Της Άννας Μαραγκού / Φωτογραφία ©Τεύκρος Ολύμπιος

* Η σελίδα του HOTSHOT, ενός πρότζεκτ που κάθε Κυριακή εστιάζει στο έργο ενός φωτογράφου, αφιερωμένη σήμερα στον Ανδρέα Γ. Κούτα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

Στη ζωή, στον έρωτα, στη φιλία, στο κρασί και το τυρί, στη μουσική, στα αυτοκίνητα, στους γάτους, στους υπολογιστές, μα πάνω από όλα στη φωτογραφία. Ο Ανδρέας Κούτας δεν αφήνεται, δεν παραδίνεται, δεν παρασύρεται. Στη ζωή του, όπως και στη φωτογραφία του, έχει τον απόλυτο έλεγχο της οπτικής γωνίας, της απόστασης, της σκηνοθεσίας, του φωτός, της σκιάς... αυτός επιλέγει, αυτός κρίνει και αποφασίζει πoια είναι η κατάλληλη στιγμή δράσης, όχι μόνο της φωτογράφισης, αλλά και της ίδιάς του της ύπαρξης. Η ζωή του είναι μια συνεχής, αλλά απόλυτα ελεγμένη και πειθαρχημένη αναζήτηση, ένα ψάξιμο για το καλύτερο κρασί, για το αρτιότερο πρόγραμμα του Photoshop, για το καλύτερο αυτοκίνητο, για την καλύτερη στιγμή... την οποίαν αρπάζει, αποτυπώνει και πάνω απ' όλα βιώνει. Η στασιμότητα και η αδράνεια είναι έννοιες εντελώς άγνωστες για τον Κούτα, και η ενέργειά του είναι έκδηλη και παραγωγική και στη φωτογραφική του τέχνη.

Η δουλειά του είναι το πάθος του, ή όπως λέει ο Henry James...

Mια δεύτερη ευκαιρία αυτό είναι πλάνη
Δεν υπάρχει παρά μόνο μία.
Eργαζόμαστε στο σκοτάδι
-κάνουμε ό,τι μπορούμε-
δίνουμε ό,τι έχουμε.
Oι αμφιβολίες μας είναι το πάθος μας
Tο πάθος μας είναι το έργο μας.
Tα υπόλοιπα, ο παραλογισμός της τέχνης.

Ο Κούτας και εγώ γνωριζόμαστε από παλιά. Σαν το παλιό κρασί είμαστε, όσο περνά ο καιρός, όσο φεύγουν οι αιχμές της ζωής, όσο καταλαβαίνουμε την αξία της και τις ευκαιρίες που μας πρόσφερε, τόσο καλυτερεύουμε...
Με τον Κούτα, δεν είναι υπερβολή, φωτογραφίσαμε όλη μας την πατρίδα. Όλη. Μέσα από την ιστορία της, μέσα από τις φυσικές της ομορφιές, μέσα από τα μνημεία και τους ανθρώπους της. Όλα πέρασαν, πρώτα από το φωτογραφικό του μάτι και στη συνέχεια από τον φακό του. Και οι αξέχαστες φωτογραφικές στιγμές που περάσαμε στο αέναο φως και στην παρθένα φύση της άνοιξης του Αγίου Θεοδώρου της Τηλλυρίας, και αυτές οι σιωπηρές και γεμάτες πόνο στο παράθυρο της Ρήγαινας στον Άγιο Ιλαρίωνα, αγναντεύοντας και αναπολώντας τη μικρή Κερύνεια, και αυτές της απόλυτης θρησκευτικής κατάνυξης στην πάγκαλη εκκλησία της Παναγίας του Άρακα ήταν, και θα είναι πάντα για μένα, μαθήματα και στάση ζωής.
[...]
Οργώσαμε κυριολεκτικά την Κύπρο και τις ομορφιές της όταν η εφημερίδα "Πολίτης" μάς ανέθεσε τα Οδοιπορικά του. Κάθε Κυριακή ο "Πολίτης" δημοσίευε την περιγραφή ενός χωριού, τα αξιοθέατά του, τα μυστικά και τις τέχνες των ανθρώπων του. Φωτογραφίες, Ανδρέας Κούτας. Έτσι μια φορά τη βδομάδα φεύγαμε και καταγράφαμε ένα χωριό, ένα μνημείο, ένα εξωκκλήσι. Επιστρέφαμε με 100 φωτογραφίες, από τις οποίες έπρεπε να επιλέξουμε μόνο πέντε ή έξι για δημοσίευση.
[...]
Πρόσφατα ένα Λεύκωμα, φωτογραφικό διθύραμβο, για την εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, ίσως ένα κύκνειο άσμα για την πολύπαθη πρωτεύουσά μας. Φυλλομετρώντας τις εκδόσεις αυτές, καταλαβαίνει κανείς ότι η φωτογραφία για παράδειγμα του Μεγάλου Χανιού της Λευκωσίας, αυτή η καταπληκτική πανοραμική σκηνογραφία, δεν είναι μόνο μια κοινότυπη φωτογραφία, είναι κάτι πολύ περισσότερο που ο καθένας διαβάζει, ανακαλύπτει και προσλαμβάνει με διαφορετικό τρόπο. Κανείς μέχρι σήμερα, έκτος από τον Ανδρέα Κούτα, δεν έχει καταφέρει πιστεύω να αποτυπώσει φωτογραφικά τη δύναμη των προμαχώνων της Λευκωσίας ούτε το βάθος και το μυστήριο του κεντρικού περάσματος της Πύλης της Αμμοχώστου. Οι φωτογραφίες του είναι αναγνώσματα, βιβλία ανοικτά, όποιος μπορεί και θέλει να τις διαβάσει καταλαβαίνει... Οι φωτογραφίες του, οντά στο κονάκι του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, μεταφέρουν τον αναγνώστη νοερά στην εποχή της Τουρκοκρατίας, γιατί είναι τραβηγμένες στη σωστή στιγμή, στον κατάλληλο φωτισμό και από τη γωνία που αρμόζει. Από αυτές λείπει μόνο ο λυπητερός ήχος από το ούτι.

Το ταλέντο είναι δώρο θεού. Όταν αυτό συνδυάζεται με τη γνώση, την ανθρωπιά και με τη χαρά της ζωής αποκτά άλλες διαστάσεις και η δημιουργία που προέρχεται από αυτό είναι αληθινή και ουσιαστική κατάθεση. Οι φωτογραφίες του Ανδρέα Κούτα είναι αληθινές και ουσιαστικές, εκφράζουν τον κόσμο μας, δηλαδή το φως και τη φύση, δεν χρειάζονται υποσημειώσεις και αστερίσκους, δεν είναι αλλοιωμένες από την παγκοσμιότητα, την κατανάλωση και το υπερθέαμα του "δήθεν". Δεν είναι αφηρημένες και αλλότριες στιγμές, είναι η αλήθεια, η σύνολη αλήθεια της Κύπρου. Σηματοδοτούν τον τόπο, την πορεία και την εξέλιξή του, μα και τον ίδιο τον Κούτα, ως απόλυτη έκφραση συνειδητοποιημένης και δημιουργικής ύπαρξης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΥΚΩΜΑ TEMPUS MOMENTUM, ΕΚΔ. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΪΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ