Υποβρύχια έρευνα εντόπισε τον χώρο συγκέντρωσης τμήματος του ενωμένου ελληνικού στόλου την παραμονή της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, το 480 π.Χ.

Η υποβρύχια αναγνωριστική έρευνα διενεργήθηκε τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2016 στις ανατολικές ακτές της Σαλαμίνας, συγκεκριμένα στην περιοχή Αμπελακίου-Κυνόσουρας, στην Ελλάδα.

Πρόκειται για την πρώτη συστηματική υποβρύχια έρευνα που εγκαινιάζεται από ελληνικούς φορείς (με 20μελή επιστημονική ομάδα), σε βεβαρυμένο θαλάσσιο περιβάλλον.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας, κύριο πεδίο της έρευνας του 2016 (που γίνεται στο πλαίσιο τριετούς προγράμματος) αποτέλεσε το εσώτερο (δυτικό) τμήμα του Όρμου του Αμπελακίου.

Öùôïãñáößá ðïõ äüèçêå óÞìåñá óôç äçìïóéüôçôá êáé åéêïíßæåé êõêëéêü ðýñãï (äéáì. 7 ì.), áðü ôçí ï÷ýñùóç ôïõ Êëáóéêïý ëéìÝíïò, óôïí ¼ñìï ôïõ Áìðåëáêßïõ. ÊáôÜ ôïí ÍïÝìâñéï-ÄåêÝìâñéï ôïõ 2016, äéåíåñãÞèçêå, óôï ðëáßóéï ôñéåôïýò ðñïãñÜììáôïò, õðïâñý÷éá áíáãíùñéóôéêÞ Ýñåõíá óôéò áíáôïëéêÝò áêôÝò ôçò Óáëáìßíïò, óõãêåêñéìÝíá óôçí ðåñéï÷Þ Áìðåëáêßïõ-Êõíüóïõñáò, ùò óõíåñãáóßá ìåôáîý ôçò Åöïñåßáò Åíáëßùí Áñ÷áéïôÞôùí (Å.Å.Á.) ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý êáé Áèëçôéóìïý. Áðü ôçí Ýñåõíá åðéâåâáéþèçêå üôé êáé óôéò ôñåßò ðëåõñÝò ôïõ ¼ñìïõ ôïõ Áìðåëáêßïõ (âüñåéá, äõôéêÞ êáé íüôéá) äéáôçñïýíôáé êáôáâõèéóìÝíåò áñ÷áéüôçôåò, ïé ïðïßåò óôáäéáêÜ âõèßæïíôáé êáé áíáäýïíôáé, áíÜëïãá ìå ôçí ìåôáâïëÞ ôçò óôÜèìçò ôçò èÜëáóóáò, ç ðôþóç ôçò ïðïßáò, éäéáßôåñá ôïí ìÞíá ÖåâñïõÜñéï, öèÜíåé ôï ìéóü ìÝôñï. ÐÝìðôç 16 Ìáñôßïõ 2017. ÁÐÅ-ÌÐÅ/ÕÐÏÕÑÃÅÉÏ ÐÏËÉÔÉÓÌÏÕ/Â. Ìåíôüãéáííçò

Öùôïãñáößá ðïõ äüèçêå óÞìåñá óôç äçìïóéüôçôá êáé åéêïíßæåé ôìÞìá èåìåëßùóçò óôéâáñÞò êôçñéáêÞò Þ Üëëçò êáôáóêåõÞò ôçò ÊëáóéêÞò ðåñéüäïõ, äßðëá óå íåþôåñï ìþëï áðü áñ÷áßï äïìéêü õëéêü, óôçí âüñåéá ðëåõñÜ ôïõ ¼ñìïõ ôïõ Áìðåëáêßïõ. ÊáôÜ ôïí ÍïÝìâñéï-ÄåêÝìâñéï ôïõ 2016, äéåíåñãÞèçêå, óôï ðëáßóéï ôñéåôïýò ðñïãñÜììáôïò, õðïâñý÷éá áíáãíùñéóôéêÞ Ýñåõíá óôéò áíáôïëéêÝò áêôÝò ôçò Óáëáìßíïò, óõãêåêñéìÝíá óôçí ðåñéï÷Þ Áìðåëáêßïõ-Êõíüóïõñáò, ùò óõíåñãáóßá ìåôáîý ôçò Åöïñåßáò Åíáëßùí Áñ÷áéïôÞôùí (Å.Å.Á.) ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý êáé Áèëçôéóìïý. Áðü ôçí Ýñåõíá åðéâåâáéþèçêå üôé êáé óôéò ôñåßò ðëåõñÝò ôïõ ¼ñìïõ ôïõ Áìðåëáêßïõ (âüñåéá, äõôéêÞ êáé íüôéá) äéáôçñïýíôáé êáôáâõèéóìÝíåò áñ÷áéüôçôåò, ïé ïðïßåò óôáäéáêÜ âõèßæïíôáé êáé áíáäýïíôáé, áíÜëïãá ìå ôçí ìåôáâïëÞ ôçò óôÜèìçò ôçò èÜëáóóáò, ç ðôþóç ôçò ïðïßáò, éäéáßôåñá ôïí ìÞíá ÖåâñïõÜñéï, öèÜíåé ôï ìéóü ìÝôñï. ÐÝìðôç 16 Ìáñôßïõ 2017. ÁÐÅ-ÌÐÅ/ÕÐÏÕÑÃÅÉÏ ÐÏËÉÔÉÓÌÏÕ/×ñÞóôïò ÌáñáìðÝáò

Öùôïãñáößá ðïõ äüèçêå óÞìåñá óôç äçìïóéüôçôá êáé åéêïíßæåé ìáêñüò ôïß÷ïò (âñá÷ßïíáò), ìÞêïõò 160 ì. ðåñßðïõ, óôï âïñåéïäõôéêü ôìÞìá ôïõ ¼ñìïõ ôïõ Áìðåëáêßïõ. ÊáôÜ ôïí ÍïÝìâñéï-ÄåêÝìâñéï ôïõ 2016, äéåíåñãÞèçêå, óôï ðëáßóéï ôñéåôïýò ðñïãñÜììáôïò, õðïâñý÷éá áíáãíùñéóôéêÞ Ýñåõíá óôéò áíáôïëéêÝò áêôÝò ôçò Óáëáìßíïò, óõãêåêñéìÝíá óôçí ðåñéï÷Þ Áìðåëáêßïõ-Êõíüóïõñáò, ùò óõíåñãáóßá ìåôáîý ôçò Åöïñåßáò Åíáëßùí Áñ÷áéïôÞôùí (Å.Å.Á.) ôïõ Õðïõñãåßïõ Ðïëéôéóìïý êáé Áèëçôéóìïý. Áðü ôçí Ýñåõíá åðéâåâáéþèçêå üôé êáé óôéò ôñåßò ðëåõñÝò ôïõ ¼ñìïõ ôïõ Áìðåëáêßïõ (âüñåéá, äõôéêÞ êáé íüôéá) äéáôçñïýíôáé êáôáâõèéóìÝíåò áñ÷áéüôçôåò, ïé ïðïßåò óôáäéáêÜ âõèßæïíôáé êáé áíáäýïíôáé, áíÜëïãá ìå ôçí ìåôáâïëÞ ôçò óôÜèìçò ôçò èÜëáóóáò, ç ðôþóç ôçò ïðïßáò, éäéáßôåñá ôïí ìÞíá ÖåâñïõÜñéï, öèÜíåé ôï ìéóü ìÝôñï. ÐÝìðôç 16 Ìáñôßïõ 2017. ÁÐÅ-ÌÐÅ/ÕÐÏÕÑÃÅÉÏ ÐÏËÉÔÉÓÌÏÕ/Â. Ìåíôüãéáííçò

«Πρόκειται για τον εμπορικό και πιθανότατα πολεμικό λιμένα της Κλασικής και Ελληνιστικής πόλης-δήμου της Σαλαμίνος, τον σημαντικότερο και πλησιέστερο του Αθηναϊκού κράτους, μετά από τους τρεις λιμένες του Πειραιώς (Κάνθαρο, Ζέα, Μουνιχία)», σημειώνεται στην ανακοίνωση όπου αναφέρεται επίσης πως «πρόκειται, ακόμη, για τον χώρο συγκέντρωσης τμήματος του ενωμένου Ελληνικού στόλου την παραμονή της μεγάλης ναυμαχίας του 480 π.Χ., ο οποίος γειτνιάζει με τα σημαντικότερα μνημεία της Νίκης: το πολυάνδρειον (τύμβο) των Σαλαμινομάχων και το Τρόπαιον, επί της Κυνόσουρας. Αναφορές στον αρχαίο λιμένα της Σαλαμίνος απαντούν στα έργα του γεωγράφου Σκύλακος (του 4ου αι. π.Χ.), του γεωγράφου Στράβωνος (του 1ου αι. π.Χ.-1ου αι. μ.Χ.) και του περιηγητή Παυσανία (του 2ου αι. μ.Χ.)».

Από την έρευνα επιβεβαιώθηκε ότι διατηρούνται καταβυθισμένες αρχαιότητες και στις τρεις πλευρές του Όρμου του Αμπελακίου (βόρεια, δυτική και νότια), «οι οποίες σταδιακά βυθίζονται και αναδύονται, ανάλογα με τη μεταβολή της στάθμης της θάλασσας, η πτώση της οποίας, ιδιαίτερα τον μήνα Φεβρουάριο, φθάνει το μισό μέτρο. Στα αρχαία κατάλοιπα που αναγνωρίσθηκαν στον αιγιαλό και σε ρηχά ύδατα περιλαμβάνονται: λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές και διάφορες κτιριακές εγκαταστάσεις. Μετά από αεροφωτογράφηση, φωτογραμμετρική επεξεργασία και τοπογραφική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση όλων των ορατών στοιχείων, προέκυψε ο πρώτος ενάλιος αρχαιολογικός χάρτης της περιοχής, που θα αποτελέσει τη βάση για τη συνέχιση της έρευνας κατά τα επόμενα έτη», προστίθεται στην ανακοίνωση. Παράλληλα, τονίζεται ότι εξελίχθηκε και η γεωφυσική και γεωαρχαιολογική έρευνα, από την ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, που επέφερε υψηλής ποιότητας ψηφιακά δεδομένα τα οποία «αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανασύνθεση της παράκτιας παλαιογεωγραφίας της περιοχής».

Η έρευνα είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ) του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας, δρ. Αγγελικής Σίμωσι και του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (ΙΕΝΑΕ), υπό τη διεύθυνση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και προέδρου του Ινστιτούτου, Γιάννου Λώλου, με τη συμμετοχή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου και με κύρια οικονομική υποστήριξη από το Βρετανικό Ίδρυμα Honor Frost.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ/ΜΠΕ