Ανταπόκριση από το Βερολίνο: Πανίκκος Χρυσάνθου

Είμαστε στην έβδομη μέρα και μια αίσθηση κούρασης πλανάται στον ορίζοντα του Φεστιβάλ. Συμπτωματικά η κούραση διαφαίνεται και μέσα από τις ταινίες.

Ίσως να μην είναι συμπτωματικά. Οι οργανωτές, με την εμπειρία που έχουν, ίσως να έδωσαν ό,τι καλύτερο στις πρώτες μέρες και τώρα ξεκινά ο... πολογιαστός. Οι τρεις νέες ταινίες σαν να έρχονται από τρεις διαφορετικούς πλανήτες.

Every thing will be fine: ο νέος Βιμ Βέντερς

«Every thing will be fine» είναι ο τίτλος της νέας ταινίας [σε 3D] του Wim Wender [αρχική φωτογραφία].

Είναι ένα θέμα που το ξαναείδαμε στο σινεμά, καθώς είναι μια υπόθεση «που μπορεί να συμβεί και σ’ εμάς». Μάλιστα μ’ αυτό τον τίτλο μάς ήρθε πριν χρόνια και μια ταινία από τη Δανία.

Η ιστορία που μπορεί να συμβεί στον καθένα μας είναι ένα δυστύχημα με το αυτοκίνητο, όπου χωρίς να φταίμε να σκοτώσουμε κάποιον.

Στην ταινία του Wenders είναι ένας συγγραφέας, που έχει αυτή την ατυχία, καθώς πέφτουν πάνω στις ρόδες του δυο αγοράκια με το παιδικό τους έλκηθρο. Το ένα σκοτώνεται.

Ο Wenders είναι ένας δεξιοτέχνης της εικόνας και της τέχνης του να φτιάξεις ατμόσφαιρα. Έτσι μας δίνει μια ενδιαφέρουσα ιστορία της κρίσης του ήρωά του και στη συνέχεια της συνάντησής του, δέκα χρόνια μετά, με το αγόρι, που είναι έφηβος πια και που επιβίωσε από το δυστύχημα.

Δεν είναι ωστόσο αυτή η ταινία το μεγάλο έργο, όπως ήταν ας πούμε ο «Ουρανός πάνω από το Βερολίνο» [γνωστό διεθνώς ως «Τα φτερά του έρωτα»]. Προφανώς ούτε ο Wenders είναι πια εκείνος των 40 χρόνων. Φέτος συμπληρώνει τα 70 και το Φεστιβάλ τού δίνει μια ειδική Αρκούδα για το σύνολο της δουλειάς του.

Aferim: ασπρόμαυρη ταινία από τη Ρουμανία

Η ταινία «Aferim» του Radu Jude έρχεται από τη Ρουμανία. Είναι ασπρόμαυρη και αφηγείται μια ιστορία τοποθετημένη στις αρχές του 19^ου αιώνα.

Η χώρα είναι ένα μωσαϊκό λαών και θρησκειών: Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εβραίοι, Ρουμάνοι, Τούρκοι, Τσιγγάνοι, Έλληνες, Ούγγροι, όλοι μέσα σε ένα σύστημα φεουδαλικό και κάτω από τον ουρανό της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Μια κοινωνία φεουδαλική με λαμπρούς αφέντες και σκλάβους.

Ένας τσαούσιης της εποχής με βούλλα και με άλογο και με βοηθό τον άβγαλτο γιο του γυρνά ανάμεσα στη φτωχολογιά, τα μοναστήρια και τους βάλτους ψάχνοντας για ένα τσιγγάνο δραπέτη.

Ένας «λαμπρός» μικροάρχοντας τον μισθώνει για να συλλάβει τον τσιγγάνο, επειδή παραβίασε τον νόμο: Ξελόγιασε τη γυναίκα του. Ο τσιγγάνος, που ξέρει ποια ποινή φέρνει το «έγκλημά» του [που εναπόκειται στον λαμπρό του κύριο να αποφασίσει αλλά προφανώς θα είναι το κόψιμο του κεφαλιού του] το έχει σκάσει.

Εναπόκειται στην ικανότητα του εκμισθωμένου τσαούσιη να τον ξετρυπώσει και να τον παρουσιάσει μπροστά στον πλούσιο και αξιοσέβαστο κύριο. Η αναζήτηση του τσιγγάνου είναι μια πορεία μέσα στο μωσαϊκό των λαών, η οποία αποκαλύπτει έναν υπόγειο ανταγωνισμό και προκαταλήψεις της μιας απέναντι στην άλλη αλλά την κοινή μοίρα ολονών μέσα στη φτώχεια και την εξάρτησή τους από τους πλούσιους κατέχοντες, οι οποίοι δεν έχουν καμιά λύπηση.

Ο άμοιρος τσιγγάνος είναι ένα θύμα, διαπιστώνουν πατέρας και γιος. Δεν είναι αυτός που ξελόγιασε την αφεντικίνα, αλλά αυτή εκείνον. Πού να βρει όμως δίκιο μέσα στην ατυχία του;

Πρόκειται για μια σκληρή μέσα στη ζωντάνια και την κυνικότητά της ταινία, που σίγουρα παραπέμπει στην εποχή μας.

«Eisenstein in Guanajuato»: εικαστικά όμορφη ταινία

«Eisenstein in Guanajuato» ονομάζεται η νέα ταινία του Peter Greenaway. Ο Ουαλός αυτός σκηνοθέτης είναι γνωστός. Το βιογραφικό του λέει ότι είναι και ζωγράφος και αρχιτέχτονας. Κι αυτό το βλέπει κάποιος σ’ όλες του τις ταινίες.

Έχουν μια εξαιρετική εικαστικότητα. Δεν είδα πολλές από αυτές. Για δυο λόγους: Γιατί δεν είχα την ευκαιρία, ο πρώτος. Αλλά - το ομολογώ - και γιατί δεν τις γουστάρω, γι' αυτό και δεν κυνήγησα ευκαιρίες, ο δεύτερος.

Ο άνθρωπος μου φατσάρει σαν ένας αππωμένος προβοκάτορας κι όσο κι αν έχει – εικαστικά – όμορφα στοιχεία η δουλειά του, δεν ταιριάζει στο γούστο μου.

Η καινούρια του, με ήρωα τον κλασικό σοβιετικό σκηνοθέτη Eisenstein, νομίζω πως επιβεβαιώνει τον πιο πάνω αφορισμό μου.

Η ταινία είναι στα μάτια μου μια πρόκληση. Παίρνει ένα επισόδειο από τη ζωή του Άιζενσταϊν, το ταξίδι του στο Μεξικό για να κάμει μια ταινία με παραγωγούς από το Χόλιγουντ.

Ο Ρώσος σκηνοθέτης καταγοητεύτηκε από τις εικόνες που είδε στο Μεξικό και την παράδοση του θανάτου, που επιβίωνε στη ζωή των ντόπιων και τράβηξε ένα τεράστιο υλικό σε φιλμ. Δεν μπόρεσε ποτέ να το μοντάρει λόγω διαφορών που είχε με τους παραγωγούς του.

Ο Greenaway επικεντρώνεται σε μια προσωπική πτυχή αυτού του ταξιδιού, το ομοφυλοφιλικό ξύπνημα του σκηνοθέτη. Μπορεί να στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Δεν έχει σημασία. Κι άλλοι μίλησαν για την ομοφυλοφιλική τάση του και τις ζωγραφιές του με αντρικά γυμνά. Αυτό που έχει σημασία είναι ο προβοκατόρικος τρόπος που γίνεται αυτή η αποτύπωση. Για να προκαλέσει. Νομίζω πως θα τα καταφέρει, αν αυτός είναι ο στόχος του.