Mε τη ζωντανή μετάδοση της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης ξεκίνησε τη λειτουργία του την πρώτη μέρα του 2018 το ΡIK Κλάσικ, στα 88.2 fm.

Δύο από τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας, οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί Άκης Φαρμακαλλίδης και Αντρέας Ιακωβίδης, μας μίλησαν για τη "γέννηση του νέου τους μωρού", όπως το βλέπουν οι ίδιοι.

Καλή μουσική 24/7

Η σκέψη για τη δημιουργία ενός ραδιοσταθμού αφιερωμένου στην κλασική μουσική υπήρχε εδώ και καιρό. “Δεν γίνεται να είμαστε η μόνη κρατική ραδιοφωνία στην Ευρώπη χωρίς ένα ραδιοφωνικό σταθμό αφιερωμένο στην κλασική και τη τζαζ μουσική τουλάχιστον. Συχνά σε συναντήσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοφωνίας ετίθετο το ερώτημα "Τι γίνεται με την κλασική μουσική;". Μας δίνεται πολύ υλικό από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοφωνίας το οποίο μεταδίδαμε αποσπασματικά, συνήθως μέσω άλλων καναλιών χωρίς ειδική ταυτότητα. Ώσπου η νέα διεύθυνση αποφάσισε να παραχωρήσει το Τέταρτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ εξολοκλήρου στην καλή/διαχρονική μουσική. Το σκεπτικό του σταθμού είναι να υπηρετήσει την κλασική μουσική, τη τζαζ, την κλασική ροκ και τις υποκατηγορίες τους και ταυτόχρονα να προσπαθήσει να κερδίσει ακροατές οι οποίοι είχαν μια απορία του τι είναι αυτά τα είδη μουσικής. Αν πάρουμε για παράδειγμα τη τζαζ, ίσως να άκουσαν ένα λανθασμένο για τα αυτιά τους απόσπασμα αυτής της μουσικής και να απέρριψαν το συγκεκριμένο είδος το οποίο έχει τόσες πολλές κατηγορίες".

Θέμα παιδείας

Μέσα στην κακοφωνία που επικρατεί στο ραδιόφωνο σήμερα που οι περισσότεροι σταθμοί επικεντρώνονται στις επιτυχίες της εποχής, οι ακροατές έχουν το δικαίωμα της επιλογής σε άλλα ακούσματα.

“Ένας κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός με τέσσερις συχνότητες, που δεν έχει το άγχος της επιβίωσης των ιδιωτικών σταθμών, πιστεύουμε είναι υποχρεωμένος να το προσφέρει.”

Στόχος του σταθμού είναι να προωθήσει την καλή μουσική, να πληροφορήσει και με κάποιο τρόπο να εκπαιδεύσει το μουσικό αυτί του κοινού.

“Ότι ακούμε έξω δεν είναι πάντα καλό, αλλά πώς θα κρίνεις αν δεν έχεις μέτρο σύγκρισης; Το άλλο που βρίσκουμε ενοχλητικό είναι όταν τελειώνει μια συναυλία και ακούς το εξής σχόλιο: “Για τα κυπριακά δεδομένα ήταν καλή”. Μα τι σημαίνει για τα κυπριακά δεδομένα; Προωθείται η μετριότητα με αυτή την στάση. Είναι θέμα παιδείας, κουλτούρας και μελέτης. Προσφέροντας καλά ακούσματα, διαλέγοντας ό,τι ποιοτικότερο υπάρχει όπως, για παράδειγμα στην κλασική μουσική, ένα κομμάτι που διευθύνει ένας σπουδαίος μαέστρος. Όταν ακούσεις εκείνη την συναυλία και όταν πας να ακούσεις το ίδιο κομμάτι από μια άλλη συμφωνική ορχήστρα τότε θα μπορέσεις να κρίνεις αν είναι καλό ή όχι. Το ίδιο ισχύει με όλα τα είδη μουσικής που υπηρετούμε σε αυτό το σταθμό. Έτσι το νιώθουμε και ελπίζουμε ότι με αυτή την πρωτοβουλία θα μεγαλώσει το κοινό της καλής μουσικής.”

Το πρόγραμμα του σταθμού βασίστηκε στην πολύχρονη πείρα των συντελεστών στο ραδιόφωνο. "Το πρωί δεν μπορείς να ακούσεις βαριά, πολύπλοκη τζαζ ή ένα κομμάτι με 10-12 λεπτά αυτοσχεδιασμό. Θέλεις κάτι πιο ελαφρύ, όμως το βράδυ μπορείς να το απολαύσεις καλύτερα". Έτσι μια τυπική μέρα στο ΡΙΚ Κλάσικ ξεκινά στις 6πμ με γνωστά κομμάτια της κλασικής μουσικής μέχρι τις 10πμ. Μετά ακολουθεί εκπομπή αφιερωμένη στα πιο γνωστά κομμάτια της τζαζ μέχρι το μεσημέρι, ακολουθούμενη από ένα δίωρο μαγκαζίνο με κλασική μουσική, συνεντεύξεις και πληροφορίες. Νωρίς το απόγευμα μεταδίδεται τζαζ με πιο λάτιν στοιχεία. Το βράδυ η βαρέων βαρών τζαζ, με μεγαλύτερα σε διάρκεια κομμάτια και με κύριο στοιχείο τον αυτοσχεδιασμό και ακολουθεί κλασική ροκ μέχρι τις 11 τη νύχτα. Η μέρα κλείνει με μια ώρα κλασικής μουσικής μέχρι τα μεσάνυχτα.

Οι συντελεστές του ΡΙΚ Κλάσικ είναι οι Ανδρέας Ιακωβίδης, Παμπίνα Θεμιστοκλέους, Σάσκια Κωσταντίνου, Ρόμπερτ Καμάσσα και Άκης Φαρμακαλλίδης. Η ιστοσελίδα του σταθμού και το τελικό πρόγραμμα θα ανακοινωθούν σύντομα. Εκτός από την κλασική, τη τζαζ και τη ροκ, στο πλάνο είναι να συμπεριληφθούν και άλλες κατηγορίες όπως η μουσική του κόσμου.

“Ακόμα μαζεύουμε υλικό και προσαρμόζουμε το πρόγραμμα. Χρειάστηκε απίστευτες ώρες και κόπο μέχρι να στηθεί και να ξεκινήσει. Όμως είναι απολαυστικό γιατί κτίζεις κάτι,  όπως όταν μια μάνα γεννά ένα μωρό, είναι αυτό το συναίσθημα. Ήταν πάντα όνειρο η δημιουργία ενός τέτοιου σταθμού”. 

Επιτέλους!

Με μόνο δύο εβδομάδες σε λειτουργία, το Ρικ Classic ήδη δέχτηκε πολλά θετικά σχόλια από ακροατές.

Ρωτήσαμε τρεις μουσικούς και ένα ραδιοφωνικό παραγωγό να μας απαντήσουν στην ερώτηση: Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει ένας ραδιοσταθμός αφιερωμένος στην κλασική διαχρονική μουσική;

"Είμαι πολύ υπέρ στο να υπάρχει ένας τέτοιος ραδιοσταθμός. Είναι σημαντικό γιατί υπάρχουν άτομα που ακούν συγκεκριμένη μουσική: κλασική, τζαζ, κλασική ροκ, κι έχουν τώρα ένα σταθμό που μπορούν να βάλουν και να ακούσουν τη μουσική που θέλουν. Δεν είναι εμπορικός σταθμός. Δεν έχει σκοπό να προωθεί τη μουσική που θέλουν οι δισκογραφικές εταιρίες. Έχει το κοινό της, μπορεί να μην είναι η μάζα, αλλά είναι αρκετοί. Είναι σημαντικό γιατί ξέρω ότι θα βάλω και θα ακούσω συγκεκριμένη μουσική. Το ΡΙΚ συμβάλλει πραγματικά στον πολιτισμό με αυτό το ραδιοσταθμό, γιατί στη σύγχρονη εποχή που ζούμε κυρίως υπάρχουν εμπορικοί σταθμοί." Μάριος Τούμπας, Μουσικός

"Η προσπάθεια που κάνει το ΡΙΚ είναι σημαντική, καλύπτει ένα κενό το οποίο υπάρχει στα FM της Κύπρου, υπάρχει  μια μεγάλη μερίδα κόσμου που θέλει να ακούσει μια πιο εναλλακτική μουσική που δεν μπορεί να βρει στα FM της Κύπρου και αναγκάζεται να ακούσει κάτι άλλο στο αυτοκίνητο ή στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα όσοι ήθελαν να ακούσουν τέτοιου είδους μουσική,  άκουγαν το Μπαϊρακ. Είναι σημαντικό να αναπτυχθεί και να ανοιχτεί και προς άλλους μουσικούς τομείς, π.χ μουσική του «κόσμου»/world music, και πιο πειραματική. Έγινε μια καλή αρχή και ελπίζω να αναπτυχτεί και να συνεχίσει να αναπτύσσεται." Αντώνης Αντωνίου, Μουσικός

"Έχω την ισχυρή αίσθηση πως το ερώτημα που μου κάνετε κομίζει και την απάντησή του, στη λέξη «διαχρονική» που περιλαμβάνει. Δηλαδή, έχουμε να κάνουμε με ένα ραδιόφωνο αποκλειστικά εστιασμένο σε έργα που έχουν τη δύναμη να διαπερνούν τον χρόνο και να παραμένουν αναλλοίωτα σημεία αναφοράς για τον παγκόσμιο ανθρώπινο πολιτισμό. Είτε μιλάμε για τον Bach (παράδειγμα) είτε μιλάμε για τον John Coltrane, είτε ακούμε τους ύμνους του Saint Yared του 5ου μΧ αιώνα ή τους Pink Floyd του 20ου. Η παραχώρηση της συχνότητας του 4ου προγράμματος η οποία μέχρι πρότινος φιλοξενούσε κατά κανόνα απόλυτα σκουπίδια, ήταν όχι μόνο έντονο αίτημα μερίδας του κοινού αλλά και εξοργιστική παράλειψη πολλών χρόνων εκ μέρους του Ιδρύματος. Γνωρίζω πως και στο παρελθόν είχε υπάρξει σχετική πρόθεση αλλά προφανώς δεν βρέθηκε η αναγκαία βούληση για να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια. Να πω και αυτό κλείνοντας: Υπάρχει μία τελείως στρεβλή αντίληψη για τον ρόλο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης η οποία σπρώχνει συχνά το ΡΙΚ στο να ακολουθεί αυτό «που θέλει ο κόσμος». Πρώτα απ’ όλα «αυτό που θέλει ο κόσμος» είναι κάτι υπό διαρκή διαμόρφωση άμεσα εξαρτώμενη από το τι προσφέρει το κάθε Μέσο και με τους τρόπους που προσφέρει το προϊόν του. Για να μην πάω μακριά θα αναφέρω το παράδειγμα του Τρίτου στην Ελλάδα επί ημερών Χατζιδάκι, που «χτύπησε» ακροαματικότητες υψηλές σερβίροντας ασυμβίβαστη ποιότητα με εξαιρετικά φιλικό για το κοινό τρόπο. Είναι τεράστιο και σοβαρό θέμα -στο σύνολό του- καθώς κυριολεκτικά πνιγόμαστε από σκουπίδια. Εύχομαι στο ΡΙΚ Classic μακροημέρευση κι επιτυχία και να διαδραματίσει ευρύτερο ρόλο, πέραν των ερτζιανών, στην αναβάθμιση της κυρίαρχης αισθητικής της Κύπρου" Γιώργος Πήττας, Ραδιοφωνικός παραγωγός

"Είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα που έγιναν από το κρατικό κανάλι τα τελευταία χρόνια. Η μουσική συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση της κουλτούρας μιας κοινωνίας. Εντάσσοντας μέσω του επισήμου φορέα του κρατικού ραδιοφώνου μουσικά είδη όπως τα συγκεκριμένα, μόνο θετικά μπορεί να φέρει σε βάθος χρόνου. Πρόκειται για μια πολύ βαθειά κοινωνική λειτουργία που μπορεί τα αποτελέσματα να μην είναι άμεσα ορατά όμως σε βάθος χρόνου επιφέρουν σημαντικότατα οφέλη. Ο πολιτισμός δεν αποτελεί μόνο ατομική υπόθεση και ιδιωτική πρωτοβουλία. Η χάραξη πολιτικής από τους κρατικούς φορείς είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται σε μια οργανωμένη κοινωνία έτσι ώστε να υπάρξει και η ανάλογη αναμόρφωση της πολιτιστικής κουλτούρας, απαραίτητο συστατικό για την υγιή ανάπτυξη μιας κοινωνίας. Ως προς τούτο θα πρέπει να γίνονται μεθοδικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση όπως τούτο. Καλωσορίζουμε με τον καλύτερο τρόπο αυτήν την απόφαση και ευχόμαστε στους ανθρώπους που την υπηρετούν καλή δύναμη λέγοντάς τους ένα μεγάλο ευχαριστώ και εκφράζοντας απέραντη ευγνωμοσύνη για την προσφορά τους. Η ενέργεια αυτή εύχομαι να αποτελέσει παράδειγμα και για τους υπόλοιπους πολιτιστικούς φορείς του τόπου. Εύγε!!!" Νίκος Δούκας, Μουσικός