Πριν από περίπου έναν μήνα, στις 20 Αυγούστου, η Ντολόρες Χουέρτα ήταν στις ειδήσεις. Είχε συλληφθεί από τις αμερικανικές αρχές για τη συμμετοχή της σε μια ειρηνική διαμαρτυρία στο Φρέσνο της Καλιφόρνιας για τις συνθήκες εργασίας και πληρωμής των εργαζομένων σε οίκους ευγηρίας. Οι εικόνες της σύλληψής της είχαν κάτι το αναπόφευκτα ανατριχιαστικό. Πώς να μην βρει κανείς δυσάρεστο το θέαμα ενός αστυνομικού να απομακρύνει μια μικροκαμωμένη 89χρονη κυρία με χειροπέδες από μια ειρηνική διαδήλωση; Για την ίδια την Ντολόρες Χούερτα, όμως, η οποία φαίνεται να έχει συλληφθεί κάπου στις 22 φορές για μη βίαια πολιτική ανυπακοή, μια σύλληψη δεν είναι παρά μια παράπλευρη απώλεια του οράματος και της δουλειάς της.

H Ντολόρες Χουέρτα έχει κερδίσει με τους αγώνες της για κοινωνική δικαιοσύνη μια σημαντική θέση στην ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ. Γεννήθηκε στο Ντόσον, μια πόλη του Νέου Μεξικού γνωστή για τα ανθρακωρυχεία της, στις 10 Απριλίου του 1930. Λίγα χρόνια μετά και αφότου οι γονείς της χώρισαν, η Ντολόρες μετακόμισε στην Καλιφόρνια με τη μητέρα της Αλίσια Τσάβες, η οποία δούλευε αρχικά ως εργάτρια και σερβιτόρα, ενώ μετέπειτα κατάφερε να αγοράσει ένα δικό της εστιατόριο και μετά ένα ξενοδοχείο. H Αλίσια Τσάβες χρησιμοποίησε την οικονομική της ευχέρεια για να βοηθήσει την κοινότητά της προσφέροντας καταφύγιο και φαγητό στις εργατικές οικογένειες που τα είχαν ανάγκη. Ο πατέρας της, Χουάν Γκονζάλες, εργάτης σε φυτείες, παρέμεινε στο Νέο Μεξικό όπου δραστηριοποιήθηκε στη διοργάνωση εργατικών συνδικάτων και έπειτα εργάστηκε στο νομοθετικό σώμα του Νέου Μεξικού.



Η Ντολόρες, η οποία είχε μεγαλώσει βλέποντας τις άθλιες συνθήκες εργασίας και ζωής όσων έκαναν αγροτικές εργασίες, ξεκίνησε να δουλεύει στο Community Service Organization (CSO) στην Καλιφόρνια στα μέσα του 1950. Η δράση της στο CSO στράφηκε εναντίον της αστυνομικής βίας και υπέρ της παροχής παιδείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους εργάτες. Το 1962 ο Σέζαρ Τσάβες, ο οποίος είχε μόλις ιδρύσει το National Farm Workers Association (NFWA), κάλεσε την Ντολόρες να δουλέψει μαζί του, πρόταση την οποία η Ντολόρες αποδέχτηκε. Καθώς εργάζονταν για να εδραιώσουν τον σύνδεσμό τους ανάμεσα στους αγρότες, μια άλλη αγροτική οργάνωση, η Agricultural Workers' Organizing Committee (AWOC), απαρτιζόμενη κυρίως από Φιλιππινέζους εργάτες, κήρυξε απεργία ενάντια στις συνθήκες εργασίας στις μεγάλες αμπελοκαλλιέργειες. Η AWOC προσέγγισε το NFWA ζητώντας τους να λάβουν μέρος στην απεργία. Παρόλο που το NFWA είχε σοβαρούς ενδοιασμούς (ήταν ακόμα μια οργάνωση με περιορισμένο αριθμό εργατών), η Χουέρτα και ο Τσάβες -που γνώριζαν την τάση των μεγάλων αμπελοκαλλιεργητών να δημιουργούν έχθρες ανάμεσα στις διαφορετικές εθνικότητες εργατών- αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το AWOC συμμετέχοντας στην απεργία. Στη συνέχεια, η απεργία αγκαλιάστηκε από πολλά άλλα συνδικάτα, ενώσεις, ομάδες ακτιβιστών και εκατομμύρια πολίτες, και συνεχίστηκε με ειρηνικές πορείες και διαδηλώσεις, καθώς και με το μποϊκοτάζ των σταφυλιών που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη χώρα. Η απεργία, που έμεινε στην ιστορία ως η Delano Grape Strike, κράτησε πέντε ολόκληρα χρόνια και έληξε με σημαντικές κατακτήσεις για τα αγροτικά κινήματα, για τους έγχρωμους εργάτες και για τους μετανάστες. Η Ντολόρες Χουέρτα συνέχισε τον αγώνα για κοινωνική και πολιτική δικαιοσύνη και ισότητα. Με τις εφτά δεκαετίες αντιεξουσιαστικής δράσης της για τα δικαιώματα των εργατών, των γυναικών, των έγχρωμων ατόμων και των μεταναστών, για την παιδεία και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη και ενάντια στη θεσμική βία, η Ντολόρες Χουέρτα μάς θυμίζει ότι όλοι αυτοί οι αγώνες είναι όχι μόνο ισάξιοι αλλά και αλληλεξαρτώμενοι.

+ Παρακολουθήστε το Dolores, ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή της, στο YouTube. 

Πηγές: Mario T. Garcia, ed. Dolores Huerta: A Reader (New Mexico Press, 2018) & Peter Bratt, dir. Dolores (2018)