Ξέρετε την Duolingo; Είναι μια αμερικανική εταιρεία εκπαιδευτικής τεχνολογίας που παράγει εφαρμογές εκμάθησης και παρέχει πιστοποίηση γλωσσικών γνώσεων. Προσφέρει μαθήματα μουσικής, μαθηματικών και εκμάθηση πάνω από 40 γλωσσών, από αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά μέχρι γλώσσες που χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά, όπως ουαλικά, ιρλανδικά και σουαχίλι. Και είναι η πιο δημοφιλής εφαρμογή του είδους με εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο, χάρη στην ευχρηστία της αλλά και στο ευχάριστο για το χρήστη περιβάλλον και τρόπο εκμάθησης.

Όμως η Duolingo, βρέθηκε στην επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα ως μία από τις πρώτες επιχειρήσεις που η αναβάθμισή τους με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης οδήγησε σε σημαντικές απολύσεις. Μια μικρή διευκρίνιση: το να βαφτίζεις τους εργαζόμενούς σου «συνεργάτες» ή «υπεργολάβους», φαινόμενο που γνώρισε έκρηξη τα τελευταία χρόνια παντού στον κόσμο, οδήγησε σε απαξίωση της λέξης «απόλυση». Η οποία, στην περίπτωση των εργαζομένων, συνεπάγεται αποζημιώσεις συνοδεία όλων των κοινωνικών παροχών, ενώ η «λύση της συνεργασίας» ολοκληρώνεται μ' ένα απλό χτύπημα στην πλάτη για καλή τύχη…

Η Duolingo, λοιπόν, φέρεται να έχει απολύσει περίπου το 10 τοις εκατό των συνεργατών της, καθώς αποφάσισε να κάνει γενικευμένη χρήση της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης. Ένας εκπρόσωπος της Duolingo επιβεβαίωσε τις περικοπές θέσεων εργασίας στο Bloomberg την περασμένη Δευτέρα, αν και δήλωσε ότι δεν επηρεάστηκαν εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης. «Απλώς δεν χρειαζόμαστε πλέον τόσους πολλούς ανθρώπους για να κάνουμε το είδος των εργασιών που έκαναν ορισμένοι από αυτούς τους υπεργολάβους», δήλωσε ο εκπρόσωπος συμπληρώνοντας «Εν μέρει αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη». Και φυσικά «δεν πρόκειται για απολύσεις», αφού οι υπεργολάβοι απλώς «αποχωρούν» μετά την ολοκλήρωση των έργων τους στο τέλος του 2023. 

Αναφορές για τις μειώσεις θέσεων εργασίας της Duolingo εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, όταν ένας εργαζόμενος στην εταιρεία δήλωσε ότι είχαν γίνει περικοπές σημαντικού αριθμού συμβασιούχων μεταφραστών της εξαιτίας της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης. «Δούλευα εκεί για πέντε χρόνια», έγραψε στο (όχι και τόσο γνωστό στην Ευρώπη social) Reddit. «Η ομάδα μας είχε τέσσερα βασικά μέλη και δύο από εμάς απολύθηκαν. Οι δύο που παρέμειναν θα εξετάζουν απλώς το περιεχόμενο της AI για να βεβαιωθούν ότι είναι αποδεκτό».

Ανεξάρτητα από την ακριβή ορολογία που χρησιμοποιήθηκε για τις περικοπές, η κίνηση της Duolingo ρίχνει λάδι στη φωτιά για όποιον ανησυχεί για το αν η Τεχνητή Νοημοσύνη θα καταστήσει τη δουλειά του παρωχημένη.

Η Duolingo χρησιμοποιεί ήδη εδώ και χρόνια τη μηχανική μάθηση, αφού εισήγαγε το μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης Birdbrain το 2020 για να προσαρμόζει τη δυσκολία των ασκήσεων με βάση τα δυνατά και αδύνατα σημεία των χρηστών. Ωστόσο, μέχρι το 2023, κάθε άσκηση που επέλεγε το Birdbrain είχε γραφτεί, αναθεωρηθεί, επεξεργαστεί και μεταφραστεί από ανθρώπους. Τον περασμένο Ιούνιο, ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε, όταν η Duolingo ανακοίνωσε ότι είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη τύπου Language Learning Model (LLM) προκειμένου να δημιουργεί ολόκληρες ασκήσεις αυτόματα.

Ένας χρόνος έχει περάσει από τότε που τα γλωσσικά μοντέλα τύπου chat GPT μπήκαν στη ζωή μας και οι επιπτώσεις άρχισαν ήδη να φαίνονται. Έχω την εντύπωση ότι το κύριο χαρακτηριστικό της νέας αυτής τεχνολογικής επανάστασης είναι η ταχύτητα ενσωμάτωσής της και τα σχεδόν ακαριαία αποτελέσματά της. 

Τις προηγούμενες φορές είχαμε περιθώριο και να συζητήσουμε και να δημιουργήσουμε δικλείδες ασφαλείας. Σήμερα οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και οι επιπτώσεις άμεσες. Δεν έχουμε καν προλάβει να πανηγυρίσουμε τη νέα ευρωπαϊκή πράξη για την Τ/Ν και να που συμβαίνουν πράγματα τα οποία δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί γιατί μέχρι να εφαρμοστεί θα είναι τετελεσμένα. Όχι ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία θα απέτρεπε την Duolingo από το να διακόψει τη συνεργασία με τους «υπεργολάβους» της. Όμως είναι σαν όλα να έχουν προετοιμάσει το έδαφος για να γίνεται ο εργαζόμενος αναλώσιμος. Η Τ/Ν είναι το κερασάκι στην τούρτα, η δικαιολογία, η αφορμή.