Γράφει η Μαρίνα Σχίζα

Η αναδρομική έκθεση που συνοψίζει το δωδεκαετές έργο του Μιχάλη Αναστασιάδη "Things that go together" στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να δει για πρώτη φορά απλωμένη όλη τη δουλειά του Κύπριου σχεδιαστή με διεθνή αναγνώριση. Ο όρος "διεθνής αναγνώριση" δεν είναι σχήμα λόγου καθώς ο Μιχάλης Αναστασιάδης αποτελεί κλασικό παράδειγμα ταλαντούχου Κύπριου νέου που αναγκάστηκε να εγκατασταθεί κάπου αλλού καθώς στον τόπο του δεν βρήκε εύφορο έδαφος για να απλώσει τις σκέψεις και τα όνειρά του. Τα παραδείγματα τέτοιων νέων της Κύπρου είναι πολλά, ειδικά την περίοδο του '80, μερικά χρόνια μετά την εισβολή, ζώντας σε ένα τόπο με πολλά αδιέξοδα και χωρίς το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα για να του προσφέρει γνώση και εμπειρία.

Περιδιαβάζοντας την έκθεση και αργότερα παρακολουθώντας τη βιντεοσκοπημένη συνέντευξη του Αναστασιάδη, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί αυτός ο Κύπριος διαγράφει τη δική του σημαντική πορεία στον σκληρό κόσμο της τέχνης και του ντιζάιν στο εξωτερικό. Ο Μιχάλης Αναστασιάδης είναι ταπεινός, χαμηλών τόνων, πατά γερά στη γη, νιώθει περήφανος για τον τόπο του και σίγουρα ξέρει τι θέλει και τι αναζητά. Η δουλειά του έχει ένα "πνεύμα τόπου" όπως θα έλεγε και ο Στας Παράσκος και αυτό είναι ξεκάθαρο στα έργα του.

Το κλειδί της αναζήτησης της σκέψης του δημιουργού αποτελεί αυτό που ο ίδιος επέλεξε για να αποτελέσει την αρχή του νήματος καλώντας τον επισκέπτη να περπατήσει τη γραμμή της πορείας του στον χώρο της τέχνης: Η προσωπική του συλλογή από πέτρες. Τακτοποιημένες με μεγάλη ακρίβεια σε ένα λευκό βάθρο, οι πέτρες προέρχονται από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ισπανία και αλλού. "Αυτά τα αντικείμενα είναι ο κόσμος γύρω από τον οποίο δημιουργώ" θα πει ο ίδιος όπως και η ολοστρόγγυλη πέτρα που ο αρχιτέκτονας Νεοπτόλεμος Μιχαηλίδης του έδωσε λέγοντάς του: "Ορίστε, η τελειότητα μέσα στη φύση".

Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος είναι φτιαγμένος από φως. Αναπόσπαστο στοιχείο της φύσης και στοιχείο ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη. Καθ' όλη τη διάρκεια της εξελικτικής του πορείας, ο άνθρωπος ακολούθησε σταθερά την αλλαγή από το φως στο σκοτάδι, από την ανατολή στη δύση του ήλιου, σε έναν επαναλαμβανόμενο ρυθμό. Το φως είναι για τον άνθρωπο η απαραίτητη προϋπόθεση που του επιτρέπει να αντιληφθεί τον χώρο και την κίνηση. Επιπλέον, ορίζει τον χώρο, αναδεικνύει τα χρώματα, αποκαλύπτει τις περίπλοκες λεπτομέρειες της υφής και της φόρμας και έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει δραματικά την ατμόσφαιρα κάθε εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου. Το φως αποκαλύπτει τον κόσμο - είναι όμως και δημιουργός του.

Από τότε που ο πρώτος λαμπτήρας μαζικής παραγωγής, που παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1905, αποτελεί μια από τις πιο ξεχωριστές εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας το τεχνητό φως με τα τεράστια πλεονεκτήματά του προσφέρεται στους αρχιτέκτονες και τους σχεδιαστές για τη δημιουργία μοναδικών έργων καθημερινής χρήσης. Ο σχεδιασμός του φωτισμού υπήρξε συνειδητή πράξη από την αρχή της ιστορίας του πολιτισμού αναδεικνύοντας και ορίζοντας με ποικίλους τρόπους τον τόπο και τον χρόνο.

Φως και Σκιά με όλες τις φιλοσοφικές διαστάσεις τους, μέσα από τον αλληγορικό μύθο του σπηλαίου του Πλάτωνα και μετέπειτα με όλες τις πρακτικές εφαρμογές του σήμερα, το φως διαμορφώνει, διαπλάθει για τον καθένα μια προσωπική αντίληψη για τον κόσμο που τον περιβάλλει, παρέχοντας τελικά σε όλους μια κοινή γλώσσα. Και δηλώνει ότι χωρίς σκιά δεν μπορεί να υπάρξει φως επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση "μην φοβάσαι τις σκιές, είναι απόδειξη πως υπάρχει φως".