Γράφει η Αίγλη Τούμπα

Καζάνι

Της Μαρίας Α. Ιωάννου

Εκδόσεις Νεφέλη

σελ. 144

Η Μαρία Α. Ιωάννου δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις... Είναι γνώριμη στα λημέρια των σελίδων του ΠΑΡΑΘΥΡΟΥ από τα «Σημεία στίξης».

Αυτό όμως που θα πρέπει να σας συστήσω είναι το ολοκαίνουργιό της βιβλίο με τίτλο «Καζάνι», ένα καζάνι που όλα μέσα χωρούν, και οι 16 ιστορίες που το αποτελούν, αφού πρόκειται για μια ξεχωριστή συλλογή διηγημάτων με ήρωες ένα μυρμήγκι, ένα καρότσι, ένα ρόπαλο, δύο κάκτους, ένα βιβλίο...

Πράγματα καθημερινά που βλέπουμε και προσπερνάμε χωρίς να μας ενδιαφέρει η δική τους ιστορία. Με την προσωπική της ματιά, η συγγραφέας τους δίνει υπόσταση τοποθετώντας τους ως ήρωες μέσα σε καθημερινές ιστορίες, ενώ οι σκηνές ξεδιπλώνονται μπροστά στον αναγνώστη με ωριμότητα και χειμαρρώδη λόγο, χωρίς κανένα ταμπού και περιστροφές, μέσα από τη γλώσσα του σουρεαλισμού και του παράδοξου, ένας τεχνικός μικρόκοσμος ανατρέπει και ανατρέπεται μέσα στις σελίδες.

Μέσα στο καζάνι που με μαεστρία και κινηματογραφική γραφή η συγγραφέας ανακατεύει με οδηγό την αισιοδοξία, της ξεφεύγει μια ιστορία για να συμπληρώσει το παζλ των σκέψεών της... Την ονομάζει Appendix και δρα σαν παρατηρητής. Είναι, θα έλεγα, το κουμπί σε έναν ανεμιστήρα που σταματά αυτόματα τη ροή, κατορθώνοντας να δημιουργήσει μια δεύτερη ροή και να καθοδηγήσει και να συμπληρώσει τις σκέψεις.

Αποποιούμενη τον κλασικό τρόπο γραφής, σε μια συνέχεια αναζητήσεων μετά το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Γιγαντιαία πτώση μιας βλεφαρίδας», μιας βλεφαρίδας που πέφτει από ύψος ενός μέτρου και 65 εκατοστών και καταλήγε  το 2011 στο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας Πρωτοεμφανιζόμενης Συγγραφέα, η Μαρία Ιωάννου έκανε ακόμη ένα άλμα προς τα εμπρός με τις λογοτεχνικές της ανησυχίες.

Δεν ακολουθεί την πεπατημένη οδό ούτε και σε αυτό το βιβλίο της, αλλά με ωριμότητα, φαντασία, επιδέξια χρήση της ελληνικής γλώσσας και με ευρηματικότητα τοποθετεί τον αναγνώστη σε σημεία που δεν τα βάζει ο νους του και μέσα από την ιστορία-ταλαιπωρία των ηρώων αναφύει και ένα πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας: οι οικονομικοί μετανάστες, η διαβίωση και η εκμετάλλευσή τους, οι ανθρώπινες σχέσεις, οι χωρισμοί, η μοναξιά  είναι μερικά από τα θέματα που θίγει μέσα από τις σελίδες των έργων της:

Kούκλα [απόσπασμα]

Τον είδε γερμένο στην είσοδο να την περιμένει. Η έκπληξη τώρα παντού στο πρόσωπό του. Το βλέμμα του για πρώτη φορά να ξεκινά από κάτω προς τα πάνω, όχι όμως βλέμμα θαυμασμού, τρομοκρατημένο. Στο  βάθος η άλλη, να κάθεται σαν βασίλισσα στον καναπέ του. Δεν ήταν όμως σίγουρη, ήταν φιγούρα πραγματικά ή σκιά;

- Γιατί;

- Για να της μοιάσω!

- Ποιας;

- Της Ρωσίδας.

Είδε τα μάτια του να βουρκώνουν, όπως βουρκώνει κανείς όταν ξέρει πως σ’ έχει καταστρέψει. Θέλησε να λιποθυμήσει στην αγκαλιά του. Να τον μυρίσει έστω για τελευταία φορά.

Τα πλαστικά της γόνατα δεν το επέτρεπαν. Δεν έβαλε βίδες στις κλειδώσεις, για να μη λυγίσει.

Cactus Belli [απόσπασμα]

Δυο κάκτοι βρικόλακες. Φοβούνται το νερό, όπως πια φοβούνται τα ίδια τ’ αγκάθια. Κι η γλάστρα φοβάται. Το υπερβολικό τους βάρος. Το σώμα που γέρνει. Την ενοχλητική αίσθηση μιας τετελεσμένης σχέσης.

Κι αν είναι κανείς τυχερός, να δει μετά από χρόνια το θάνατο ενός κάκτου, θα δει μια γλάστρα να χάνει την ισορροπία της και να σπάει σε κομμάτια...

Και μια αγκαλιά. Μια αιχμηρή αγκαλιά να τους λυτρώνει.

Η συγγραφέας Μαρία Ιωάννου μιλά για το βιβλίο της:

Κόψτε έναν άνθρωπο προσεχτικά σε όσο το δυνατόν ομοιόμορφα κομμάτια. Πετάξτε ό,τι περισσεύει ή χρησιμοποιήστε το αργότερα για ζωμό. Γεμίστε του την κοιλιά με σκέψεις και διαφόρων ειδών άλλα βαρίδια. Ράψτε τον καλά με ελπιδοφόρο και πολλά υποσχόμενο νήμα. Πασαλείψτε τον με μισή πρέζα αγάπης και κάνα δυο θρυμματισμένες λέξεις. Χύστε κι ένα καλά γεμάτο ποτήρι απελπισία. Και μαύρο χιούμορ αν έχετε. Προσέξτε τις μύγες και οτιδήποτε ιπτάμενο περιφέρεται από πάνω του. Τοποθετήστε τον στο ψυγείο για όσο νομίζετε. Βάλτε τον στο καζάνι σε όσους βαθμούς θέλετε. Αφήστε τον να ψηθεί αργά, στα ζουμιά του. Αν ενώ ψήνεται χαμογελά, μην ανησυχήσετε. Ανεβάστε λίγο τη θερμοκρασία.

Αυτό έγραψα για το οπισθόφυλλο του βιβλίου μου και αυτό είναι και το ΚΑΖΑΝΙ.

Ένας ασφυκτικός μικρόκοσμος μέσα στον οποίο, όμως, υπάρχει ακόμη οξυγόνο. Οι χαρακτήρες των διηγημάτων της συλλογής, κοχλάζοντας, γεμίζουν τον τόπο πιτσιλιές. Κάποιες φορές δεν μπορούν καν να ξεχειλίσουν. 16 διηγήματα. Και 3 σύντομα άτιτλα να διακόπτουν τη διαδρομή. Μια τηλεόραση δολοφονείται. Ο Δημοσθένης ζει με ένα ρόπαλο. Ο τυφλός Αιμίλιος κάνει ζάπινγκ. Δυο κάκτοι σιαμαίοι αυτοκτονούν. Μια γυναίκα κουβαλά μαζί της μια προεξοχή. Μια άλλη θέλει να διαολοστείλει την ομοιοκαταληξία. Την ίδια στιγμή, μια κορνίζα γίνεται ο μάρτυρας ενός αποκεφαλισμού.

Ήθελα να γράψω για αυτούς που καίγονται μέσα τους μα κλείνουν το καπάκι, για τις φαινομενικά ασήμαντες λεπτομέρειες που λιώνουν σε ψηλές θερμοκρασίες, για τις οριακές στιγμές της γέφυρας ή του γκρεμού, για μένα και για τον αναγνώστη, που χέρι - χέρι περιμένουμε τη λύτρωση μέσα από τις λέξεις. Ελπίζω να τα κατάφερα.

+ Οι εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ και το βιβλιοπωλείο RIVERGATE παρουσιάζουν το βιβλίο της Μαρίας Α. Ιωάννου «Καζάνι» την Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015 στις 19:30 στη Βιβλιόπολη RIVERGATE [Πάφου 4, Λατσιά], τηλ. 22572722.

Για το βιβλίο θα μιλήσει η συγγραφέας Λουίζα Παπαλοΐζου ενώ αποσπάσματα θα διαβάσει η συγγραφέας.