Σε μια χώρα που τα επίπεδα των καισαρικών τομών ξεπερνούν κατά 4 φορές το όριο το οποίο συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μια μητέρα θα κάνει το δικό της ταξίδι για να μπορέσει να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική και να ανακτήσει εμπιστοσύνη στο ίδιο το σώμα της, αλλά και στο σύστημα παροχής μαιευτικής φροντίδας. Πώς γεννιούνται σήμερα τα παιδιά μας στην Κύπρο και ποιοι είναι οι λόγοι της αύξησης των καισαρικών τομών; Πώς έχει μετατραπεί η φυσιολογική γέννα σε έναν κυκεώνα ιατρικών παρεμβάσεων; Ποια τα δικαιώματα της γυναίκας στον τοκετό και πώς μπορεί η ίδια να πιστέψει στη δύναμη της γυναικείας φύσης της; 

Παίρνεις σαφή θέση στο θέμα του ντοκιμαντέρ; Θεωρείς ότι τα ντοκιμαντέρ οφείλουν να παίρνουν θέση ή να κρατούν ίσες αποστάσεις από τη θεματολογία τους;

Αν κάποιος θέλει να παρακολουθήσει ένα "αντικειμενικό" ντοκιμαντέρ, τότε μπορεί πολύ απλά να παρακολουθήσει ένα καλό ρεπορτάζ στις ειδήσεις. Θεωρώ πως δεν υπάρχει "αντικειμενικό" ντοκιμαντέρ. Όσες αποστάσεις και να προσπαθήσεις να κρατήσεις, η ματιά σου θα είναι πάντα εκεί. Στο "BIRTH DAYS" γύρισα όλες τις σκηνές μόνη μου με την κάμερα. Η ματιά μου λοιπόν ήταν ήδη εκεί προτού καν το υλικό καταλήξει στο μοντάζ. Είχα ήδη επιλέξει ότι θα σταθώ εδώ και όχι παραπέρα. Είχα ήδη ξεχωρίσει τη γωνία της λήψης, το μέγεθος του κάδρου και σε ποιους χαρακτήρες θα δώσω περισσότερη σημασία πριν να μπούμε στο μοντάζ. Eίναι πολύ λεπτή η γραμμή απόστασης που θα τραβήξεις από το θέμα. Πρέπει να είσαι τόσο μακριά ώστε να μην λαμβάνεις μέρος στην ιστορία και άρα να επηρεάσεις την εξέλιξή της - εκτός αν η ιστορία σου το απαιτεί. Και από την άλλη, πρέπει να είσαι τόσο κοντά ώστε, αφού έχεις καταφέρει να εξοικειώσεις το "θέμα" σου και να αποκτήσεις "πρόσβαση", να μπορείς να μεταδόσεις συναισθήματα και ιστορίες μέσω της εικόνας. Αν δει κανείς προσεκτικά, μπορεί να διακρίνει ένα βλέμμα που έριξαν όλες οι γυναίκες στην κάμερα μετά τον τοκετό τους. Ναι, ήμουν εκεί. Και είχα πάρει θέση.

Πώς επέλεξες αυτό το θέμα; Γενικά πώς επιλέγεις τα θέματά σου;

Η διαδικασία της παραγωγής ενός ντοκιμαντέρ είναι μια χρονοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία, η οποία μπορεί να κρατήσει χρόνια. Αυτό που με οδηγεί όταν επιλέγω τα θέματά μου είναι το πόσο ενδιαφέρουν εμένα προσωπικά σαν άνθρωπο και σαν πολίτη, για να μπορέσω να δεσμευτώ με το "θέμα" μου, όπως το απαιτεί η διαδικασία, όχι μόνο καλλιτεχνικά αλλά και συναισθηματικά. Επιθυμώ μέσα από τα ντοκιμαντέρ μου να προκαλώ δημόσιο διάλογο πάνω σε θέματα που αφορούν τον σύγχρονο άνθρωπο και στην προκειμένη τη σύγχρονη γυναίκα.

Αφετηρία για το ντοκιμαντέρ "BIRTH DAYS" ήταν η γνωριμία μου με κάποιες μαίες, το έργο των οποίων με εντυπωσίασε και άνοιξε νέους ορίζοντες στο μυαλό μου ως προς τη διαχείριση της γέννας ως εμπειρίας. Έπειτα από έρευνα αντιλήφθηκα τα τεράστια ποσοστά καισαρικών τομών στη χώρα μας και αποφάσισα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για την εμπειρία της γέννας στη σύγχρονη εποχή της ιατρικής και της τεχνολογικής εξέλιξης.

Σε αυτό το ντοκιμαντέρ πώς επέλεξες τους "πρωταγωνιστές";

Η διαδικασία επιλογής των αληθινών μου "πρωταγωνιστών" ήταν δύσκολη, αφού πολλές γυναίκες δίσταζαν να συμφωνήσουν να καταγραφεί ο τοκετός τους με μια κάμερα. Παρ' όλα αυτά, βρέθηκαν κάποια ζευγάρια που με χαρά και χωρίς δισταγμό συμφώνησαν να κινηματογραφήσω αυτήν την τόσο ιδιωτική στιγμή τους και από την πλευρά μου προσπάθησα να είμαι όσο πιο διακριτική γίνεται. Παράλληλα, στην ταινία πρωταγωνιστεί μια κοπέλα της οποίας ακολουθούμε το ταξίδι για να γεννήσει φυσιολογικά το δεύτερο παιδάκι της μετά από καισαρική. Αυτήν την κοπέλα τη γνώρισα τυχαία και δεθήκαμε πάρα πολύ μέσα από τους μήνες της εγκυμοσύνης της. Είναι μια νεαρή μητέρα που προσπαθεί να ανακτήσει εμπιστοσύνη στο σώμα της και στο σύστημα παροχής μαιευτικής φροντίδας. Η ιστορία της αναδεικνύει ένα "ταξίδι υπέρβασης" που καλείται να κάνει μια γυναίκα για να μπορέσει να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό. Είναι μια διαδικασία που ενορχηστρώνεται από τον ψυχισμό μας, το μυαλό και τα πιο βασικά μας ένστικτα. Σημαντική είναι φυσικά η παρουσία των μαιών στο ντοκιμαντέρ, που ως ακούραστοι φρουροί βρίσκονται υπομονετικά στο πλάι της εγκύου και λειτουργούν σχεδόν σαν μητρικές φιγούρες.

Θα ήθελες μέσα από το ντοκιμαντέρ να αλλάξουν κάποιες επικρατούσες απόψεις σχετικά με τη φυσική γέννα και την καισαρική; Πιστεύεις ότι τα ντοκιμαντέρ γενικά μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε / βλέπουμε κάποια θέματα;

Τα δημιουργικά ντοκιμαντέρ προσφέρουν μια εναλλακτική ενημέρωση και δίνουν πρόσβαση σε θέματα και ανθρώπους με τρόπο που δεν συναντάται συνήθως στα παραδοσιακά ΜΜΕ. Έτσι, βοηθούν τον θεατή να ανοίξει τους ορίζοντές του και ως σύγχρονος πολίτης να αμφισβητήσει γεγονότα, να συζητήσει γύρω από αυτά και να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα. Προσωπικά, θα ήθελα μέσα από το ντοκιμαντέρ μου να καταρρίψω κάποια στερεότυπα σχετικά με τη φυσιολογική γέννα, ότι δηλαδή είναι μια εμπειρία τρόμου, όπως συχνά πλασάρεται από τα ΜΜΕ, τις χολιγουντιανές ταινίες και τις τηλεοπτικές σειρές. Θα ήθελα βλέποντάς το οι γυναίκες, σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν βρίσκονται, να ενδυναμωθούν, να νιώσουν "ικανές" και να πιστέψουν στη δύναμη της γυναικείας φύσης τους. Παράλληλα, ακόμα κι αν μια κοπέλα γεννήσει με καισαρική τομή, είτε γιατί προέκυψε μια επείγουσα κατάσταση, είτε γιατί ήταν επιλογή της για τους οποιουσδήποτε λόγους, είναι καλό να γνωρίζει τα ωφέλη και τα ρίσκα και της μιας περίπτωσης και της άλλης, να ξέρει τα δικαιώματά της και να έχει επιχειρήματα με τα οποία θα μπορεί να παλέψει. Είναι θλιβερό που στις μέρες μας πρέπει να παλεύουμε για το πιο αυτονόητο δικαίωμα, για μια γέννα χωρίς φόβο και εκφοβισμό, αλλά αφού έχουμε έρθει σε αυτό το σημείο θα πρέπει ως γυναίκες να ενημερωθούμε και να οπλιστούμε με δύναμη, με γνώση και με εμπιστοσύνη στη φύση μας.

+ Το ντοκιμαντέρ "BIRTH DAYS" προβλήθηκε για πρώτη φορά την Κυριακή 5 Αυγούστου  στο πλαίσιο του 13ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη. Θα ακολουθήσουν προβολές και στις άλλες πόλεις τους επόμενους μήνες.Πληροφορίες www.filmfestival.com.cy / τηλ. 99517910.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ©Παύλος Βρυωνίδης