Συνέντευξη στην Κατερίνα Μιχάηλου | Φωτογραφία Γεράσιμος Δομένικος/FOSPHOTOS

Ένας ταβερνιάρης στο νησί της Ύδρας, φορώντας το ίδιο ακριβώς πουκάμισο, μετά από 50 χρόνια στον ίδιο ρόλο του Παναγή, ο Γιάννης Βογιατζής ανεβαίνει στη σκηνή για το έργο «Γοργόνες και Μάγκες», υπενθυμίζοντας μας ότι το ταλέντο, το πάθος και το ταμπεραμέντο ενός καλού ηθοποιού, δεν στερεύει ποτέ. 

Ζητώντας του να μου απαντήσει στο ερώτημα από πότε ήθελε να γίνει ηθοποιός, κάνει μια βόλτα μέσα στο σπίτι ενώ μιλούσαμε στο τηλέφωνο και πάει στο μικρό «δωμάτιο του Γιαννάκη», του εγγονού του όπως μου είπε χαρακτηριστικά. Εκεί, μια φωτογραφία σκουριασμένη από τα χρόνια, που πρέπει να χρονολογείται γύρω στο 1932-33 μαρτυρά ακριβώς αυτό: ότι ήθελε από πάντα να γίνει ηθοποιός. Στην Α’ τάξη του δημοτικού όρθιος έξω από τα έδρανα, απαγγέλει με περηφάνια το ποίημα του: 

«Είμαι στην Α’ τάξη του δημοτικού και λέω το ποίημα μου, εάν την δείτε θα πείτε δεν είναι δυνατόν. Η φωτογραφία είναι σκοροφαγωμένη αλλά την έχω μεγεθύνει και βλέπω από πίσω τις δασκάλες μου, την κα Σοφία, την κα Ελένη, τα παιδιά και εμένα έξω από τα έδρανα. Από τότε λοιπόν αισθάνομαι τον εαυτό μου ηθοποιό. Με ρωτάγανε τι θέλεις να γίνεις και έλεγα ηθοποιός». 

Ηθοποιός γεννιέται κανείς ή γίνεται; 

Κι αν γεννιέται, εάν δεν επιμεληθεί τον εαυτό του ως προς την παιδεία του και ως προς το ήθος του, δε θα γίνει. Ενώ μπορεί να θέλει πολύ λίγο το θέατρο αλλά λόγω μεγάλης επιμέλειας και μελέτης προς το θέατρο, τότε σιγά-σιγά θα γίνει. Όλοι αυτοί οι μεγάλοι μελετάνε ώρες ατέλειωτες, όλα τα «μεγάλα ταλέντα», από ηθοποιούς, μουσικούς, ζωγράφους , γλύπτες, δεν έχουν στο μυαλό τους πότε θα τελειώσει η δουλειά να πάνε έξω να διασκεδάσουν. Έχουνε μανία με τα έργα τους. Δηλαδή όταν πάμε παρέα οι ηθοποιοί να φάμε, δεν συζητάμε κάτι εκτός θεάτρου, είναι απίστευτο αλλά αληθινό, τα ενδιαφέροντα μας είναι γύρω από αυτή τη δουλειά. 

Ζούμε μέσω του θεάτρου. δεν είναι βιοποριστικό επάγγελμα, κι αν το δεις έτσι θα ‘ναι λίγα τα ψωμιά σου

Κε Βογιατζή τελειώνει ποτέ το θέατρο για έναν ηθοποιό; 

Αυτή η δουλειά δεν έχει τέλος. Μπορεί να έχει κάποια αρχή, να έχει εξέλιξη, αλλά τέλος δεν έχει ποτέ. Τελειώνει κανείς με το τέλος της ζωής του, όταν πεθαίνει ένας ηθοποιός. Γιατί και να πάρει σύνταξη να φύγει, πάλι τα ενδιαφέροντα του είναι γύρω από το θέατρο. Όσους συναδέλφους θυμάμαι, παλιά που είχαν αποχωρήσει από το θέατρο ερχόντουσαν όλοι σε όλες τις παραστάσεις, δεν υπήρχε περίπτωση. Ζούμε μέσω του θεάτρου. Το θέατρο δεν είναι βιοποριστικό επάγγελμα, κι αν το δεις έτσι θα ‘ναι λίγα τα ψωμιά σου.   

Πιστεύετε στις ταμπέλες: για παράδειγμα αυτός είναι ένας κωμικός ηθοποιός... ή θεωρείτε ότι «κλέβουν» από την πολυδιάστατη εικόνα που μπορεί να έχει ένας ηθοποιός; 

Όταν ήμουν μαθητής στη Δραματική σχολή, είχαμε πάει με ένα συμμαθητή μου να δούμε μια παράσταση του Λογοθετίδη. Ο ηθοποιός αυτός -Ορφέας Ζάχος-ήξερε καλά τον Λογοθετίδη, και μου λέει πάμε μέσα να σου τον γνωρίσω, του λέω εγώ ντρέπομαι, όχι μου λέει πάμε να σου τον γνωρίσω. Και λέει στον Λογοθετίδη: «Κε Λογοθετίδη, από δω ένας συμμαθητής μου που νομίζω ότι είναι ένας κωμικός ηθοποιός. Και λέει αυτός δεν υπάρχουν κωμικοί και δραματικοί ηθοποιοί, ούτε μικροί και μεγάλοι ρόλοι, υπάρχουν ηθοποιοί». Αυτό το κρατάω συνέχεια μέσα στη ψυχή μου. Δεν υπάρχει κωμικός και δραματικός ηθοποιός, υπάρχει ηθοποιός αληθινός.  

Τι θα αλλάζατε στο χώρο του θεάτρου; 

Να συνεχίσει το θέατρο να «τα βρίσκει» μόνο του. Άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το θέατρο να μην ανακατεύονται στο θέατρο. Το θέατρο βρίσκει το δρόμο του πάντα. 

Δεν μπορείς να νιώσεις την απόλυτη χαρά κι ευτυχία, αν δεν έχεις νιώσει και την απόλυτη δυστυχία, δε γίνεται αλλιώς. Αλλιώς δεν μπορείς  

Άρα να υποθέσω ότι δεν είστε υπέρ του να ανεβαίνουν στη σκηνή άτομα που δεν έχουν τόση τριβή με το θέατρο ή που προέρχονται από άλλο χώρο; 

Μα αυτούς τους αποβάλλει ο ίδιος ο κόσμος. Βλέπετε ότι κάποια στιγμή, αν υπάρχουν τέτοιου είδους φαινόμενα, άνθρωποι τέτοιοι, σιγά-σιγά ο κόσμος τους αποβάλλει. Δεν είναι κορόιδα οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι ξέρουν να διακρίνουνε και να επιβραβεύουνε.  

Υπάρχουν στιγμές που σας πλήγωσε ο χώρος του θεάτρου;  

Μέσα στη δουλειά του θεάτρου υπάρχει πάντοτε και η απογοήτευση και ο ενθουσιασμός και όλα. Δεν μπορείς να νιώσεις την απόλυτη χαρά και ευτυχία αν δεν έχεις νιώσει και την απόλυτη δυστυχία, δεν γίνεται αλλιώς. Αλλιώς δεν μπορείς.



Στον ίδιο ρόλο, πενήντα χρόνια μετά: «Φοράω τα ίδια ρούχα, η ηλικία έχει αλλάξει» 

Ο Γιάννης Βογιατζής κρατά τον ρόλο του Παναγή, όπως στην γνωστή ομότιτλη ταινία της Finos Film «Γοργόνες και Μάγκες» (1968), σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη.

Πενήντα χρόνια μετά είστε στον ίδιο ρόλο του Παναγή, για το έργο «Γοργόνες και Μάγκες», στο θεατρικό σανίδι αυτή τη φορά. 

Παίζω τον ίδιο ρόλο που έπαιζα στον κινηματογράφο, και είμαι ο μόνος που μπορώ να παίξω τον ίδιο ρόλο, διότι κάνω ένα ταβερνιάρη στο νησί της Ύδρας. Ο ρόλος αυτός δεν δεσμεύεται από ηλικίες. Μπορεί να είναι νέος, μπορεί να είναι και ηλικιωμένος, μπορεί να είναι και στην ηλικία που έχω τώρα. Προσαρμόζοντας το ρόλο στα τωρινά δεδομένα, τη θέση της αδερφής μου - την οποία υποδυόταν η Μάρθα Καραγιάννη- πήρε η κόρη μου τώρα όντας μεγαλύτερος- Μαρία Κορινθίου στο έργο.   

Πώς νιώσατε τη μέρα της πρεμιέρας; 

Αυτή τη μέρα της πρεμιέρας τι να σας πω, εξεπλάγην κι εγώ ο ίδιος από την αποδοχή του κόσμου. Ίσως ήταν και το πουκάμισο, γιατί το έργο αυτό παίζεται στην τηλεόραση ανελλιπώς, τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Κι ο κόσμος έχει συνηθίσει να με βλέπει σε μια Α εμφάνιση και η Α αυτή εμφάνιση του κινηματογράφου,  μεταφέρεται απολύτως και στο θέατρο. Φοράω τα ίδια ρούχα, και το ίδιο πουκάμισο. Η ηλικία έχει αλλάξει. 

Οι νέοι ηθοποιοί με τους οποίους παρευρίσκεστε επί σκηνής στο έργο πώς σας αντιμετώπισαν; 

Με αγάπη πραγματική με αντιμετώπισαν οι νέοι ηθοποιοί. Το πρόβλημα μου ήταν μήπως τα παιδιά με αγαπάνε ίσως περισσότερο απ’ όσο αξίζω. Δεν ξέρω μου έχουνε μια εκτίμηση, μ’ αγαπάνε και σαν άνθρωπο και σαν μεγαλύτερο στην ηλικία ο οποίος θα τους δώσει και μία συμβουλή ανθρώπινη. 

Ποια είναι η πιο χρήσιμη συμβουλή που δίνετε στους νέους ηθοποιούς; 

Σε όλους τους ηθοποιούς λέω το εξής, λόγω πείρας: ποτέ να μην λένε τα λόγια τους. Υπάρχει μια βασική αρχή στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Πρέπει να ταυτίζεσαι με το ρόλο, δεν πρέπει να παίζεις το ρόλο, πρέπει να είσαι ο ρόλος. Αλλά για να είσαι ο ρόλος πρέπει να ξέρεις απόλυτα το κείμενο. Να μην σε απασχολεί το τί λες, αλλά να ξέρεις πάντοτε γιατί το λες. Και περισσότερο απ’  όλα να ακούς τον απέναντι σου, αυτόν που σου μιλάει εκείνη τη στιγμή, να τον ακούς όχι με τα αυτιά μόνο, με την ψυχή, με όλες σου τις αισθήσεις. Και ακούγοντας τον και γνωρίζοντας το έργο και το κείμενο και όλα θα του απαντήσεις αληθινά. Δεν υπάρχει το «παίζω θέατρο». Εάν λοιπόν εσύ ερμηνεύοντας ένα ρόλο δεν έχεις καταλάβει τι λες, δεν μπορείς να έχεις την αναίδεια ο άλλος να σε αγαπήσει, να ταυτιστεί με το ρόλο σου, να σε χειροκροτήσει, να χαρεί, να γελάσει και να κλάψει.  

+ Οι παραστάσεις συνεχίζονται ως εξής:  

4, 5 Ιουνίου στο Δημοτικό Κηποθέατρο Λεμεσού (εισιτήρια τηλ. 77777040), στις 6, 7, 9, 10 Ιουνίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Σκαλί Αγλαντζιάς (εισιτήρια τηλ. 70007705) και στις 8 Ιουνίου στο Αρχαίο Ωδείο Πάφου (εισιτήρια τηλ. 70007705). Όλες οι παραστάσεις ξεκινούν στις 21:00.