Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

Γνήσιος μουσικός και ξεχωριστός άνθρωπος, ο Σάββας Χουβαρτάς έφυγε νωρίς από τη ζωή αλλά άφησε πίσω του σημαντική παρακαταθήκη.

Το 1^ο Cyprus Jazz & World Music Showcase, μια γιορτή της μουσικής που στήνεται τις επόμενες μέρες στο Ριάλτο, είναι αφιερωμένο στον άνθρωπο που μέχρι τέλους είχε όρεξη για τη ζωή, πάθος για τη μουσική και πίστη στους μουσικούς της χώρας του.

Ένας νέος θεσμός ξεκινά την ερχόμενη Παρασκευή στο Θέατρο Ριάλτο: πρόκειται για το 1^ο Cyprus Jazz & World Music Showcase, μια πλατφόρμα της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας στην οποία θα συμμετάσχουν εννέα σχήματα με 40 περίπου μουσικούς.

Το Showcase λειτουργεί ως «δειγματολόγιο» της σύγχρονης κυπριακής δημιουργίας στον χώρο της μουσικής και στο πλαίσιό του οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν δικές τους, αυθεντικές μουσικές στο ευρύ κοινό αλλά και σε προσκεκλημένους από το εξωτερικό, αναπτύσσοντας συνεργασίες που θα τους ενισχύσουν και θα τους προσφέρουν δυνατότητες για προβολή και προώθηση.

Η πρώτη διοργάνωση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του μουσικού Σάββα Χουβαρτά [1968-2013] και η περίσταση δεν θα μπορούσε να είναι πιο αρμόζουσα:

«Ο Σάββας είναι από τους πρώτους μουσικούς που έγραφε και έπαιζε τη δική του μουσική», σημειώνει ο Άλκης Αγαθοκλέους, συνάδελφος και πολύ καλός φίλος του Σάββα Χουβαρτά, με τον οποίο δημιούργησαν το σχήμα Καφενέυ το 2008.

«Ο Σάββας υποστήριζε πως ένας μουσικός πρέπει να εκφράζεται με τις δικές του συνθέσεις», υπογραμμίζει ο ντράμερ Γιώργος Κούλας.

Ο μουσικός κι ο άνθρωπος

«Έρχεται πολύ συχνά στη ζωή μου». Ο Γαβριήλ Καραπατάκης συνεργάστηκε με τον Σάββα Χουβαρτά στην παραγωγή του πρώτου του προσωπικού δίσκου με τίτλο «Acoustic».

Και ο Ρόδος Παναγιώτου, ο οποίος για χρόνια τον συνόδευε σε μουσικές συναντήσεις, επαναλαμβάνει: «Το κενό είναι αναντικατάστατο».

Ποιος ήταν ο Σάββας Χουβαρτάς, στον οποίο είναι αφιερωμένο το 1^ο Showcase στο θέατρο Ριάλτο;

Ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος, η γενναιοδωρία, η όρεξη για τη ζωή και το πάθος για τη μουσική, η ευαισθησία και η γνησιότητα του οποίου χρωμάτισαν τη μουσική του.

Συνθέτης, κιθαρίστας και αγαπητός δάσκαλος στο Μουσικό Λύκειο Λεμεσού και στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο Σάββας Χουβαρτάς έφυγε από τη ζωή πολύ νωρίς, στην ηλικία των 44 χρόνων, τον Μάιο 2013. Δέκα μήνες πριν, είχε διαγνωστεί με καρκίνο στους πνεύμονες.

Υπήρξε ένας από τους πιο δραστήριους μουσικούς της χώρας, έσπασε κατεστημένα, επηρέασε τους μουσικούς της γενιάς του και αναιρώντας τις γραμμές ανάμεσα σε μουσικά είδη, δημιούργησε τη δική του μουσική.

Με έντονο το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού, οι νότες του ακολουθούσαν μια τρελή διαδρομή ανάμεσα στη world, ethnic, latin, jazz, την παραδοσιακή και σύγχρονη ελληνική μουσική. Πατούσαν, όμως, στην απόλυτη αγάπη του για τη μουσική.

«Δεν μπορεί να ταξινομηθεί η μουσική του Σάββα, ούτε το κιθαριστικό του στυλ», εξηγεί ο Α. Αγαθοκλέους.

«Είναι ένα συνονθύλευμα στοιχείων όπου συναντάς ακόμη και το λαούτο...». Οι δυο τους δημιούργησαν το 2008 το μουσικό σχήμα Καφενέυ με τον Σάββα στην κιθάρα και τον Άλκη στο νέυ: τέσσερις μουσικοί συμπλήρωναν δύο ξεχωριστά κουαρτέτα του Καφενέυ: ο Γιώργος Κούλας και ο Αντρέας Ροδοσθένους το ένα, ο Νικόλας Τρύφωνος και ο Αντρέας Στεφάνου το δεύτερο.

«Το Καφενέυ έσπασε πολλά κατεστημένα: παίζαμε τα δικά μας κομμάτια εκτός από κάποιες ελάχιστες διασκευές. Και επειδή είχαμε τον δικό μας χώρο, είχαμε την ευκαιρία να καλούμε κι άλλους μουσικούς». Μέσα από μουσικές ανταλλαγές και συναντήσεις, το Καφενέυ κατάφερε μεταξύ άλλων να δείξει πως «γίνεται να γράφεις και να παρουσιάζεις τη δική σου μουσική στην Κύπρο».

Αυτή είναι ίσως η σημαντικότερη παρακαταθήκη του Σάββα Χουβαρτά. Για τους φίλους και τους συναδέλφους του, πιο σημαντική είναι η ανάμνηση του ιδίου.

«Μας λείπει αφάνταστα»

«Μας λείπει πραγματικά, ήταν σημαντικός για τη ζωή μας». Η Ζωή Παϊσάνου ήταν η δασκάλα κλασικής κιθάρας του Σάββα Χουβαρτά το διάστημα προτού ο ίδιος ταξιδέψει στο εξωτερικό για σπουδές Αρμονίας και Κλασικής Kιθάρας στο Εθνικό Ωδείο στην Αθήνα [1990 -1995] και Ηλεκτρικής Κιθάρας στο τμήμα της Jazz στο Κονσερβατόριο του Μπέρμινγχαμ στην Αγγλία [BMus in Jazz 2000-2003].

«Ήταν μαθητής μου στα νιάτα του και στα δικά μου νιάτα. Κι όταν τον σκέφτομαι, θυμάμαι κύρια το χαμόγελό του, την αισιοδοξία που είχε για τη ζωή και την τεράστια αγάπη που είχε για τη μουσική – ήταν αναπόσπαστο μέρος της ζωής του και η κιθάρα του ήταν προέκταση του εαυτού του. Ακόμη και στις ώρες της αρρώστιας του, ουδέποτε παραπονέθηκε. Αυτό θαύμαζα στον Σάββα πάντα όταν μιλούσαμε, την όρεξή του για τη ζωή και τη μουσική. Ήταν ένας χαμηλών τόνων άνθρωπος, είχε αγάπη και αφοσίωση και δεν διαφήμιζε ποτέ τον εαυτό του».

Γνήσιος συνθέτης

«Γνωριστήκαμε στην παραγωγή του πρώτου του δίσκου», θυμάται ο Γαβριήλ Καραπατάκης. «Είχε φοβερή ευαισθησία στη μουσική και πολλή αξιοπρέπεια ως άνθρωπος κι αυτό έβγαινε στη μουσική του. Είχε, επίσης, πολλή μουσικότητα. Δεν ανήκε σε συγκεκριμένο είδος, δεν τον ενδιέφερε κάτι τέτοιο. Έπαιζε όλα τα είδη μουσικής με μοναδικό σκοπό να παίρνει τη γεύση τους και να τα χρησιμοποιεί στη μουσική του. Σαν συνθέτης και σαν κιθαρίστας είχε σπουδαίο χρώμα που έβγαινε από την προσωπικότητά του. Όταν έγραψα τη δική μου μουσική, του χάρισα ένα δίσκο κι η απάντησή του ήταν ‘θα τον πληρώσω, πρέπει να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο’. Η γενναιοδωρία του έβγαινε στη μουσική του».

Οι συναυλίες με τον Σάββα Χουβαρτά ήταν μοναδική εμπειρία για τους υπόλοιπους μουσικούς. Λέξεις όπως ‘χημεία’, ‘ξεχωριστή ενέργεια’, ‘αύρα’ ήταν μερικές απ’ όσες χρησιμοποίησαν όλοι για να περιγράψουν μια σχέση που δεν διατυπώνεται με λόγια. «Η μουσική του ήταν απλή αλλά ελεύθερη. Πολλές μουσικές θέτουν αυστηρούς κανόνες, η μουσική του Σάββα όμως είχε ατέλειωτες δυνατότητες: κάθε φορά που παίζαμε ψάχναμε κάτι καινούριο στη μουσική του και σε μια απλή πρόσθεση, κάναμε μαζί του πολλαπλασιασμούς», λέει ο Γιώργος Κούλας.

«Μοιραστήκαμε πολλή μουσική. Είχε ένα χάρισμα ιδιαίτερο στη σκηνή ο Σάββας που προερχόταν περισσότερο από την αγάπη που είχε για τη μουσική παρά από το ταλέντο του. Δεν υπάρχει άλλος που μπορεί να καλύψει το κενό που άφησε», σημειώνει ο Ρόδος Παναγιώτου. «Κι όταν λέμε ‘να είσαι ταπεινός, να μην έχεις εγωισμό, να μην κατηγορείς, να μην είσαι υπερόπτης’, ο Σάββας τα είχε όλα αυτά. Μας άφησε την ανθρωπιά του. Ήταν ένας άνθρωπος ξεχωριστός, ήταν μονάδα».

Ο Σάββας Χουβαρτάς γεννήθηκε στην Πεντάγια της Μόρφου και σπούδασε μουσική στην Αθήνα και το Μπέρμινγχαμ. Από το 1993 δημιούργησε μουσικά σύνολα και παρουσίασε αυθεντικές συνθέσεις και διασκευές της ελληνικής και ξένης μουσικής. Η πρώτη του δισκογραφική εμφάνιση έγινε το 1997 στο δίσκο του Ευαγόρα Καραγιώργη «Τόποι σε Χρώμα Λουλακί», ενώ εμφανίστηκε ως κιθαρίστας το 2010 στο CD της Βάκιας Σταύρου, «Portrait». Το 2007 κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό CD single με τίτλο «Acoustic» και το 2010 παρουσίασε την πρώτη του ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά με τίτλο «A Minor Jam».

Το 2006, μουσική του χρησιμοποιήθηκε από το κρατικό ραδιόφωνο της Λιθουανίας σαν επένδυση για εκπομπή-αφιέρωμα στην Κύπρο. Το τραγούδι του «Έρημος» συμπεριλήφθηκε στο CD Compilation του Festival Europavox στη Γαλλία στην κατηγορία World Music. Το 2011, μουσική του επένδυσε την ταινία της Δανάης Στυλιανού, «Tο νησί που μοιραζόμαστε».

Συμμετείχε σε μουσικά φεστιβάλ στην Κύπρο [Κύπρια, Φεστιβάλ Jazz Πωμού, Πολιτιστικό Φεστιβάλ Πανεπιστημίου Κύπρου] και στο εξωτερικό [Lernfest 99′ Folklore Music Festival, Βερολίνο, Etnofest World Culture Festival. Palic-Subotica, Σερβία]. Το 2008 σχημάτισε το Kafeney Quartet / Ensemble, δίνοντας συναυλίες σε όλη την Κύπρο. Παράλληλα παρουσίαζε την προσωπική του δουλειά με μουσικούς σε διάφορους χώρους. Ως περιζήτητος δεξιοτέχνης κιθαρίστας συνεργάστηκε κατά καιρούς με πολλούς μουσικούς, σχήματα και καλλιτέχνες.

To πρόγραμμα

• 
  

  Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 

  
  

Michael Messios-Symmetry Band: Μιχάλης Μέσσιος: συνθέτης, κοντραμπάσο, Χάρης Ιωάννου: σαξόφωνα, Μάριος Τούμπας: πιάνο, Ιωάννης Βαφέας: ντραμς

Andreas Rodosthenous Quartet: Αντρέας Ροδοσθένους: ηλεκτρικό άταστο μπάσο, Γιώργος Μορφίτης: πιάνο, Ιάκωβος Πάρπας: σαξόφωνα, Στέλιος Ξυδιάς: ντραμς

SUR Quintet: Ηλίας Ιωάννου: τρομπέτα, Μορφίτης Γιώργος: πιάνο, Αντρέας Ροδοσθένους: ηλεκτρικό μπάσο, Ρόδος Παναγιώτου: κρουστά, Ανδρέας Στεφάνου: ντραμς

The Amalgamation Project: Βασιλική Αναστασίου: φωνή, συνθέσεις, Ερμής Μιχαήλ: κιθάρα, εναρμόνιση τραγουδιών, Άλκης Αγαθοκλέους: νέυ, Νικόλας Τρύφωνος: κοντραμπάσο, Στέλιος Ξυδιάς: ντραμς

Cafe Balkan: Αλέξανδρος Γαγάτσης: βιμπράφωνο, Βασίλης Κομματάς: κλαρίνο, σοπράνο σαξόφωνο, Μαρία Ψειροπούλου: φωνή, Γλαύκος Κοντεμενιώτης: πιάνο, Cahit Kutrafali: ηλεκτρικό μπάσο, Ιωάννης Βαφέας: ντραμς

• 
  

  Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου

  
  

Takoushis - Karapatakis project with Zacharias Spyridakis: Μάριος Τακούσιη: πιάνο, Γαβριήλ Καραπατάκης: άταστο μπάσο, Zαχαρίας Σπυριδάκης: κρητική λύρα

Greg Makamian Quartet: Γκρεγκ Μακαμιάν: κοντραμπάσο, Χάρης Ιωάννου:  σαξόφωνο, Ορέστης Μίαρης: κιθάρα, Μάριος Σπύρου: τύμπανα

TRI-COOL- ORE: Άγγελος Δούκας: πιάνο, πλήκτρα, Βασίλης Βασιλείου: ντραμς, κρουστά, Νίκος Δούκας: ηλεκτρικό μπάσο, λούπες

Ireneaos Koulouras Trio: Ειρηναίος Κουλουράς: κοντραμπάσο, Γιώργος Κρασίδης: σαξόφωνο, Γιώργος Κούλας: ντραμς

+ Στο Θέατρο Ριάλτο στις 26 & 27 Σεπτεμβρίου, ώρα 20:30. Έργα του Σάββα Χουβαρτά θα ακουστούν στο πλαίσιο του προγράμματος του Showcase. Πληροφορίες www.rialto.com.cy / www.cymic.org.cy, 77777745. Εισιτήρια προς 6 ευρώ [έκαστη μέρα] και 10 ευρώ [για 2 μέρες]. E-tickets: www.rialto.com.cy. 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ©ΑΝΤΖΕΛΙΝΑ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ