Της Κατερίνας Μικελλίδου

Εκείνο το πρωινό έμπαινε με αδιαθεσία στο γραφείο του. Μισούσε τις μέρες που τα πράγματα έβγαιναν εκτός κανονικής πορείας. Κι ήταν πολλές οι ενδείξεις που τον έκαναν να πιστεύει πως αυτή ήταν μια από εκείνες τις μέρες...

Πρώτα-πρώτα, ήταν το επεισόδιο στην είσοδο. Με το που πάτησε το πόδι του στην εταιρεία και έκανε να κατευθυνθεί προς την όμορφη ρεσεψιονίστ προκειμένου να συλλέξει μια αλληλογραφία που εκκρεμούσε, ένα τσούρμο υπάλληλοι τού έκλεισαν τον δρόμο. Φαίνονταν ανάστατοι - κάποιοι έμοιαζαν να κλαίνε. Μάταια προσπάθησε να τεντωθεί μπας και κατάφερνε να τη διακρίνει πίσω από το πλήθος και γίνει η δουλειά του. Να τη φωνάξει δεν ήταν επιλογή - δεν θυμόταν καν το όνομά της. Κι έτσι, απλώς προσπέρασε το μπουλούκι και μπήκε στο ασανσέρ.

Έπειτα, η γραμματέας του ήταν άφαντη. Τριάντα χρόνια διευθυντής σε αυτήν την εταιρεία είχε συνηθίσει να βλέπει την Κίκα κάθε πρωί να κάθεται κυρία πίσω από το γραφείο της, απέναντι ακριβώς από το ασανσέρ στον τέταρτο όροφο. Εκείνη θα τον έβλεπε, θα στεκόταν σε στάση προσοχής, θα φόραγε ένα πλατύ χαμόγελο, θα τον καλημέριζε και θα του έταζε καφέ με ολίγη και παξιμάδια Ομόδους. Εκείνη τη μέρα, τίποτα από όλα αυτά δεν θα συνέβαινε. Έμοιαζε ολόκληρος ο όροφος νεκρός.

Με βιαστικά βήματα προχώρησε προς το γραφείο του. Απ' έξω στεκόταν ο υποδιευθυντής φανερά ταραγμένος. Ύψωσε απαγορευτικά το χέρι του για να τον προλάβει. Δεν ήθελε να ακούσει τίποτα. Πρώτα να τακτοποιήσει τον χαρτοφύλακά του, να ανάψει τον υπολογιστή του, να πάρει τηλέφωνο στη ρεσεψιόν για την αλληλογραφία, να παραγγείλει από την καφετερία καφέ και παξιμάδια, μιας και τον είχε στήσει η Κίκα, και μετά ας του μιλούσε κι ο υποδιευθυντής. Θα εξαντλούσε κάθε περιθώριο για να ξαναβάλει τα πράγματα σε μια διαχειρίσιμη κανονικότητα. Μα ο άλλος δεν άντεξε.

"Σκοτώθηκε ο Αντρέας!", αναφώνησε.

Ο διευθυντής συνοφρυώθηκε. Ποιος Αντρέας;

"Ο Αντρέας Νικολαΐδης", προσπάθησε να γίνει σαφέστερος ο υποδιευθυντής.

Ακόμα δεν καταλάβαινε. Ποιος ήταν ο Αντρέας Νικολαΐδης;

Έκανε να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις, μα κάποιος τηλεφωνούσε στον διευθυντή. Εκείνος ύψωσε απαγορευτικά το χέρι του για δεύτερη φορά. Πρώτα να απαντήσει και μετά ας συνέχιζε την περιγραφή. Στην άλλη γραμμή, ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες της διαφημιστικής εταιρείας. Του ζητούσε συλλυπητήρια για τον Νικολαΐδη. Ο διευθυντής τον ευχαρίστησε, συμφώνησε πως είναι κρίμα να χάνονται νέα παιδιά και έκλεισε το τηλέφωνο για να γυρίσει με ανανεωμένο ενδιαφέρον προς τον συνομιλητή του. Ποιος επιτέλους ήταν ο Αντρέας Νικολαΐδης;

"Είναι... ήταν ένα από τα παιδιά του δημιουργικού. Γραφίστας. Από τους καλύτερους. Καθόταν στο βάθος του διαδρόμου αριστερά, ψηλός, καστανόξανθος... Θα 'χει δύο χρόνια στην εταιρεία...".

"Καλά-καλά, κατάλαβα...", είπε τελικά ο διευθυντής, παρά το ύφος του που πρόδιδε το αντίθετο. "Θα επιληφθώ του θέματος...".

Έπειτα, ζήτησε να μείνει μόνος. Είχε σοβαρή δουλειά να κάνει. Την επομένη θα είχε συνάντηση με το διοικητικό συμβούλιο της InsuCy για την παρουσίαση της προσφοράς. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα συμβόλαια υπό διαπραγμάτευση και δεν θα ρίσκαρε να πάει κάτι στραβά.

"Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα...", είπε διστακτικά ο υποδιευθυντής, που δεν έλεγε να φύγει.
Και πάλι δεν καταλάβαινε. Αναρωτιόταν από πότε είχαν αποθρασυνθεί τόσο οι υφιστάμενοί του - από τη μια η Κίκα που δήλωνε εντελώς απροειδοποίητα απούσα, από την άλλη αυτός που σκαρφιζόταν από το μυαλό του προβλήματα για να τον κρατά απασχολημένο.

"Ποιο είναι το πρόβλημα;", ξεφύσησε με απελπισία.

Ο υποδιευθυντής πήρε μια βαθιά ανάσα και άρχισε... Ο Αντρέας, δηλαδή ο Αντρέας Νικολαΐδης, ήταν υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του λόγκο και για όλα τα γραφικά της καμπάνιας. Μέχρι χθες βράδυ βρισκόταν στο γραφείο και δούλευε. Πριν γίνει το μοιραίο, του είχε στείλει email πως σήμερα θα έριχνε μια τελευταία ματιά και θα του προωθούσε το αρχείο... Η ανάλυση κόστους ήταν έτοιμη - τα παιδιά του λογιστηρίου το είχαν διευθετήσει. Το ίδιο και η ανάλυση του μίντια χρόνου που θα αναλογούσε στην InsuCy. Όλα ήταν έτοιμα. Όλα, εκτός από τα γραφικά. Το αρχείο βρισκόταν στον υπολογιστή του Αντρέα. Δεν ήξερε αν μπορούσαν να είναι έτοιμοι για την παρουσίαση της προσφοράς μέχρι αύριο το μεσημέρι...

Ο διευθυντής έμεινε για λίγο σιωπηλός. Χρειαζόταν χρόνο για να επεξεργαστεί τα γεγονότα. Ζήτησε να μείνει μόνος. Πήρε στυλό και άρχισε να φτιάχνει στο σημειωματάριό του το πλάνο της ημέρας. Μόλις τελείωσε, αισθανόταν ήδη καλύτερα. Τώρα τα πράγματα φαίνονταν λίγο πιο κανονικά. Άρχισε αμέσως την εφαρμογή του πλάνου.

Πρώτα, δοκίμασε να επικοινωνήσει με την Κίκα. Εκείνη σήκωσε το τηλέφωνο με φωνή που έτρεμε. Αφού εξήγησε πως κατανοούσε την ψυχολογική της κατάσταση και πως δικαιολογούσε τους υπαλλήλους που δεν είχαν διάθεση για δουλειά, έκανε σαφές πως ήταν ώρα να επιστρέψουν όλοι στο πόστο τους. Για το υπόλοιπο της μέρας οι υπάλληλοι του δημιουργικού θα εργάζονταν ομαδικώς για την ολοκλήρωση των γραφικών της InsuCy. Α, και να μην ξεχάσει να τους ανακοινώσει πως θα τους παραχωρούσε άδεια τη μέρα της κηδείας.

Αμέσως μετά, πήρε τηλέφωνο στο Τμήμα Πληροφορικής. Σ' αυτούς έπρεπε να ακουστεί πιο αυστηρός. Ήξερε καλά τους ρυθμούς τους και πως χρειάζονταν ειδικό χειρισμό για να ανταποκριθούν εγκαίρως. Ήταν εντολή της Αστυνομίας, ισχυρίστηκε, να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση στον υπολογιστή του Αντρέα Νικολαΐδη. Να στείλουν επειγόντως κάποιον τεχνικό στον τέταρτο όροφο. Χωρίς καθυστέρηση.
Κατέβασε το ακουστικό, κοίταξε το πλάνο του για να θυμηθεί το επόμενο βήμα. Ήταν η σειρά του υποδιευθυντή. Μόλις αποκτούσε πρόσβαση στα αρχεία του Νικολαΐδη, να ανέθετε στους υπόλοιπους όσα εκκρεμούσαν και να ολοκλήρωνε την προσφορά αμέσως. Μέχρι τις δώδεκα το μεσημέρι θα περίμενε όλα τα σχετικά αρχεία στο γραφείο του - ανάλυση κόστους, χρόνος μίντια και γραφικά. Μέχρι τις τρεις θα τον καλούσε σε συνάντηση για τις τελευταίες λεπτομέρειες.

Το επόμενο τηλεφώνημα ήταν στο τμήμα νομικής υπηρεσίας της εταιρείας. Η εταιρεία, τον ενημέρωσαν, καλύπτει ατυχήματα προς και από τον χώρο εργασίας, αλλά το μοιραίο είχε γίνει εκτός κανονικού ωραρίου. Εκεί περιπλέκονται τα πράγματα. Καμία περιπλοκή, φώναξε σχεδόν. Να αρχίσουν αμέσως οι ενδεδειγμένες διαδικασίες για να εξακριβωθεί το μέγεθος της ζημιάς.

Μετά απ' αυτό, του απέμενε ένα ακόμα τηλεφώνημα στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού. Στην άλλη άκρη της γραμμής μια γυναικεία φωνή άρχισε να δίνει τα ειλικρινή της συλλυπητήρια. Αυτός προσπέρασε βιαστικά τα προκαταρκτικά και μπήκε κατευθείαν στο ψητό. Ήταν σημαντικό να πληροφορηθεί τη μέρα και την ώρα της κηδείας. Μετά από κάποια καθυστέρηση, η γυναικεία φωνή απάντησε. Η κηδεία θα γινόταν την επομένη από τον ιερό ναό της Αγίας Παρασκευής στις τέσσερις το απόγευμα. Αμέσως, άνοιξε ανήσυχος την ατζέντα του. Εντάξει, το ραντεβού με την InsuCy ήταν στις δώδεκα, οπότε μια χαρά προλάβαινε. Επίσης, θα έπρεπε να γνωρίζει τι προνοεί το πρωτόκολλο σε παρόμοιες καταστάσεις - ποσό εισφοράς, είδος εισφοράς (στεφάνι ή χρήματα;), τρόπος αντιπροσώπευσης της εταιρείας. Η γυναικεία φωνή δίστασε. Θα έκανε μια μικρή έρευνα και θα τον έπαιρνε πίσω σε λίγο. Κατέβασε το τηλέφωνο και μουρμούρισε κάτι μέσα απ' τα δόντια του.

Μετά από κανένα δεκάλεπτο τον κάλεσε μια άλλη γυναικεία φωνή. Θα ήταν η προϊσταμένη του τμήματος. Το ζήτημα είχε μετατεθεί στις υψηλότερες κλίμακες του ανθρώπινου δυναμικού.
"Κύριε διευθυντά, σχετικά με τον Νικολαΐδη... Έχουμε συνεννοηθεί με το λογιστήριο και θεωρούμε πως το ποσό των πεντακοσίων ευρώ είναι επαρκές για την περίσταση. Η οικογένεια δεν θα δέχεται στεφάνια. Και κάτι ακόμα... Σκεφτήκαμε πως θα ήταν καλό για την εταιρεία να εκφωνήσετε τον επικήδειο λόγο. Ναι, ναι, γνωρίζω πως είστε πολύ απασχολημένος και φορτισμένος ψυχολογικά, αλλά ήδη η εικόνα της εταιρείας μας κινδυνεύει. Πολλοί έχουν αποδώσει το δυστύχημα σε υπερκόπωση και υπερβολική πίεση εν ώρα εργασίας. Εξάλλου, μετά από συζητήσεις που είχαμε με άλλους υπαλλήλους, μάθαμε πως ο Νικολαΐδης ήταν ιδιαίτερα αγαπητός σε ορισμένους πελάτες μας. Μάλιστα, αυτός είχε σχεδιάσει τα διαφημιστικά σποτάκια των αλλαντικών "Αρκαδίας" και της εταιρείας παιχνιδιών "Gelo".

Αντιλαμβάνεστε πως ίσως βρίσκονται αντιπρόσωποι από τους καλύτερους πελάτες μας στην κηδεία. Οπότε, σας παρακαλούμε, να ετοιμάσετε μια σύντομη ομιλία. Χρειάζεται να βγάλουμε προς τα έξω ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Είναι ζήτημα εταιρικής ευθύνης".

Ο διευθυντής αναστέναξε βαριά. Τα επιχειρήματα τα έβρισκε λογικά. Εντάξει, θα το διευθετούσε κι αυτό. Κατά τις τρεις ήταν έτοιμος για τη συνάντηση με τον υποδιευθυντή. Η παρουσίαση της προσφοράς για την InsuCy ήταν έτοιμη. Στη συνέχεια, ζήτησε να δει τον προϊστάμενο του Νικολαΐδη.

"Πες μου γι' αυτόν τον Νικολαΐδη", τον διέταξε. Εκείνος άρχισε να μιλάει ακατάπαυστα και ενίοτε ασυνάρτητα. Ο διευθυντής σημείωνε μηχανικά. "Έξυπνος", "πολύ δημιουργικός", "εφευρετικό μυαλό", "γύρω στα είκοσι πέντε", "δουλευταράς", "χιουμορίστας", "αγαπητός στην ομάδα". Εντάξει, είχε μάθει αρκετά.

Την επομένη φόρεσε το επίσημο κοστούμι του και τα χρυσά μανικετόκουμπα. Στις δώδεκα ακριβώς συναντήθηκε με το διοικητικό συμβούλιο της InsuCy. Ευτυχώς, έμειναν ευχαριστημένοι με την προσφορά. Όλα είχαν πάει κατ' ευχήν. Τρεις και μισή βρισκόταν έξω από την εκκλησία. Κοίταξε το ρολόι του. Είχε χρόνο για έναν καφέ με ολίγη. Μπήκε σε μια γειτονική καφετερία, παράγγειλε και κάθισε. Έβγαλε από την τσέπη του ένα τσαλακωμένο χαρτί με τον επικήδειο λόγο και έκανε μια τελευταία ανάγνωση. Σε λίγο διέκρινε κίνηση στο προαύλιο της εκκλησίας. Τελείωσε με γρήγορες ρουφηξιές τον καφέ και κατευθύνθηκε προς το πλήθος. Ούτε και η σημερινή μέρα ήταν κανονική. Αλλά τουλάχιστον τα πράγματα ήταν απολύτως διαχειρίσιμα. Απέμενε μόνο το ανθρώπινο πρόσωπο. Ήταν ζήτημα εταιρικής ευθύνης. Μετά όλα θα επέστρεφαν στους κανονικούς τους ρυθμούς.

Εικόνα: Donald T. Chadwick, William Stumpf , Aeron Office Chair, 1992, MoMA