Ένα νέο έργο του θεατρικού συγγραφέα Μιχάλη Παπαδόπουλου ανεβάζει στη σκηνή του το Θέατρο ΑντίΛογος, εγκαινιάζοντας με αυτό τη θεατρική σεζόν 2019-20. Η «Μακρόνησος» παρουσιάζει τις αφηγήσεις τεσσάρων γυναικών που έζησαν στη Μακρόνησο, αυτό το νησί στο Αιγαίο Πέλαγος που πέρα από τη γεωγραφική του θέση έχει υπόσταση πολιτική. Στρατόπεδο «εθνικής αναμόρφωσης» για χιλιάδες κομουνιστές, πολιτικούς κρατούμενους και λιποτάκτες στρατιώτες κατά την περίοδο του εμφυλίου στην Ελλάδα, αλλά και μετεμφυλιακά, η Μακρόνησος κηρύχθηκε ιστορικός τόπος το 1989 και μόλις φέτος ανακηρύχθηκε ολόκληρη αρχαιολογικός χώρος.

Στο έργο του, ο Μιχάλης Παπαδόπουλος εστιάζει από τις χιλιάδες των κρατουμένων σε τέσσερις γυναίκες που αντιπροσωπεύουν τις 1.200 γυναίκες οι οποίες βρέθηκαν εκεί και έζησαν τον τρόμο και τα βασανιστήρια της Μακρονήσου εξαιτίας της ιδεολογίας τους.

Καταγράφηκε στα κατάστιχα της Ιστορίας, δεν βγήκε όμως ποτέ προς τα έξω, δεν διδάχτηκε σε καμία αίθουσα σχολείου. Πολλοί δεν ξέρουμε καν ότι στη Μακρόνησο υπήρχαν και γυναίκες εξόριστες

Η αρχή της συγγραφικής διαδρομής της Μακρονήσου ξεκίνησε σε ένα σπίτι στα Εξάρχεια της Αθήνας, όπου βρέθηκε ο θεατρικός συγγραφέας ενδιαφερόμενος να αγοράσει ένα σπίτι. Αυτό το σπίτι ανήκε στη Βαλεντίνη, μια γυναίκα που έζησε στη Μακρόνησο. Έτσι ξεκίνησε το ψάξιμο ο Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο οποίος για να γράψει το έργο του κατέφυγε σε μια σειρά από βιβλία, ταινίες και συναντήσεις με γυναίκες που θέλησαν να μείνουν ανώνυμες. Πρωταγωνίστριές του είναι η Βαλεντίνη, η Μαρία, η Σμαρώ, η Ελένη [Γιάννα Λευκάτη, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Χριστίνα Χριστόφια, Ηλιάνα Κάκκουρα].

«Για τη Μακρόνησο έχουν γραφτεί και ακουστεί πολλά. Κυρίως για τους άντρες, πολίτες ή στρατιώτες. Λίγοι όμως, φαίνεται, γνωρίζουν πως στο κολαστήριο αυτό πάτησαν το πόδι τους και εξόριστες γυναίκες που με γενναιότητα ψυχής βίωσαν μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Στο ανεμοδαρμένο νησί, στον βωμό μιας δήλωσης φρονημάτων, χάθηκαν ζωές, σακατεύτηκαν σώματα, τσαλαπατήθηκαν ψυχές και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Θεάτρου ΑντίΛογος για το έργο, η πρεμιέρα του οποίου θα δοθεί στις 19 Οκτωβρίου στο Flea Theatre στη Λευκωσία.

Σημείωμα της σκηνοθέτιδας

Το έργο του Μιχάλη Παπαδόπουλου ανέλαβε να μεταφέρει επί σκηνής η Αλεξία Παπαλαζάρου. Αναφέρει η ίδια στο σκηνοθετικό της σημείωμα, το οποίο αφιερώνει στη μητέρα της και «σε όλες τις μάνες που πίστεψαν και πάλεψαν για το δίκαιο του αγώνα».

«Θυμάμαι τη μάνα μου να κάθεται πάντα στην ίδια θέση, απέναντι από τις φωτογραφίες των δυο της παιδιών και να τους μιλά… Πότε σιγοψιθυρίζοντας, πότε με λυγμούς και πότε με οργή γι' αυτούς που έκαναν το κακό, γι' αυτούς που της πήραν μακριά τους δύο λεβέντες της. Άλλες φορές, μια δική μας κουβέντα, 'έλα μάμα ηρέμησε' γινόταν η αφορμή για να αρχίσει να μας λέει την ιστορία από την αρχή, 'μα πώς να ηρεμήσω κόρη μου, θωρώ τους λεβέντες μου στη φωτογραφία τζαι θυμούμαι…'. Και θυμάται και τα ζει και πάλι και κλαίει και οργίζεται και πάει πίσω στα όμορφα χρόνια και γυρνά στα άσχημα. Έτσι μεγαλώσαμε…

Έτσι ακριβώς ένιωσα διαβάζοντας το έργο του Μιχάλη Παπαδόπουλου. Ένιωσα αυτές τις τέσσερις γυναίκες να κάθονται στο διαμέρισμα της Βαλεντίνης και εγώ σε μια γωνιά να τις ακούω, όπως τότε, που άκουγα τη μάνα μου. Τις άκουγα και έκλαιγα και θαύμασα τη δύναμή τους, θαύμασα των αγώνα τους, την πίστη τους στο δίκαιο και στον άνθρωπο! Και ένιωσα ότι αυτές τις γυναίκες πρέπει να τις ακούσει ο κόσμος όλος.

Ένα κομμάτι της ιστορίας, που αν και καταγράφηκε στα κατάστιχα της Ιστορίας δεν βγήκε ποτέ προς τα έξω, δεν διδάχτηκε σε καμία αίθουσα σχολείου. Πολλοί δεν ξέρουμε καν ότι στη Μακρόνησο υπήρχαν και γυναίκες εξόριστες.

Ένιωσα τόσο τυχερή που κάνω αυτό το επάγγελμα, που μπορώ να μιλήσω μέσα από αυτές τις γυναίκες και να πω τόσα όσα μου είπε η μάνα μου ή ήθελε να μου πει, όσα εγώ και τόσοι άλλοι άνθρωποι θέλουν να πουν ή να ακούσουν!

Ακούστε αυτές τις γυναίκες. Μας λένε πολλά για το τότε αλλά και για το σήμερα! Κάθε κομμάτι της Ιστορίας είναι μια υπενθύμιση στο σήμερα. Τις αγάπησα, τις θαύμασα και τις ευχαριστώ, γιατί χάρη και σε αυτές μπορώ σήμερα εγώ να είμαι ελεύθερη. Να μπορώ να πιστεύω και να εκφράζομαι ελεύθερα χωρίς υποδείξεις και απαγορεύσεις».

Συντελεστές

Συγγραφέας: Μιχάλης Παπαδόπουλος
Σκηνοθεσία: Αλεξία Παπαλαζάρου
Μουσική: Γιώργος Κάρβελλος
Σκηνικά και κοστούμια: Μαρίζα Παρτζίλη
Σχεδιασμός φωτισμού: Σταύρος Τάρταρης
Επί σκηνής: Γιάννα Λευκάτη, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Χριστίνα Χριστόφια, Ηλιάνα Κάκκουρα

+ Πρεμιέρα το Σάββατο 19 Οκτωβρίου στις 20:30 στο Flea Theatre [οδός Γιάννη Κορομία 2, Καϊμακλί]. Τακτικές παραστάσεις κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 19:00. Παραστάσεις στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ στη Λεμεσό στις 16 και 18 Οκτωβρίου. Πληροφορίες τηλ. 99251331.