Του δρα Σάββα Χριστοδουλίδη

Με την πρώτη κιόλας ματιά αντιλαμβάνεται κανείς την αιώρηση του σώματος μέσα στον χώρο. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αδυναμία του καλλιτέχνη να το στοιχειοθετήσει στη βάση των αρχών της προοπτικής. Ακόμα και σε περιπτώσεις που στον χώρο εμβάλλονται στοιχεία όπως έπιπλα ή μαξιλάρια, η αδυναμία δημιουργίας βάθους από μέρους του Γεωργίου παραμένει ανυποχώρητη. Εμφαντική εκδοχή αυτής της αιώρησης αποτελεί κυρίως το γυμνό «Undressing» του 1946. Στο έργο ο νόμος της βαρύτητας καταργείται, θα έλεγα, με συνέπεια η όρθια γυναίκα -υπακούοντας σε ένα μεταφυσικό κάλεσμα- να δίνει την εντύπωση ότι ανασηκώνεται ελαφρά από το έδαφος.

Η πολυπόθητη σε κάθε δημιουργό γνησιότητα είναι υπόθεση που δεν συνάδει πάντα με τις κατευθύνσεις ή τις αρχές εκείνου του συστήματος που λέγεται ακαδημαϊσμός

Την αμηχανία επίσης του καλλιτέχνη να αντιληφθεί και να αξιοποιήσει τον χώρο υπονοώντας ή διατυπώνοντας με ευκρίνεια τις τρεις διαστάσεις καταμαρτυρούν οι θέσεις των γυμνών μέσα στην επιφάνεια που τις φιλοξενεί. Εκτός από την εικονιζόμενη γυναίκα στο «Undressing», η οποία αποδίδεται στην ολότητά της, οι υπόλοιπες γυναικείες φιγούρες καταχωρίζονται στον χώρο ακουμπώντας τις εσχατιές της επιφάνειας. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ελλειπτική διατύπωση της εικονιζόμενης γυναίκας αφού οι καταλήξεις των σκελών ή άλλα τμήματα του σώματός της παραλείπονται ή κυριολεκτώντας αποκόπτονται.

• ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τα γυμνά του Πολ Γεωργίου στη Λεβέντειου Πινακοθήκη

Η ανάγκη, από μέρους του καλλιτέχνη, πλήρωσης ή μέγιστης αξιοποίησης του χώρου έχει ως αποτέλεσμα την τμηματική εκφορά του γυμνού.

Τα όψιμα έργα «Ξύλινη κούκλα» του 1963 και «Όρθιο γυμνό σε στάση προφίλ» του 1964 καταδεικνύουν θα έλεγα, μια προωθημένη θεώρηση του σώματος από μέρους του Γεωργίου. Το περίγραμμα -εμφανές στα υπόλοιπα έργα της έκθεσης- υποχωρεί προς όφελος μιας γλυπτικότητας του σώματος η οποία επιτυγχάνεται με απλή φωτοσκίαση. Αν και ρωμαλέα, τα εν λόγω γυναικεία γυμνά δεν απολύουν τον θελκτικό τους χαρακτήρα.

• ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ο θείος μου, Πολ Γεωργίου

Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο, ο Χριστόφορος Σάββα προτείνει τα γυμνά που κάθονται ή αναπαύονται. Έξω από κάθε πρόθεση εξιδανίκευσης του γυναικείου σώματος και με αβυσσαλέα διάθεση αξιοποίησης του χώρου σε συνάρτηση με τη φιλοξενούμενη φιγούρα, ο Σάββα εγκωμιάζει τη γυναίκα ως ένα καθόλα σχηματικό και πολυεπίπεδο μόρφωμα.

Στις μέρες μας κάνουμε λόγο για τον Πολ Γεωργίου και τον Χριστόφορο Σάββα. Δύο αυτοδίδακτοι ζωγράφοι μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας επιβεβαιώνοντας την πεποίθηση ότι η πολυπόθητη σε κάθε δημιουργό γνησιότητα είναι υπόθεση που δεν συνάδει πάντα με τις κατευθύνσεις ή τις αρχές εκείνου του συστήματος που λέγεται ακαδημαϊσμός.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: «Ξύλινη Κούκλα», 1963, Λάδι σε ξύλο, Συλλογή Κωνσταντή Καντούνα