Στον Jan Verwoert ανατέθηκε η επιμέλεια της έκθεσης του Κυπριακού Περιπτέρου στην Μπιενάλε Βενετίας, όπως ανακοίνωσε σήμερα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Αρμόδια για την επιλογή του εκάστοτε επιμελητή της Κυπριακής Συμμετοχής είναι η Επιτροπή Επιλογής Έργων και Καλλιτεχνών, που απαρτίζεται από ανεξάρτητους επαγγελματίες του χώρου της τέχνης στην Κύπρο.

Η επόμενη Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 13 Μαΐου και 26 Νοεμβρίου 2017.

O Jan Verwoert είναι κριτικός και συγγραφέας στον τομέα της σύγχρονης τέχνης και της πολιτισμικής θεωρίας, με βάση το Βερολίνο. Είναι τακτικός συντάκτης στο περιοδικό frieze, ενώ κείμενά του εμφανίζονται σε διάφορα περιοδικά τέχνης, ανθολογίες και μονογραφίες. Είναι καθηγητής θεωρίας στο Oslo National Academy of the Arts, διδάσκει στο Piet Zwart Institute Rotterdam και είναι επισκέπτης καθηγητής στο Royal Academy του Λονδίνου. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου Bas Jan Ader: In Search of the Miraculous, MIT Press/Afterall Books 2006, της συλλογής δοκιμίων Tell Me What You Want What You Really Really Want, Sternberg Press/Piet Zwart Institute 2010, μαζί με τον Michael Stevenson, του βιβλίου Animal Spirits — Fables in the Parlance of Our Time, Christoph Keller Editions, JRP, Zurich 2013, καθώς και μιας δεύτερης συλλογής δοκιμίων με τίτλο Cookie!, Sternberg Press/Piet Zwart Institute 2014. Ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής για το Turner Prize 2015.

Το σκεπτικό για την κυπριακή συμμετοχή

Ο Jan Verwoert αναφέρεται στις ιδέες του για την επόμενη έκθεση της Κύπρου στην Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας ως εξής:

«Το χρώμα αποτέλεσε κάποτε στοιχείο κλειδί στην πολιτική και το εμπόριο στη Μεσόγειο. Καθώς οι χρωστικές ουσίες χρησιμοποιούνταν στη βαφή υφασμάτων, την ιατρική, τη ζωγραφική και τα καλλυντικά, τόσο η βιομηχανία, όσο και ο πολιτισμός εξαρτώνταν άμεσα από την παροχή χρώματος.

Το πιο αμφιλεγόμενο συστατικό, ωστόσο, ήταν η στυπτηρία (alum), το κύριο πρόστυμμα στη βαφική. Η Ρώμη πάσχισε να απαγορεύσει το εμπόριο στυπτηρίας με την Ανατολή, στην προσπάθειά της να περιορίσει την επιρροή της Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο, παρά τις απειλές και τα εμπάργκο, γύρω στο 1500, το συστατικό αυτό εξακολουθούσε να κυκλοφορεί μέσω συγκεκριμένων καναλιών: το εμπορικό δίκτυο της Βενετίας, που συμπεριλάμβανε και την Κύπρο.

Η έκθεση του Κυπριακού περιπτέρου θα λάβει αυτό το ιστορικό παράδειγμα ως ένα σημείο αφετηρίας για να επικαλεστεί το πνεύμα της αέναης ανταλλαγής - στο «κλειδί» του ζωντανού χρώματος, κάτω από το σήμα της ζωγραφικής. Η έκθεση θα είναι αφιερωμένη στην ιδέα ότι η ζωγραφική έχει τη δύναμη να είναι το σπίτι και ο οικοδεσπότης σε μια ανταλλαγή «ζώντων» χρωμάτων. Η ζωγραφική θα λειτουργήσει εδώ ως «θεματοφύλακας»: ως το μέσο για να καθοριστεί η σκηνή, το κλειδί, ο τόνος και η ατμόσφαιρα για ανταλλαγές που θα πραγματοποιηθούν με άλλα μέσα, όπως για παράδειγμα η συγγραφή, οι αναγνώσεις ποίησης, οι εκδηλώσεις λόγου, οι προβολές ή τα περφόρμανς.

Μερικές από τις καλύτερες συζητήσεις γύρω από τα χρώματα της ζωής (πολιτικές ανησυχίες, επιθυμίες, μνήμες, φόβοι, χαρές και πόνοι) μπορούν να εκτυλιχθούν κοιτάζοντας τη θάλασσα, τον ουρανό, τα βουνά, τη φωτιά - ή έργα ζωγραφικής με παρόμοιο στοιχειώδες βάθος. Σήμερα, ωστόσο, οι πιο στοιχειώδεις συζητήσεις φαίνονται εγκλωβισμένες σε αποκαλυπτικά σενάρια πολιτισμών σε πόλεμο (Ανατολή vs Δύση). Σπάνια μιλάμε για το τι θα μπορούσε να σημαίνει η ζωή να συνεχιστεί και οι ανταλλαγές μας να δημιουργήσουν πραγματικά ένα μέλλον. Σε αυτό το πνεύμα, η έκθεση παίρνει θέση ενάντια στη ψεύτικη ασφάλεια που προτείνει η καταστροφική σκέψη, και υπέρ των πραγματικών ανασφαλειών της ζωής και της ανταλλαγής ιδεών, που παραδίδονται με μια ώθηση φρέσκου χρώματος, μέσα από τη ζωγραφική και τις αδελφές της τέχνες.

Πρώτα απ' όλα, λοιπόν, η ανοικτή πρόσκληση απευθύνεται στους καλλιτέχνες που είναι αφοσιωμένοι στο μέσο της ζωγραφικής, οι οποίοι είναι έτοιμοι να «ανοίξουν» αυτή την πρακτική, ώστε αυτή να λειτουργήσει ως ο οικοδεσπότης – το εννοιολογικό και ατμοσφαιρικό πλαίσιο - για ανταλλαγές που θα διεξαχθούν και με άλλα μέσα.

Επιπρόσθετα, η ανοιχτή πρόσκληση απευθύνεται σε καλλιτέχνες (και συγγραφείς) που θα είναι πρόθυμοι να φιλοξενηθούν από αυτό τον οικοδεσπότη και να καταθέσουν τα ζώντα χρώματα της ποίησης και του λόγου τους στο τραπέζι.»

Το Συμβούλιο της Μπιενάλε έχει διορίσει την Christine Macel ως τη νέα Διευθύντρια του Εικαστικού Τμήματος της Μπιενάλε, αναθέτοντάς της την επιμέλεια της 57ης Διεθνούς Έκθεσης Εικαστικών Τεχνών.

Ανοιχτή πρόσκληση σε καλλιτέχνες

Ο/οι καλλιτέχνης/νες που θα εκπροσωπήσει/ουν την Κύπρο στην κοινή έκθεση θα επιλεγούν μέσω Ανοικτής Πρόσκλησης από τον επιμελητή. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν προτάσεις συμμετοχής οι οποίες να περιέχουν: 1) Βιογραφικό σημείωμα, 2) Αντιπροσωπευτικά δείγματα προηγούμενης εργασίας και 3) Δήλωση Πρόθεσης/Πρόταση Συμμετοχής.

Όροι συμμετοχής:
1. Η Δήλωση Πρόθεσης/Πρόταση Συμμετοχής θα πρέπει να εκφράζει με σαφήνεια το εύρος και το πεδίο εφαρμογής της ιδέας του καλλιτέχνη/καλλιτεχνών για το Περίπτερο της Κύπρου στην 57η Μπιενάλε της Βενετίας, κατά προτίμηση στα αγγλικά. Το τελικό πρόγραμμα θα αναπτυχθεί σε συνεργασία με τον επιμελητή.
2. Οπτικό υλικό (συμπ. υλικού τεκμηρίωσης περφόρμανς), κείμενα, ποίηση ή οποιοδήποτε άλλο υλικό μπορεί να υποβληθεί σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή.
3. Μπορούν να υποβληθούν ατομικές ή συλλογικές αιτήσεις συμμετοχής, ή αιτήσεις που να εμπλέκουν και άλλους τομείς δημιουργίας. Είναι δυνατό η Κύπρος να εκπροσωπηθεί με περισσότερους από έναν καλλιτέχνες.
4. Οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβληθούν το αργότερο μέχρι την Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου 2016, 12:00μ, στην ακόλουθη διεύθυνση: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, Πολιτιστικές Υπηρεσίες, Ιφιγενείας 27, 2007 Λευκωσία, (Γραφείο 113, 1ος όροφος).
5. Ο φάκελος της αίτησης πρέπει απαραιτήτως να φέρει στο εξωτερικό μέρος την ένδειξη “Μπιενάλε Βενετίας 2017», καθώς επίσης και το όνομα/τα ονόματα του συμμετέχοντα/των συμμετεχόντων, μαζί με στοιχεία επικοινωνίας.
6. Αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στη διεύθυνση info@cyprusinvenice.org . Θα αποστέλλεται βεβαίωση λήψης.
7. Δεν υπάρχει περιορισμός ηλικίας για τους συμμετέχοντες.
8. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να συνδέονται με την Κύπρο, είτε μέσω εθνικότητας, καταγωγής ή διαμονής, είτε μέσω του συγκεκριμένου πεδίου έρευνάς τους.
9. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στον Ημερήσιο Τύπο και διαδικτυακά στις ιστοσελίδες www.cyprusinvenice.org, www.moec.gov.cy/politistikes_ypiresies και www.facebook.com/cypruspavilion. Το υλικό προς επιστροφή μπορεί να παραληφθεί από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες εντός ενός μηνός από την ανακοίνωση.