike προσφέρει ποδήλατα για όσους δεν έχουν και συνεργάτες της διαδρομής είναι η Opu Collective και ο Ποδηλατικός Όμιλος Λεμεσού.​

​

Στη γειτονιά του Σίνε Βόλος. Μία αρχιτεκτονική διαδρομή; Τι σημεία θα δούμε;

Ο αρχιτεκτονικός περίπατος «Η γειτονιά του Σίνε Βόλος», σχεδιασμένος και καθοδηγούμενος από τον Φειδία Παυλίδη, περιλαμβάνει επισκέψεις σε ιστορικά κτήρια της γειτονιάς όπως είναι η Δ’ Αστική Σχολή, το ξενοδοχείο Πεύκος, ενώ μας δίνει ιστορικό-κοινωνικές πληροφορίες για την περιοχή.

Η διαδρομή θα καταλήξει στην ανοικτή δράση «Θα σε δω στο Πάρκο» της γειτονιάς του Σίνε Βόλος, στο «κηπούι». Μια ευκαιρία για να συναντηθούμε να δοκιμάσουμε εδέσματα από τη γειτονιά, να ακούσουμε μουσική από τον Δώρο Ζήσιμο, ενώ τα παιδιά θα ασχοληθούν με δημιουργικές δραστηριότητες υπό τις οδηγίες της Χριστίνας Παπακυριακού και της Μαίρη Αργυρού, ενώ η Αλεξάνδρα Παπαδημητρίου θα δώσει χρώμα στα πρόσωπά τους.

Προσεγγίζετε και τον Τουρκομαχαλλά... Τι σημαίνει για τους Λεμεσιανούς;

Η Λεμεσός συμπεριφέρεται σαν να αγνοεί το τουρκοκυπριακό παρελθόν της. Η διαδρομή «Στον Τουρκομαχαλλά» είναι μια ευκαιρία να περπατήσουμε την Ισμέτ Πασά με οδηγό μια κάτοικο της περιοχής αλλά και φίλη του ΜΙΤΟΣ πια, τη Μάρω Γεωργίου. ​

​H Kωνσταντίνα Πήτερ κλήθηκε να επιμεληθεί την ψηφιακή εφαρμογής «Τourkomahallas» και να προσαρμόσει το υλικό σε ζωντανό περίπατο. Σε συνεργασία με την Ελλάδα Ευαγέλου, ήρθε σε επαφή με τον ποιητή Gürgenç Korkmazel που θα περπατήσει μαζί μας και θα διαβάσει κάποια από τα ποιήματά του. Ενώ θα συναντήσουμε κάτοικους της περιοχής όπως τη Λένια Θεοδώρου και την Παναγιώτα Δημητρίου, τον Μιχάλη Αντωνίου, τον Προκόπη Προκοπίου και τον Νάφι Ερντογάν. Συνεργάτης του περιπάτου είναι ο Μιχάλης Παπαμιχαήλ.​

Ο περίπατος καταλήγει στο καφενείο Αναγέννησης για την ανοικτή δράση «Μίλα μου Τούρκικα», μια συζήτηση για την τουρκόφωνη λογοτεχνία της Λεμεσού με τον δρα Αhmet Yikik από το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Κύπρου.

«Λεωφορείο 30». Μια αλλιώτικη διαδρομή, όπου το κοινό θα χρησιμοποιήσει λεωφορείο;

Η διαδρομή με το «Λεωφορείο 30» σχεδιασμένη από τις Μαρίνα Κακουλλή, Σάρα Μαρίζα Βρυωνίδη, Ράνια Ιακώβου όντως μας προσκαλεί να μπούμε στο λεωφορείο 30 και να διασχίσουμε τον παραλιακό δρόμο της Λεμεσού μέχρι το λιμάνι. Κουμάντο στο μικρόφωνο κάνει ο Daniel Barasa που θα είναι ο «οικοδεσπότης» και δίνει χώρο σε πολύγλωσσες προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που ζουν στην πόλη αλλά κατάγονται από αλλού. Συμμετέχουν και μοιράζονται ιστορίες οι Landry Mbiya, Annie και FrankFang, Winnie Simon, Anastasia Iveta Kozlova, Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Polina Krivorotova, MakisOtman και ο Gabi.

Η ανοικτή δράση «Σινεμά στη θάλασσα» ακολουθεί τη διαδρομή του λεωφορείου. Στην παραλία απέναντι από το Ship Inn θα έχουμε την ευκαιρία να φέρουμε την ψάθα μας, τις μπίρες και τα ποπ κορν μας για να απολαύσουμε μαζί στην άμμο τη βραβευμένη κυπριακή ταινία «Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ» του Μάριου Πιπερίδη. Μια προβολή για όλη την οικογένεια με αγγλικούς υποτίτλους, σε επιμέλεια του Γιάγκου Χατζηγιάννη.

«Η πόλη μας προ(σ)καλεί». Πού μας προσκαλεί αυτή η διαδρομή;

Ο περίπατος είναι μια συζήτηση ανάμεσα σε έναν κοινωνικό ανθρωπολόγο τον Θοδωρή Κούρο, τον αρχιτέκτονα Αλέξη Παπαδόπουλο και την ερευνήτρια Ιάνθη Παπαδήμα, οι οποίοι είναι και οι σχεδιαστές της διαδρομής. Η κουβέντα γίνεται γύρω από τα θέματα καλών και κακών πρακτικών χρήσης του δημόσιου χώρου, σχεδιασμού του δημόσιου χώρου και της έμφυλης χρήσης και εμπειρίας του. Τη συζήτηση συμπληρώνουν και άλλες φωνές όπως του Γιώργου Παναγιώτου που συζητά την προσβασιμότητα του δημόσιου χώρου από άτομα σε τροχοκάθισμα. Ενώ μέσα από το πρόγραμμα Politik-Her του RESET έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε εμπειρίες στον δημόσιο χώρο από τις Ήβη Πετρακίδου, Ιωάννα Δημητρίου, Βασιλική Αδάμου, Ξένια Χατζηγιάννη, Ειρήνη Κωνσταντίνου, Έλενα Γιαννακού. Συνεργάτες, η ομάδα ΠΟΛΗΜΠΙΦ και ο Τάσος Στυλιανού. ​

​Η κουβέντα συνεχίζεται στην ανοικτή δράση «Πικ Νικ στη Μαρίνα Λεμεσού» ως μια διεκδίκηση μιας δημόσιας παραλίας που εμφανίζεται ως ιδιωτική. Εκεί όσοι και όσες δεν έχουν προλάβει τον περίπατο μπορούν να φέρουν την ομπρέλα, το μαγιό και το σάντουιτς του και να έρθουν να κολυμπήσουμε μαζί.

«Α-να-τα: Ο αρχαιολογικός χώρος ως τόπος». Οι Λεμεσιανοί επιστρέφουν στην Αμαθούντα. Πώς συμβάλλει ο χώρος;

Μια αισθητηριακή βιωματική διαδρομή το «α-να-τα-; Ο αρχαιολογικός χώρος ως τόπος» στην Αμαθούντα, σχεδιασμένη από τη Ρία Αλεξάνδρου, τη Μαρίνα Πασιά και τον Μάριο Παύλου. Η Μαρίνα Πασιά που αναλαμβάνει την ξενάγησή μας, συζητά για τις απουσίες και τις παρουσίες, τις μυθολογίες και το νερό που ταξιδεύουν στον χρόνο.

Πολύτιμος επιστημονικός συνεργάτης ο Γιάννης Βιολάρης από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Ενώ ο μουσικός Kalaqs δημιουργεί ηχοτοπία στη διαδρομή και οι Χάρης Ιακώβου, Oksana Zausaeva, Λάρα Αμπουζέτ, Ρένα Ιωάννου, Oksana Vertman, Δέσποινα Ράγκου, Daria Goleschikhina, Ελένη Αναστασίου και Μελίνα Σοφοκλέους συμβάλλουν με την παρουσία τους. Για τη δημιουργία του τετραδίου που θα δοθεί, πρέπει να πούμε ότι, εργάστηκε η Στέφανη Ερμογενίδου.

Τέλος, μία διαδρομή στα μπαράκια της Λεμεσού. Ποια η διαδρομή και ποιος ο παλμός της πόλης κατά τις νυχτερινές ώρες;

​Το «Εννά πάμε κάτω πόψε;» νυχτοπερπατά στο κέντρο της Λεμεσού. Οι σχεδιαστές της διαδρομής Πάνος Χατζηχριστοφή, Εβίτα Ιωάννου και Παναγιώτης Κλεάνθους μας προσκαλούν σε μια μπαρότσαρκα κατά την οποία μαθαίνουμε φανερές και κρυφές ιστορίες. Επισκεπτόμαστε και γνωρίζουμε τους Σάββας Σπυριδάκης (Dusty Munky), Αντρέας και Χάρης Αχνιώτης (Sarajevo), Αντρέας Στυλιανού (Sousami Bar) κ.ά. Ξεναγός της διαδρομής η Έλενα Hileti! Η διαδρομή καταλήγει στην τελευταία ανοικτή δράση «Πάρτι στην πλατεία Αναγέννησης» με μουσική από τον D-Prank, και χορό με τη συμμετοχή των BTS.22.

Δείτε το συνολικό πρόγραμμα:

[Για εγγραφές στους περιπάτους: https://shorturl.at/2ZGVn]