Ο επιμελητής της κυπριακής συμμετοχής στην επερχόμενη 57η Μπιενάλε Βενετίας, Jan Verwoert, θα δώσει μια διάλεξη στην Καστελιώτισσα στις 18 Δεκεμβρίου με θέμα «Τα ζώντα χρώματα του πολιτειακού χώρου [500 χρόνια ελεύθερου ρυθμού και λόγου]».

Η διάλεξη αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη δημόσια εκδήλωση του Κυπριακού Περιπτέρου στο πλαίσιο της Μπιενάλε Βενετίας 2017.

Στο μεταξύ, η 12η Δεκεμβρίου έχει οριστεί ως τελική ημερομηνία υποβολής προτάσεων για συμμετοχή στην Μπιενάλε Βενετίας, η οποία ανοίγει τις πύλες της για το κοινό στις 13 Μαΐου 2017.

Σχετικά με την διάλεξη του Jan Verwoert, κριτικού, συγγραφέα και ακαδημαϊκού στον τομέα της σύγχρονης τέχνης και της πολιτισμικής θεωρίας, σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται:

«Ο χώρος των πολιτών χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί. Δεν πρόκειται για ένα κάλεσμα σε μια νέα ιδεολογία. Είναι μάλλον μια έκκληση για να επανεξετάσουμε προσεκτικά τους μηχανισμούς που κινητοποιούν και ενεργοποιούν τις ανταλλαγές μεταξύ των ανθρώπων. Παραδοσιακά, η τέχνη διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο ως προς αυτό, καθώς συμμετείχε στις διαδικασίες
που έφερναν χρώμα στην πόλη. Στα χρόνια της Αναγέννησης το εμπόριο χρωστικών ουσιών και προστυμμάτων (συνδετικών υλών) βρισκόταν στον πυρήνα της αστικής οικονομίας, τροφοδοτώντας τόσο την τέχνη, όσο τη μόδα και την ιατρική. Το χρώμα βρισκόταν κοντά στην πολιτική δύναμη. Γύρω στο 1500, η Ρώμη επεδίωξε την απαγόρευση των εισαγωγών από την Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο την εδραίωση ενός μονοπωλίου στα προστύμματα. Ωστόσο, στάθηκε αδύνατο να διακοπεί η λειτουργία του εμπορικού δικτύου της Βενετίας, που τότε συμπεριελάμβανε την Κύπρο, το οποίο αγνοούσε επίμονα το εμπάργκο. Την περίοδο αυτή η Βενετική Ζωγραφική δεν βρισκόταν απλώς σε περίοδο ακμής, αλλά εξακολουθούσε να διοχετεύει και να εκπέμπει ένα ιδιαίτερο είδος αισιοδοξίας και σοφίας. Ας δούμε τις αλληγορίες του Τζοβάνι Μπελλίνι: παρουσιάζουν τον πολιτειακό χώρο, δημιουργημένο και κατοικούμενο μέσα σε ένα ιδιόμορφο πνεύμα ζωηρής συνύπαρξης.

Giovanni Bellini, Sacred Allegory (1490-1500). Oil on canvas, 73x119cm. Uffizi Gallery, Florence, Italy.

Η χειραφετημένη σκέψη στην οποία ο Μπελλίνι προσέδωσε τα ζώντα χρώματα της ζωγραφικής, είχε αναζωογονήσει τους δεσμούς με μια αλχημιστική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο συσχετίζονται οι άνθρωποι, οι πλανήτες, τα πλάσματα και τα πράγματα στον κόσμο. Το χρώμα, ως μέσο, θεωρούνταν ικανό να ενεργοποιήσει αυτούς τους συσχετισμούς, τόσο στη ζωγραφική, όσο στη μόδα και στο μακιγιάζ. Το ίδιο ίσχυε και για τη μουσική. Στοχαστές όπως ο Μαρσίλιο Φιτσίνο πρότειναν ιδέες αναφορικά με τις δημιουργικές σχεσιακές δυνάμεις, δηλαδή τη μαγεία. Η επιρροή τους είναι εμφανής στο όραμα του Μπελλίνι για ένα (φιλότεχνο/σκεπτόμενο) κοινό, που δίνεται ελεύθερα στο χώρο, το χρόνο, το ρυθμό και τον λόγο. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η ιμπεριαλιστική νεωτερικότητα υπήρξε φρικτά ζημιογόνα για το χώρο αυτό, απομακρύνοντας τη βαθιά μαγική κατανόηση του χρώματος και του ρυθμού ως μη επιστημονική, μη πολιτισμένη πρακτική μαγείας. Ωστόσο, το εμπάργκο κατά της γνώσης του ζωντανού χρώματος, διαλύθηκε κι αυτό. Πολλοί αστοί μοντερνιστές που ήταν εναρμονισμένοι με τις παλιές τέχνες δε ζωγράφιζαν απλώς· ντύνονταν με τα χρώματα που έδιναν στην πόλη, καθώς χόρευαν στους ρυθμούς μιας άλλης μουσικής.

Η διάλεξη θα κάνει μια περιδιάβαση σε διαφορετικούς χώρους και χρόνους, ώστε να οδηγηθούμε σε συλλογισμούς σε σχέση με την πιθανή συνεισφορά του ζωντανού χρώματος, του ρυθμού και του λόγου στις πόλεις, διαμορφώνοντας το κλίμα και τη σκηνή όπου συντελείται η ελεύθερη ανταλλαγή.»

+ Την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου στις 19:00 στην αίθουσα Καστελιώτισσα (έναντι της Πύλης Πάφου) Λευκωσία. Η διάλεξη θα δοθεί στα Αγγλικά, με ταυτόχρονη διερμηνεία στα Ελληνικά.

Η 57η Μπιενάλε, με Διευθύντρια την Christine Macel, θα διεξαχθεί μεταξύ 13 Μαΐου 2017 και 26 Νοεμβρίου 2017 (preview 10, 11 και 12 Μαΐου).