Μπροστά σ' ένα κοινό 300 ατόμων, ο Οθέλλος σκότωσε την Δυσδαιμόνα από τη ζήλια του και αυτοκτόνησε στη σαιξπηρική τραγωδία που για πρώτη φορά ανέβηκε από μια ερασιτεχνική ομάδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ηθοποιών στο φυσικό της χώρο, ολοκληρώνοντας το όνειρο του Αλί Τουντζάι και του Τάκη Χατζηδημητρίου να αποκαταστήσουν -με τη συμμετοχή δεκάδων άλλων- ένα από τα ιστορικότερα μνημεία της Κύπρου και της Μεσογείου, τον πύργο του Οθέλλου στην Αμμόχωστο.

Ο Μάριος, η Ραφαέλλα, η Βασιλική και η Θέμιδα, οι τέσσερις από τους οκτώ ηθοποιούς της παράστασης “Οθέλλος” δήλωσαν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων [ΚΥΠΕ] ότι ήταν τιμή τους που έπαιξαν αυτό το έργο, σε αυτό τον χώρο και είναι χαρούμενοι και ευτυχισμένοι για τη συνεργασία με τους Τ/κ συναδέλφους που θα συνεχιστεί.

«Είναι για μας δέος το ότι είμαστε εδώ και παίζουμε τον “Οθέλλο” για πρώτη φορά στον πύργο του Οθέλλου», είπε η Βασιλική, η 'Αιμιλία' του έργου.

Η Άννα Μαραγκού θυμάται ότι στο χώρο αυτό έχει να ανεβεί παράσταση από το 1963. «Μύρισε Αμμόχωστος», είπε μιλώντας στο ΚΥΠΕ.

Το όνειρο του Αλί έγινε όνειρο και του Τάκη

Το κόκκινο χαλί για τους επισήμους στρώθηκε νωρίς και οι Τάκης Χατζηδημητρίου και Αλί Τουντζάι, συμπρόεδροι της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, υποδέχονταν τους επίσημους καλεσμένους από τις δύο πλευρές και τους διπλωμάτες. Η μεσαιωνική Αμμόχωστος αναβίωσε μέσα από την αποκατάσταση του πύργου, ένα όνειρο για τον Αλί Τουντζάι, όπως ο ίδιος είπε στην ομιλία του, το οποίο έγινε και όνειρο του Τάκη Χατζηδημητρίου, όταν το μοιράστηκε μαζί του.

«Χρόνια έχει να δει η Αμμόχωστος τέτοια σύναξη. Αιώνες έχει να δει τόσους πολλούς ανθρώπους, από τόσες φυλές και έθνη. Να ακούσει τόσες λαλιές, σαν εκείνες που γνώριζε τα παλιά χρόνια που την γέμιζαν πλούτο και δόξα», ανέφερε ο κ. Χατζηδημητρίου που υπενθύμισε ότι στην Αμμόχωστο οι ξένοι πρέσβεις έδιδαν τα διαπιστευτήριά τους στον βασιλιά και σήμερα «ήρθαμε να φέρουμε το δικό μας μήνυμα της συμπόρευσης και του αμοιβαίου σεβασμού».

Μπροστά στα πολλά μνημεία και την πολύπλοκη ιστορία προβάλλει ακέραιη η πολυπολιτισμική Κύπρος, πρόσθεσε, λέγοντας πως αρκετό πόνο νιώσαμε και ο Οθέλλος και εμείς από διάφορης μορφής Ιάγους.

«Η πύλη Ραβελίν και το οχυρό Μαρτινέγκο άφησαν πίσω τους, ως μακρινή ανάμνηση τον πόλεμο και τις συγκρούσεις και γίνονται πια τόποι της τέχνης και της δημιουργίας», ανέφερε καλωσορίζοντας του καλεσμένους στον πύργο του Οθέλλου.

«Δεν μεταχειριζόμαστε τα μνημεία σαν πέτρες, αλλά γνωρίζουμε ότι έχουν αξία και σημασία για όλους μας», δήλωσε ο Αλί Τουντζάι, τονίζοντας ότι η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου είναι ανεκτίμητη και ο μεγαλύτερος πλούτος μας.

Επιπλέον, είπε, εκτός από την πολιτιστική σημασία, ο Πύργος του Οθέλλου, εάν υπάρξει ένας σωστός σχεδιασμός, μπορεί να συμβάλλει και οικονομικά τόσο για τους Τ/κ όσο και για τους Ε/κ.

«Οι σχέσεις συνεργασίας που έχουμε στην Επιτροπή είναι το κοινό μας μήνυμα στους Τ/κ και τους Ε/κ. Μπορούμε να επωφεληθούμε αμοιβαία μέσω της συνεργασίας σε μια ισότιμη βάση, αμοιβαία εμπιστοσύνη και αλληλοκατανόηση και δουλεύοντας για το κοινό καλό και των δύο κοινοτήτων».

Ο Αλί Τουντζάι θυμήθηκε τα παιδικά του χρόνια όταν έπαιζε στον Οθέλλο με φίλους και είπε πως από τότε η αποκατάσταση του χώρου έγινε γι' αυτόν όνειρο, το οποίο μόλις ανέφερε στον Τάκη Χατζηδημητρίου έγινε και δικό του.

Εικόνες από την τελετή παράδοσης του Πύργου του Οθέλλου στις 2 Ιουλίου 2015. Διακρίνονται δεύτερος από αριστερά ο Αλί Τουντζάι και πέμπτος από αριστερά ο Τάκης Χατζηδημητρίου, οι συμπρόεδροι της Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά και στην δεξιά σειρά δεύτερη από αριστερά η Ανδρούλα Βασιλείου, επικεφαλής της ελληνοκυπριακής Επιτροπής για τον Πολιτισμό. Παρών ήταν και το μέλος της Επιτροπής Γιάννης Τουμαζής μεταξύ πολλών άλλων. 

Χάρη σε UNDP και Κομισιόν

UNDP και Ευρωπαϊκή Επιτροπή που συγχρηματοδότησαν το έργο δήλωσαν επίσης ενθουσιασμένοι για την εικόνα που αντίκρισαν.

Η Τουρκάλα Τζιχάν Σουλτάνογλου, βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ και Περιφερειακή Διευθύντρια UNDP για την Ευρώπη και την CIS και ο Λετονός Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής REGIO, Νόρμουντς Πόπενς, υπογράμμισαν το τι μπορεί να κάνει η συνεργασία Ε/κ και Τ/κ.

Η κ. Σουλτάνογλου ανέφερε ότι ο Πύργος του Οθέλλου περήφανα υπενθυμίζει τη σημασία του να διατηρείς την ιστορία για τις γενιές που έρχονται.

«Για την UNDP», ανέφερε, «η διατήρηση των ιστορικών μνημείων δεν είναι μόνο η αποκατάστασή τους, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η τόνωση της τοπικής οικονομίας, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στη διαδικασία συμφιλίωσης και την αρμονική ανάπτυξη στο νησί».

Συμμερίζεται, συνέχισε, την άποψη που άκουσε από πολλούς το τελευταίο διάστημα εδώ στην Κύπρο για αισιοδοξία και προσδοκίες ως προς τη διαδικασία των συνομιλιών, ενώ αναφέρθηκε και στην 15χρονη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πρόγραμμα συνεργασίας για το μέλλον στην Κύπρο, αλλά και την πορεία της συνεργασίας με την Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά.

«Χαίρομαι που η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει και να υποστηρίξει την Τεχνική Επιτροπή από την αρχή το 2009, μαζί με το UNDP Συνεταιρισμός για το Μέλλον», δήλωσε ο Νόρμουντς Πόπενς, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής για την υλοποίηση, περιφερειακής πολιτικής και αστικής πολιτικής (REGIO), λέγοντας πως οι μελλοντικές γενιές μια μέρα θα κοιτάξουν πίσω στο έργο της Επιτροπής όχι μόνο με θαυμασμό και ευγνωμοσύνη, αλλά επίσης και το πιο σημαντικό, για την εξαιρετική συμβολή της στην αποκατάσταση της ειρήνης.

«Σήμερα, με την επανάληψη των συνομιλιών που διεξάγονται σε πολύ θετική ατμόσφαιρα που μας δίδει νέες ελπίδες για επανένωση, γιορτάζουμε ένα σαφές παράδειγμα της ειρηνικής συνεργασίας και της συμφιλίωσης προς το κοινό συμφέρον όλων των Κυπρίων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και εγώ προσωπικά, είμαστε πολύ περήφανοι που είμαστε μέρος αυτής της επιτυχημένης συνεργασίας».

Η Τιζιάνα Ζενάρο, Διευθύντρια Προγράμματος του UNDP – Partnership for the future, τόνισε στο χαιρετισμό της ότι είναι το 11ο έργο που ολοκληρώνεται από τότε που το UNDP συμβάλλει στο έργο της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά και το πρώτο στην Αμμόχωστο, «που φαντάζει σαν να το χρωστούσαμε από παλιά λόγω της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης.

Διανύσαμε μεγάλη απόσταση μαζί», πρόσθεσε, «καθώς αρχικά επρόκειτο να γίνουν τα απαραίτητα έργα και αργότερα μετατράπηκε σε ένα ολοκληρωμένο έργο συντήρησης, κατασκευής και διατήρησης».

Επιστροφή στην κοσμοπολίτικη Αμμόχωστο για την Άννα Μαραγκού

«Εδώ είναι η καρδιά της Αμμοχώστου, μπροστά στο λιμάνι, είναι ένα καταπληκτικό μνημείο με μια άλλη διάσταση λόγω και της γνωστοποίησης εξαιτίας του Οθέλλου», δήλωσε στο ΚΥΠΕ η αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης Άννα Μαραγκού, αναδεικνύοντας την αυλή του χώρου, τους δημόσιους χώρους και τα πάνω δωμάτια με τις τσιμινιές, την είσοδο και τους τέσσερις τοίχους που με τη δική τους τάφρο κάνουν το κάστρο αυτόνομο εντελώς.

Είμαστε έξω από την πύλη που οδηγεί στην έκθεση φωτογραφίας με τίτλο “Μια πύλη στο μέλλον” με εκθέματα που βρέθηκαν στον ιστορικό αυτό χώρο κατά τις εργασίες αλλά και φωτογραφίες από το έργο της Τεχνικής Επιτροπής. Σαν μνήμη παιδική, είπε, θυμάται τις θεατρικές παραστάσεις στον ίδιο χώρο της NAFI και της RAF, ενώ ερωτηθείσα σχετικά θυμάται πως οι τελευταίες παραστάσεις έγιναν εκεί στον Πύργο γύρω στο 1963. «Εγώ πάω πίσω σήμερα όχι 41 αλλά 50 χρόνια».

Έγιναν σημαντικά βήματα, είναι μεγάλη υπόθεση να βρίσκεσαι σήμερα στην Αμμόχωστο, σημείωσε λέγοντας ότι το μνημείο αυτό έχει φοβερή αξία και μας συνδέει και με την Ευρώπη. Ο Πύργος του Οθέλλου είναι σημείο αναφοράς για τη Μεσαιωνική Αμμόχωστο, για τους Βενετσιάνους, για τους Ε/κ, για όλους. Για το λιμάνι, όπως είπε, αφού η Αμμόχωστος είναι το λιμάνι της.

«Η Αμμόχωστος ήταν ένα κοσμοπολίτικο μέρος, Ευάγγελος Λουΐζος, Ελύτης και Σεφέρης στην παραλία, μια ζωή απίστευτη, λογοτεχνική, πνευματική, το γυμνάσιο», ανέφερε ενθυμούμενη ότι η πόλη είχε σχέση με τη Βηρυτό αρχές της δεκαετίας του '60, ενώ η Λεμεσός με την Αλεξάνδρεια.

«Εκπέμπει η Αμμόχωστος της τότε εποχής και ήταν τόπος τουριστικής ανάπτυξης, υπήρχε η Κερύνεια και η Αμμόχωστος». Ο κόσμος ζει στη θάλασσα, ζει τη θάλασσα, δήλωσε η Αμμοχωστιανή Μαραγκού, τονίζοντας τη σημασία της πόλης το 1974 αλλά και το γεγονός ότι όταν η Αμμόχωστος έπεσε το 1571, ανέβηκαν η Λάρνακα και η Λεμεσός, όπως και το 1974 που μετατόπισε το τουριστικό ρεύμα προς ανατολικότερα.

«Αυτό που έγινε σήμερα μπορεί να είναι μια αρχή», είπε η Άννα Μαραγκού τονίζοντας ότι για αλλαγές υπάρχει ανάγκη από προσωπικότητες και μια τέτοια θεωρεί τον Μουσταφά Ακιντζί.

Οι ηθοποιοί της παράστασης

«Γιατί Μάριε έκανες τον κακό (Ιάγο)», ρώτησα το μοναδικό Ε/κ άντρα ηθοποιό, ο οποίος απάντησε με γέλιο ότι τον διάλεξαν γιατί ήταν πολύ καλός γι' αυτό το ρόλο. Ένας μήνας πρόβες, εντατικές, καθημερινά για πολλές ώρες, έδεσε την ομάδα. Ο Μάριος ξαναδούλεψε με τους Τ/κ, όμως και η Θέμιδα [“Μπιάνκα”] χάρηκε τη συνεργασία, «ήταν μεγάλη εμπειρία προσωπικά γιατί βλέπεις ότι με τους Τ/κ μοιραζόμαστε τις ίδιες ιδέες, δουλεύουμε και περνάμε καλά. Κάνουμε το ίδιο πράγμα με την ίδια χαρά και την ίδια όρεξη και τώρα νιώθουμε το ίδιο περήφανοι που μπορέσαμε να συμμετάσχουμε σε κάτι τέτοιο».

Η περίληψη του έργου έγινε στα ελληνικά και τα τούρκικα στην αρχή και οι διάλογοι στα αγγλικά. Οι ηθοποιοί ανέβαιναν και κατέβαιναν στους τοίχους εκμεταλλευόμενοι όλο το χώρο από τα φυσικά πέτρινα σκαλοπάτια.

Η Ραφαέλλα, η “Δυσδαιμόνα” του έργου, δεν αντιλήφθηκε τόσο πολύ τον κόσμο όταν ήταν στη σκηνή, ένιωσε όμως δέος για το χώρο, την ιδιαιτερότητα του οποίου χρησιμοποίησαν. Είναι από τις πιο σπουδαίες τραγωδίες και ο πύργος αυτός βρίσκεται εδώ, στον τόπο μας, τόνισαν η Βασιλική και ο Μάριος εκφράζοντας για μια ακόμη φορά δέος. Τα παιδιά υπενθύμισαν ότι η παράσταση συνεχίζεται για δύο μέρες, Παρασκευή και Σάββατο, 3-4 Ιουλίου και εξέφρασαν την επιθυμία τους αυτή η συνεργασία με τους Τ/κ να συνεχιστεί. Η σκηνοθεσία ήταν του Τ/κ Ιζέλ Σεϊλανί που έπαιξε τον Κάσσιο. “Οθέλλος” ο Μερτέρ Ρεφίκογλου, “Μοντάνα/Λουφοβίκος/Χέραλντ” ο Αϊτούντς Σιαμπανλί Κι “Ροντερίκο” ο Μπουρτς Μπαρίν.

+ Ο Πύργος του Οθέλλου είναι το μεγαλύτερο έργο που ολοκλήρωσε μέχρι σήμερα η Τεχνική Επιτροπή. Ξεκίνησε πέρσι το καλοκαίρι. Οι εργασίες χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών [UNDP], με συνολικό κόστος εργασιών επείγουσας αποκατάστασης 1,025 εκ. ευρώ, περιλαμβανομένου του σχεδιασμού και της επίβλεψης. Γι' αυτό εργάστηκαν δεκάδες άτομα. Δέκα τέσσερα από αυτά έκαναν τα αποκαλυπτήρια της πλάκας που θα θυμίζει ότι ο πύργος είναι πλέον «ζωντανός».

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ | ΡΑΛΛΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ