Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ | ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΛΙΤΗΣ

Μέσα σε 26 μήνες θα μπορούσε, αν όλα πάνε κατ’ ευχήν και δεν προκύψουν νέα προσκόμματα, να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση αναστήλωσης της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, η οποία προνοεί επιδιόρθωση του κυρίως ναού αλλά και του παρεκκλησιού.

Βάσει των δύο πρωτοκόλλων που υπέγραψε χθες το UNDP με την Εκκλησία της Κύπρου και το Εβκάφ, το UNDP αναμένεται εντός των επόμενων ημερών να λάβει τα αρχιτεκτονικά σχέδια του Πανεπιστημίου Πατρών και τη μελέτη του επιμετρητή ποσοτήτων (και τα δύο είναι έτοιμα προς παράδοση) για να προχωρήσει άμεσα με την προκήρυξη προσφορών.

Η προκήρυξη και η ανάθεση του έργου είναι μια διαδικασία δύο μηνών, με την ολοκλήρωση των έργων αναστήλωσης να εκτιμάται ότι θα διαρκέσει 24 μήνες.

Πριν την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης θεωρείται δυνατόν να προχωρήσει η δεύτερη και η τρίτη φάση εργασιών που αφορούν τον ιστορικό πυρήνα και τον περιβάλλοντα χώρο αντίστοιχα. Το κόστος της πρώτης φάσης υπολογίζεται στα 2,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το σύνολο του κεφαλαίου που θα απαιτηθεί εκτιμάται στα 5 - 6 εκατ. ευρώ.

Αυτή είναι η ουσία, στην πράξη, με την οποία ισοδυναμεί η χθεσινή εξέλιξη της υπογραφής που έθεσε -μετά από χίλια μύρια κύματα- η Εκκλησία της Κύπρου. Υπογραφή που θα μπορούσε να τεθεί από πέρσι (όταν δηλαδή αποφασίσθηκε το έργο να υπαχθεί στη δικοινοτική τεχνική επιτροπή) και τώρα να βλέπαμε το έργο σε προχωρημένη φάση.

Ιστορική μέρα

Οι υπογραφές της Εκκλησίας έπεσαν σε μια σεμνή τελετή στην Αρχιεπισκοπή, όπου παρέστησαν ο Αρχιεπίσκοπος, ο επίσκοπος Καρπασίας, εκπρόσωποι της τεχνικής επιτροπής, εκπρόσωποι του Προεδρικού και του UNDP.

Σε δηλώσεις του, το ε/κ μέλος της τεχν. επιτροπής Τάκης Χατζηδημητρίου υπέδειξε ότι πρόκειται για μια ιστορική μέρα για τη μονή, καθώς οδηγούμαστε επιτέλους στη σωτηρία του Απ. Ανδρέα «ως μνημείου και συμβόλου μέσα στην ιστορία, την παράδοση του τόπου μας».

«Η υπογραφή της συμφωνίας συμβολίζει και τη συνεργασία και την συμπόρευση δυνάμεων που θέλουν να εργαστούν πάνω στο θέμα της συντήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη τη Κύπρο», είπε, εκφράζοντας την ελπίδα να υπάρξει συνέχεια και για τα υπόλοιπα μνημεία.

Χωρίς... Τούρκους

Αρκετά πιο συγκρατημένη και επικοινωνιακής φύσεως ήταν οι τοποθετήσεις των Αρχιεπισκόπου και επισκόπου Χριστοφόρου, οι οποίοι θέλησαν να υποβαθμίσουν, αν όχι να υποκρύψουν, τη συμβολή που έχει και η τ/κ πλευρά στη θετική αυτή εξέλιξη.

Ο Χρυσόστομος Β’ έφτασε στο σημείο να εξάρει τον ρόλο και την ασπίδα που παρέχουν τα ΗΕ. «Θα εφαρμοσθούν τα σχέδια του Πανεπιστημίου Πατρών (σ.σ. η τ/κ πλευρά προ πολλού τα έχει αποδεχτεί) και κανείς δεν μπορεί να παρέμβει σε αυτά», είπε, λέγοντας πως «δεν χωρεί καμία παρέμβαση των Τούρκων εκεί (...) και αυτό μας ικανοποιεί».

Μάλιστα, θέλησε να υποδείξει ότι με την υπογραφή της Εκκλησίας θα εκδιωχθούν τα τ/κ συνεργεία που είχαν μεταβεί στον Απόστολο Ανδρέα για ανάπλαση του εξωτερικού χώρου, καθώς πλέον ολόκληρος ο χώρος εντάσσεται στην αρμοδιότητα της τεχν. επιτροπής.

Στο ίδιο μήκος και ο Χριστόφορος, ο οποίος δεν θέλησε να επιβεβαιώσει ότι σχετικό πρωτόκολλο υπογράφει και το Εβκάφ. «Ελπίζω σύντομα να μπορούμε να συνεργαστούμε για τη διάσωση και των ναών μας και της πολιτιστικής μας κληρονομίας, χωρίς τη μεσολάβηση των ΗΕ», είπε.

Να σημειωθεί ότι η εμπλοκή του Εβκάφ είναι κάτι που γίνεται και στα υπόλοιπα έργα της τεχν. επιτροπής, καθώς στο ψευδοκράτος θεωρείται ως ο φορέας που έχει αναλάβει τα χριστιανικά μνημεία και τους ναούς.

Στα κατεχόμενα τώρα, εκ μέρους του Εβκάφ υπέγραψε ο Μουσταφά Κεμάλ Καϊμακαμζαντέ, ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίησή του, λέγοντας πως καταβάλλουν προσπάθειες για αυτή την εξέλιξη από το 2000. «Οι Ε/Κ, εμποδίζοντας συνεχώς αυτές τις πρωτοβουλίες, αντιδρούσαν λέγοντας βαριές κουβέντες, όπως, αντί να το φτιάξει η τουρκική διοίκηση, καλύτερα να καταρρεύσει (δήλωση που αποδίδεται στον Αρχιεπίσκοπο)», είπε.

Η κίνηση, βέβαια, που έκανε την Εκκλησία να αλλάξει στάση θεωρείται η πρωτοβουλία του ψευδοκράτους να προχωρήσει μονομερώς στην αναστήλωση.

Ελεήστε πιστοί

Το όλο εγχείρημα θα χρηματοδοτηθεί μέσα από ένα ταμείο στο οποίο μπορούν να συνεισφέρουν όλοι οι αξιόπιστοι (όπως αναφέρεται στο πρωτόκολλο) οργανισμοί.

Δεδομένη θεωρείται η συνεισφορά της ΕΕ, των ΗΠΑ (USAID), του UNDP και της Εκκλησίας της Κύπρου, αλλά και της τ/κ πλευράς (ενδεχομένως μέσω του Εβκάφ ή του εμπορικού επιμελητηρίου).

Δεν αποκλείεται δε να συνεισφέρει και η ίδια η Άγκυρα.

Η Εκκλησία, πάντως, εξήγησε ότι θα αναζητήσει κεφάλαια από εισφορές των πιστών.

Την ικανοποίησή της εξέφρασε χθες η κυβέρνηση, η οποία διά του Στέφανου Στεφάνου υπέδειξε ότι «έχουμε πλέον ένα κατοχυρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την υλοποίηση του έργου, βάσει των προβλεπομένων διαδικασιών και τεχνικών προδιαγραφών, κάτω από την αιγίδα των ΗΕ», και πρόσθεσε ότι η εξέλιξη αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό κληροδότημα της κυβέρνησης Χριστόφια.

Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν επίσης το επιτελείο Ν. Αναστασιάδη και το επιτελείο Στ. Μαλά.

ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ