Την αφορμή της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννηση του Κώστα Στάθη αρπάζει το Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Κύπρου (ΕΚΑΤΕ) για να παρουσιάσει τον ερχόμενο Νιόβρη μια αναδρομική έκθεση με αντιπροσωπευτικά έργα του ζωγράφου.

Ανάμεσα στους αφανείς πρωτοπόρους της σύγχρονης κυπριακής ζωγραφικής, ο Κώστας Στάθης (1913-1987) υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΕΚΑΤΕ και άφησε πλούσιο έργο, ωστόσο η αναγνώριση δεν ήρθε ποτέ ενόσω ο καλλιτέχνης βρισκόταν εν ζωή. Οι, δε, πίνακές του, μόλις πρόσφατα ήρθαν στην επιφάνεια.

Από το 2010

Εν συντομία, ο Κώστας Στάθης γεννήθηκε στον Ασκά, πήγε για σπουδές στην Αθήνα, χωρίς όμως να τις ολοκληρώσει, και στα 37 του αποσύρθηκε εξαιτίας μιας σοβαρής ψυχικής ασθένειας που τον καθήλωσε.

Εγκαταλειμμένος και απομονωμένος στο χωριό του, συνέχισε να δημιουργεί αδιάκοπα μέχρι τον θάνατό του, το 1987, σε ηλικία 56 ετών.

Το πρώτο εγχείρημα επαφής του ευρύτερου κοινού με το σπάνιο ταλέντο του Κώστα Στάθη έγινε το 2010, όταν οργανώθηκε μια έκθεση και εκδόθηκε ένα βιβλίο για τη ζωή και το έργο του.

Προς αυτό τον σκοπό συνεργάστηκαν τότε μια ομάδα από εκτιμητές και μελετητές του έργου του σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τηλέμαχου Κάνθου και τις Πολιτιστικές υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Την έρευνα και συγγραφή του βιογραφικού κειμένου για τον Κώστα Στάθη είχαν αναλάβει οι Νικηφόρος Ορφανός, Ευρυδίκη Περικλέους-Παπαδοπούλου και Στάθης Ορφανίδης, ενώ την παρουσίαση και ανάλυση του έργου του έκανε η δρ Ελένη Νικήτα.

Διείσδυση στο έργο 

Η αναδρομική έκθεση με έργα του Κώστα Στάθη θα εγκαινιαστεί στο οίκημα του ΕΚΑΤΕ στις 21 Νοεμβρίου 2013.

Την ίδια μέρα θα μιλήσει για το έργο του ζωγράφου η δρ Νίκη Λουιζίδη, ομότιμη καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και επισκέπτρια καθηγήτρια στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ).

Η δρ Λουιζίδη ήταν ανάμεσα στους πρώτους που εκτίμησαν το έργο του Στάθη και μια εκτενής παρουσίαση του έργου του, υπογραμμένη από την ίδια, θα κυκλοφορήσει μαζί με τον κατάλογο της έκθεσης.

Ανάμεσα σ’ άλλα, σημειώνει χαρακτηριστικά η δρ Λουιζίδη:

«Αν ο Κώστας Στάθης είχε ζήσει στο Παρίσι ή σε κάποια άλλη καλλιτεχνική μητρόπολη των αρχών του περασμένου αιώνα, το έργο του σίγουρα θα ανταγωνιζόταν τις πλέον προωθημένες δημιουργίες των λεγόμενων μεταϊμπρεσιονιστικών κινημάτων. Ο ίδιος, δεν θα δυσκολευόταν να ακολουθήσει τις τολμηρές συνθετικές κατακτήσεις γνωστών Ευρωπαίων καλλιτεχνών».

Τολμώντας να συγκρίνει το ζωγραφικό λεξιλόγιο του Στάθη με τα διδάγματα της επαναστατικής οπτικής του Σεζάν, η ίδια επισημαίνει ότι

«Ο Κώστας Στάθης υπήρξε μια καλλιτεχνική ιδιοφυΐα πρώτου μεγέθους που δοκιμάστηκε δραματικά, όχι για να σταδιοδρομήσει, αλλά απλώς για να επιβιώσει. Δεν συμπαθώ διόλου τα τοποκεντρικά εγκώμια -πολύ συνηθισμένα σε Ελλάδα και Κύπρο και μάλιστα κατόπιν εορτής- αλλά είμαι υποχρεωμένη να πω ότι η Κύπρος χάρη στον ιδιαίτερο πολιτισμό της (με βαθιές επιδράσεις από Ανατολή και Δύση) διέθετε και διαθέτει ένα καλλιτεχνικό δυναμικό που πάει χαμένο ή αυτοεξορίζεται, εξαιτίας της αδιαφορίας της πολιτείας. Χρέος μας απέναντι στη μνήμη του Κώστα Στάθη είναι η ιστορία του να μην επαναληφθεί».