Έκθεση με βιβλία καλλιτεχνών στο μουσείο Παγκυπρίου Γυμνασίου

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 16.1.2018

Τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου συμπληρώνουν φέτος δέκα χρόνια επιτυχούς λειτουργίας. Στο σύμπλεγμα των επτά υποδειγματικά αποκατεστημένων οικιών, που βρίσκονται δίπλα από το Σχολείο επί των οδών Αγίου ιωάννου και Θησέως, φιλοξενούνται από τον Μάιο 2007 οι πολύτιμες μουσειακές συλλογές του πρώτου γυμνασίου της χώρας μας. Εορτάζοντας την δεκαετή, επιτυχή λειτουργία τους, τα Μουσεία Π.Γ. διοργανώνουν μέσα στο 2018 διάφορες εκδηλώσεις, μια από τις οποίες και η συγκεκριμένη.

Hourig Tourousian

Καθ’ όλον τον μήνα Ιανουάριο παρουσιάζεται εικαστική έκθεση με Βιβλία Καλλιτεχνών, που εμπνέονται και αλληλεπιδρούν με το έργο του μεγάλου έλληνα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη. Στην έκθεση μπορεί κανείς να δει, να διαβάσει, και σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις να ξεφυλλίσει, βιβλία σύγχρονων καλλιτεχνών και ιστορικές εκδόσεις, σχετιζόμενες με τον Γ. Σεφέρη. Τα Βιβλία Καλλιτεχνών δημιουργήθηκαν ειδικά για την περίσταση από δεκαοκτώ Κύπριους και ξένους καλλιτέχνες και τοποθετήθηκαν διάσπαρτα σε επιλεγμένες θέσεις μέσα στον μουσειακό χώρο. Για τη δημιουργία της παρούσας έκθεσης τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου συνεργάστηκανμε το βιβλιοπωλείο Moufflon. Την έκθεση στηρίζει η Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας.

Στο πλαίσιο της έκθεσης η εικαστικός Μ. Γεραλή θα δώσει στο χώρο του μουσείου διάλεξη στις 24.01.2018 και ώρα 18:30, με θέμα «Η ποίηση στα Βιβλία καλλιτεχνών».

Ο Γ. Σεφέρης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο

Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε για δεκαετίες αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος περιήγησης κάθε ανθρώπου των γραμμάτων -Έλληνα ή ξένου- που επισκεπτόταν την Κύπρο. Με τον Γιώργο Σεφέρη δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Έτσι, κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Κύπρο, ο ποιητής επισκέπτεται στις 30 Νοεμβρίου 1953 και το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Θα ξαναβρεθεί εκεί λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 1953, σε εκδήλωση προς τιμήν του που διοργάνωσε ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κύπρου στη Σεβέρειο Βιβλιοθήκη. Οι εκδηλώσεις στο Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξαν μέρος του επίσημου προγράμματος της παραμονής του.

Η επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο ήταν σημαντική, όχι μόνο για τη σχολική κοινότητα. Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε ο χώρος, όπου αναπτύχθηκαν αληθινές και δημιουργικές φιλίες ανάμεσα στον ποιητή και ελληνοκυπρίους –με πιο εμβληματική την περίπτωση της σχέσης του Γ. Σεφέρη με τον Αδ. Διαμαντή, καθηγητή τέχνης τότε στο Σχολείο. Εξάλλου, σε μια περίοδο κινητοποιήσεων, όξυνσης των σχέσεων με την αποικιακή κυβέρνηση και προετοιμασίας του Αγώνα 1955-59, η επίσκεψη ενός τόσο μεγάλου εθνικού κεφαλαίου στην Κύπρο υπήρξε κορυφαίο γεγονός. Η μέριμνα γύρω από το πρόσωπο του μεγάλου Έλληνα ποιητή θεωρήθηκε από τους διανοούμενους στην Κύπρο ως χρέος, αλλά και ευκαιρία προβολής της Κύπρου και του αγώνα της.

Τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου δέκα χρόνια μετά

Όταν η Ελληνική Σχολή (1812) –δημιούργημα του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού– αναβαθμίστηκε σε πλήρες (εξατάξιο), κλασικό, ελληνικό γυμνάσιο και μετονομάστηκε σε Παγκύπριον Γυμνάσιον (1893), τότε άρχισε και ησυγκρότηση μουσειακών συλλογών στο Σχολείο.Οι διευθυντές και το καθηγητικό προσωπικό διέβλεψαν ενωρίς την ωφελιμότητα μουσειακών εκθεμάτων για τη διαπαιδαγώγηση των μαθητών τους και προέβηκαν στα αναγκαία βήματα. Το Παγκύπριο Γυμνάσιο έγινε δέκτης πολλών δωρεών εκ μέρους γυμνασιαρχών, καθηγητών, αποφοίτων του Σχολείου κι άλλων φορέων ή ευεργετών, που αναγνώριζαν με αυτόν τον τρόπο την πολύπλευρη προσφορά του. Συστηματικός εμπλουτισμός των συλλογών και με αγορές εκθεμάτων έγινε κυρίως κατά την περίοδο της γυμνασιαρχίας του Κωνσταντίνου Σπυριδάκι (1936-60).

Οι μουσειακές συλλογές του Σχολείου αναδιοργανώθηκαν κι εμπλουτίστηκαν την περίοδο 1990-93, μέσα στο πλαίσιο του εορτασμού για την Εκατονταετηρίδα του Παγκυπρίου Γυμνασίου (1893-1993), επί γυμνασιαρχίας Γ. Χατζηκωστή. Επόμενο βήμα υπήρξε η εύρεση μιας μόνιμης στέγης για τα μουσειακά εκθέματα. Με τη συνεργασία της Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας και της Επιτροπής Μεταστέγασης– που συγκροτήθηκε τότε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο– συμπλήρώθηκε η διαδικασία μελέτης και αποκατάστασης των κτηρίων (2000-2006). Το 2007 ολοκληρώθηκε η μεταστέγαση των συλλογών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τη σωστή φύλαξη και προβολή τους. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν χρηματικοί πόροι από το κληροδότημα Κυπρή Χατζησάββα και ταυτόχρονα το ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντης προέβηκε σε γενναιόδωρη εισφορά για την κάλυψη μέρους των εξόδων αποκατάστασης και εξοπλισμού του μουσείου, καθώς και για την ενδεδειγμένη συντήρηση πολλών εκθεμάτων. Τα εγκαίνια των Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου τελέστηκαν από τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσσο Παπαδόπουλο στις 25 Μαΐου 2007.

Σήμερα, εκτός από τη συλλογή της Ιστορίας του Σχολείου, τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου φιλοξενούν: την Αρχαιολογική συλλογή και τη Νομισματική συλλογή, τη συλλογή Παλαιών Όπλων και τη συλλογή Παλαιών Χαρτών, την Πινακοθήκη, με έργα σπουδαίων Κυπρίων ζωγράφων, που διετέλεσαν καθηγητές και μαθητές του Σχολείου και τη μικρή συλλογή Φυσικής Ιστορίας. Τις συλλογές συμπληρώνει ένα μοναδικό έκθεμα: το μαρμάρινο ανάγλυφο με παράσταση του Ευλογούντα Χριστού ύψους δυο μέτρων –σπάνιο δείγμα μεσαιωνικής γλυπτικής– που χρονολογείται στα τέλη 13ου/αρχές 14ου αιώνα (κατ΄ άλλους μελετητές ίσως και πολύ ενωρίτερα) και εντυπωσιάζει με το μέγεθος, την περίκαλλη εκτέλεσή του και τα εικονογραφικά του χαρακτηριστικά.