Έργα από την ιδιωτική συλλογή Κερενίδη Πέπε παρουσιάζει αυτό το διάστημα το The Island Club στη Λεμεσό, σε μια έκθεση με τίτλο One Minute, One Hour, One Month…One Million Years.

Η έκθεση εκτείνεται πέρα από το The Island Club, σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους γύρω από την γκαλερί, στο κέντρο της Λεμεσού. Δίνει έτσι την ευκαιρία στους θεατές για μια περιήγηση και μια ξεχωριστή εμπειρία παρακολούθησης μιας εικαστικής έκθεσης.

Δίνει επίσης την ευκαιρία στην ίδια την ιδιωτική Συλλογή των Ιορδάνη Κερενίδη -Διευθυντή Έρευνας Κβαντικών Υπολογισμών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών του Παρισιού- και Piergiorgio Pepe -λέκτορα στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστήμων του Παρισιού και σύμβουλο δεοντολογίας- να παρουσιαστεί σε δημόσιο χώρο.



Μιλήσαμε με τους δύο συλλέκτες για την έκθεση αλλά και τη δράση τους στον χώρο της τέχνης. Το 2014, οι Κερενίδης - Πέπε ίδρυσαν το Phenomenon, και σε αυτό το πλαίσιο οργανώνουν κάθε δύο χρόνια ένα πρόγραμμα εκθέσεων και φιλοξενίας καλλιτεχνών στο νησί της Ανάφης. Φιλοξενούν, επίσης, διεπιστημονικές εκδηλώσεις, ενώ η ενεργή εκδοτική τους δραστηριότητα περιλαμβάνει βιβλία και καταλόγους καλλιτεχνών.

Jochen Lempert, Kondensstreifen (Jet trail), 2007, Αργυροτυπία, 23.8 x 17.9 εκ.

Mario García Torres, I always thought Anselmo’s Invisible (1971) should be installed against a window, 2011, 35 χιλ. διαφάνεια, μεταβλητές διαστάσεις

Η έκθεση έργων σας στο The Island Club της Λεµεσού περιβάλλεται από το σκεπτικό του χρόνου: «Εκεί όπου ο χρόνος ρευστοποιείται και τα σύνορα διαλύονται», αναφέρεται συγκεκριµένα. Πώς ανταποκρίνονται τα έργα και εσείς οι ίδιοι σε αυτή την πρόταση;

Η έκθεση ξεκίνησε με την ιδέα να χρησιμοποιηθεί το ηχητικό σύστημα της εμπορικής στοάς όπου βρίσκεται το The Island Club κατά τη διάρκεια της νύχτας, με σκοπό να μεταδώσουμε το ηχητικό έργο του On Kawara, One million years. Ξεκινώντας από αυτή την ίδεα και από το δεδεμένο ότι η έκθεση αναπτύσσεται κατά τον χρόνο μετάβασης από τη μέρα στη νύχτα και καθώς το εμπορικό κέντρο μετατρέπεται από μέρος εργασίας σε μέρος διασκέδασης, επιδιώξαμε να πραγματευτούμε το ορατό και το αόρατο, την ατομική και συλλογική μνήμη, και να δώσουμε τη δυνατότητα στον θεατή να βιώσει το χώρο και το χρόνο διαφορετικά.

Angela Detanico και Rafael Lain, Now (Emily Dickinson), 2015, Βίντεο χωρίς ήχο, διάρκεια 00:14, Εγκατάσταση στο Coffee Island, Ανεξαρτησίας 100, Λεμεσός.

Το περπάτημα είναι μία κατ’ εξοχήν πολιτική πράξη, συνδεδεμένη τόσο με διαδηλώσεις όσο και με την διεκδίκηση και χρήση του δημόσιου χώρου

Η έκθεση αναπτύσσεται σε διάφορα σηµεία στην πόλη. Ποια είναι η σηµασία της περιήγησης; Αλλιώς ερµηνεύεται η παρουσίαση µιας σειράς έργων µέσα από την περιπλάνηση και αλλιώς µέσα από την έκθεσή τους σε ένα ενιαίο χώρο; Εν τέλει, ο τρόπος παρουσίασης σχετίζεται µε το πώς εκλαµβάνει κανείς την τέχνη; Η περιπλάνηση στην πόλη είναι αντίστοιχη –σε µικρότερη κλίµακα- της περιήγησης που αναπτύσσεται µέσα από τις εκθέσεις σας στο νησί της Ανάφης;

Όντως, τα έργα εκθέτονται τόσο στο χώρο του The Island Club, όσο και σε διάφορα καταστήματα στο εμπορικό κέντρο. Το περπάτημα είναι μία κατ’ εξοχήν πολιτική πράξη, συνδεδεμένη τόσο με διαδηλώσεις όσο και με την διεκδίκηση και χρήση του δημόσιου χώρου. Για μας, ήταν επίσης ένας τρόπος να φέρουμε τη συλλογή σε επαφή όχι μόνο με το κοινό που θα έρθει ειδικά στην έκθεση αλλά επιπλέον με τους καταστηματάρχες στο κέντρο της Λεμεσού αλλά και τους πελάτες τους. Όπως και στη διάρκεια του Phenomenon όπου πραγματοποιούμε ένα πρόγραμμα φιλοξενίας και μια εικαστική έκθεση στο νησί της Ανάφης, αναζητούμε τρόπους με τους οποίους η τέχνη δημιουργεί συνθήκες για ανταλλαγή απόψεων, συνεύρεση, κάτι που αποτελεί τελικά κατεξοχήν πολιτική πράξη. Η περιπλάνηση στη Λεμεσό ή στη χώρα της Ανάφης και η επαφή με τους κατοίκους εμπλουτίζει την εμπειρία και επιτρέπει την κοινωνική τοποθέτηση της τέχνης. Και σε αυτό το σημείο θέλουμε πραγματικά να ευχαριστήσουμε όλους όσοι συνεργάστηκαν για αυτή την έκθεση, τον Χριστόδουλο Παναγιώτου και όλη την ομάδα στο The Island Club, και φυσικά τους καταστηματάρχες του κέντρου που άνοιξαν τα μαγαζιά τους και πραγματικά δώσανε ένα ξεχωριστό χαρακτήρα σε αυτή την εμπειρία.

David Horvitz, I will think of you for one minute, 2007 κ.ε., Ηλεκτρονική αλληλογραφία, δύο σελίδες Α4. Εγκατάσταση στο περίπτερο στην Πλατεία Διοικητηρίου Λεμεσού.

Πότε ξεκίνησε η συλλογή σας και ποιο ήταν το πρώτο σας απόκτηµα;

Ξεκινήσαμε μια συστηματική ενασχόληση με το χώρο της σύγχρονης τέχνης το 2006, μελετώντας τον καλλιτεχνικό χώρο αρχικά στο Παρίσι και έπειτα ευρύτερα. Μελετήσαμε σχετικά με τους καλλιτέχνες, τα μουσεία και τις γκαλερί, τα διάφορα ρεύματα στην τέχνη και σύγχρονες θεωρητικές κατευθύνσεις, όπως τις μετα-αποικιοκρατικές σπουδές και την βιοπολιτική, οι οποίες διευρύνουν τις δυνατότητες διαλόγου με τη σύγχρονη τέχνη. Το πρώτο έργο που αποκτήσαμε, στις αρχές του 2007, ήταν ένα έργο των Detanico/Lain, οι οποίοι και συμμετέχουν στην παρούσα έκθεση.

Με ποια κριτήρια επιλέγετε τα έργα της συλλογής σας;

Η τέχνη που μας ενδιαφέρει χαρακτηρίζεται κυρίως ως μετα-εννοιολογική, μια τέχνη όπου το προσωπικό και το πολιτικό συνυπάρχουν μέσα από μία οικονομία των μέσων και της μορφής. Πρόκειται για έργα που συχνά έχουν μια βαθύτερη πολυεπίπεδη διάδραση με το θεατή.

Eva Barto, Heads and tails, 2015, Τροποποιημένο κέρμα 1 Ευρώ , 2/3 κορώνα, 1/3 γράμματα, διάμετρος 2.4 εκ,. Εγκατάσταση στο κατάστημα Collector’s Corner, Αγίου Ανδρέου 128, Λεμεσός.

Είναι σηµαντικό για σας να παρουσιάζονται δηµόσια τα έργα της συλλογής σας;

Απολύτως. Για μας η δημιουργία μιας συλλογής δεν είναι απλά ένα προσωπικό πάθος, ούτε φιλανθρωπία, είναι κοινωνικό καθήκον και υποστήριξη των καλλιτεχνών. Τα έργα δεν είναι ούτε για να στολίζουν διαμερίσματα ούτε για να θάβονται σε αποθήκες. Ο συλλέκτης οφείλει να αναλάβει την ευθύνη της διατήρησης και διάδοσης του έργου.

[Η τεχνη] είναι η επινόηση μιας καινούριας γλώσσας που αναδεικνύει νέους τρόπους συλλογικότητας, είναι η επίδραση που ένα έργο μπορεί να έχει στον καθένα μας, τόσο σε επίπεδο συναισθημάτων όσο και σε επίπεδο ιδεών

Φαίνεται πως προσδίδετε µεγάλη αξία στην τέχνη µέσα από τη δραστηριοποίησή σας. Ποια είναι αυτή η αξία; Πώς ορίζεται; Τι προσφέρει σε εσάς τους ίδιους η επαφή µε την τέχνη;

Η τέχνη μάς δίνει τη δυνατότητα να φανταστούμε ένα διαφορετικό κόσμο, ιδιαίτερα σε στιγμές κοινωνικά και πολιτικά δύσκολες, όπως οι σημερινές. Είναι η επινόηση μιας καινούριας γλώσσας που αναδεικνύει νέους τρόπους συλλογικότητας, είναι η επίδραση που ένα έργο μπορεί να έχει στον καθένα μας, τόσο σε επίπεδο συναισθημάτων όσο και σε επίπεδο ιδεών, είναι επίσης ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες χώρους όπου μπορεί να υπάρξει ακόμα ένας εποικοδομητικός πολιτικός λόγος.

Ariel Schlesinger, Oct 25th, 1985, 2011, Δύο κλειδιά, 8.5 x 3.5 εκ. Φωτογραφία εγκατάστασης στο κοσμηματοπωλείο Georgia Raounas Jewellery Design.

Το Phenomenon είναι –µεταξύ άλλων- ένας τρόπος η ιδιωτική σας συλλογή να γίνει – έστω για λίγο- δηµόσια;

Το Phenomenon είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους προσπαθούμε να δώσουμε στο συλλέκτη ένα δημιουργικό, δημόσιο κοινωνικό ρόλο. Στο πρόγραμμα καλούμε τους καλλιτέχνες να έρθουν στην Ανάφη και να δημιουργήσουν έργα σε διάλογο με την ιστορία του νησιού αλλά και με το γενικό θέμα του προγράμματος το οποίο προσπαθεί μέσω της τέχνης να αναδείξει τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επιτρέπουν σε κάτι να γίνει ορατό, να γραφτεί στην ιστορία ή αντιθέτως να ξεχαστεί ή να κρυφτεί. Τα έργα που παρουσιάζονται είναι κυρίως νέα έργα των καλλιτεχνών και δεν ανήκουν στη συλλογή μας. Το Phenomenon προσπαθεί να υποστηρίξει τους καλλιτέχνες δημιουργώντας συνθήκες, μακριά από καλλιτεχνικά κέντρα, μουσεία, την αγορά τέχνης, όπου για δύο εβδομάδες ο σκοπός μας είναι η ανταλλαγή απόψεων, η επιβράδυνση του αδυσώπητου νεοφιλελεύθερου χρόνου, η δημιουργία μιας συλλογικότητας που κρατά πολύ μετά από το τέλος του προγράμματος.

David Horvitz, Yesterday monthly subscription - April 2018, 2018, Είκοσι επτά έγχρωμες εκτυπώσεις σε σελίδες A4. Φωτογραφία εγκατάστασης σε κατάστημα υπό ανακαίνιση, #20 Αγορά Ανεξαρτησίας.

Μπορεί να γίνεται λόγος για τον «ρόλο της τέχνης» σε καιρούς πολιτικά κρίσιµους; Η αναγκαιότητα για τέχνη σε τέτοιους καιρούς είναι χειροπιαστή ή επίπλαστη;

Πιο χειροπιαστή από ποτέ. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα είναι ότι ενώ είναι προφανές ότι οι οικονομικές πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών είναι καταστροφικές για την πλειοψηφία του κόσμου, μοιάζει σχεδόν αδύνατο να σκεφτούμε εναλλακτικές λύσεις. Η τέχνη απλά μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε τον κόσμο από διαφορετικές οπτικές γωνίες, αποδομεί το «κανονικό», το «προφανές», και ανοίγει ένα χώρο όπου η πολιτική δράση γίνεται όχι μόνο δυνατή αλλά και αναγκαία.

Ο χρόνος δεν είναι ο ίδιος για όλους, είναι το αγαθό που ορίζει ταξικούς διαχωρισμούς και με αυτή την έκθεση προσπαθούμε, έστω και στο ελάχιστο, να αναδείξουμε τον κοινωνικά κατασκευασμένο χαρακτήρα του και την ανάγκη αναπροσδιορισμού του

Αν όντως η τέχνη είναι αναγκαία, οι αλλαγές που επιφέρει είναι άµεσες; Χρειάζεται χρόνος για αυτές τις αλλαγές; 

Καμία ουσιαστική αλλαγή δεν είναι άμεση. Είναι ενδιαφέρον όμως να γυρίσουμε στην έννοια του χρόνου και στην ανάγκη αλλαγής του ίδιου του χρόνου. Σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο Jacques Rancière, ο χρόνος είναι αυτό ακριβώς που χωρίζει τους ανθρώπους σήμερα σε δύο κατηγορίες, σε αυτούς για τους οποίους ο χρόνος είναι μία αέναη εναλλαγή του χρόνου δουλειάς και του χρόνου ξεκούρασης μόνο για να ξαναέρθει ο χρόνος δουλειάς και πάλι από την αρχή, και σε αυτούς που πραγματικά διαθέτουν χρόνο για σκέψη, για οραματισμό, για σχέδια. Ο χρόνος δεν είναι ο ίδιος για όλους, είναι το αγαθό που ορίζει ταξικούς διαχωρισμούς και με αυτή την έκθεση προσπαθούμε, έστω και στο ελάχιστο, να αναδείξουμε τον κοινωνικά κατασκευασμένο χαρακτήρα του και την ανάγκη αναπροσδιορισμού του. Για να βιώσει κανείς την έκθεση στην ολότητά της χρειάζεται να επισκεφθεί διάφορα μαγαζιά και να συνομιλήσει με τους καταστηματάρχες κατά τη διάρκεια της μέρας, άλλα έργα είναι ορατά στις βιτρίνες των μαγαζιών με διαφορετικό τρόπο πριν και μετά το κλείσιμο, ενώ το The island club ανοίγει μετά το ηλιοβασίλεμα. Πρόκειται για μια έκθεση όπου ο θεατής πρέπει να περιηγηθεί τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο, αντιμέτωπος με τη γραμμικότητα της εμπειρίας.

David Horvitz, Proposals for clocks (black), 2016 - κ.ε., Μεταξοτυπία, 60 x 45 εκ. Φωτογραφία εγκατάστασης στο Salamiotis Souvenirs.

Υπάρχει μία δυνατή εικαστική σκηνή στην Κύπρο και νέοι καλλιτέχνες με αυτο-οργάνωση και δημιουργία ανεξάρτητων χώρων παρουσιάζουν ένα εξαιρετικό έργο

Εδώ και λίγα χρόνια, ο κόσµος των τεχνών φαίνεται να προσανατολίζεται προς συλλογικούς τρόπους δράσης, ωστόσο την ίδια ώρα η τέχνη παραµένει αποµονωµένη, σαν ένα κλειστό κλαµπ που θέλει να έχει κοινωνικό/πολιτικό λόγο αλλά αρέσκεται και στην ιδιωτικότητά της. Συµβαδίζουν τα δύο;

Η συλλογικότητα είναι αναγκαία σε όλους τους τομείς και φυσικά και στο χώρο της τέχνης, ειδικά σε μία περίοδο όπου το διαφορετικό θεωρείται απειλή, ο λαϊκισμός ευδοκιμεί και οι χώροι συνεύρεσης και διαλόγου σπανίζουν. Προφανώς υπάρχει τέχνη που αρέσκεται ή απλώς δεν καταφέρνει να ξεπεράσει ένα κλειστό κύκλο ανθρώπων, αλλά αυτό απλά σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθήσουμε ακόμα περισσότερο όλοι, καλλιτέχνες, συλλέκτες, κριτικοί, για να βρούμε σημεία επαφής και συμμαχίες βασισμένες στη διαφορετικότητα και στον αλληλοσεβασμό. Η τέχνη μπορεί να προσφέρει τις κατάλληλες συνθήκες αλλά φυσικά δεν είναι πανάκεια.

Θα υπάρξει συνέχεια στην παρουσία σας στην Κύπρο; Είτε µέσω της ιδιωτικής σας συλλογής είτε µέσω δράσεων του Phenomenon;

Ελπίζουμε πως ναι! Η εμπειρία μας από την Κύπρο ήταν εξαιρετική και μέσω της έκθεσης καταφέραμε να γνωρίσουμε αρκετούς καλλιτέχνες τόσο στη Λεμεσό όσο και στη Λευκωσία. Υπάρχει μία δυνατή εικαστική σκηνή στην Κύπρο και νέοι καλλιτέχνες με αυτο-οργάνωση και δημιουργία ανεξάρτητων χώρων παρουσιάζουν ένα εξαιρετικό έργο. Στις πρώτες δύο εκδόσεις του Phenomenon, συμμετείχαν η Χάρις Επαμινώνδα και ο Χριστόδουλος Παναγιώτου, ενώ στην τρίτη έκδοση αυτό το καλοκαίρι (1-14 Ιουλίου) θα συμμετάσχει ο Στέλιος Καλλινίκου. Είμαστε σίγουροι ότι η συνεργασία θα συνεχιστεί τόσο μεσω του Phenomenon όσο και μέσω της συλλογής.

Όλα τα έργα είναι ευγενική παραχώρηση της Ιδιωτικής Συλλογής Κερενίδη Πέπε και των καλλιτεχνών.

Φωτογραφίες: ©The Island Club, Mίρκα K.

+ Η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 23 Μαρτίου. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο, 17:36 – 21:36. Το The Island Club βρίσκεται στην Αγορά Ανεξαρτησίας, στη Λεμεσό, πληροφορίες τηλ. 25252010.