Το «Παράσιτο» είναι η καινούργια (2019), καθηλωτική ταινία του Nοτιοκορεάτη Μπονγκ Τζουν-χο που κέρδισε τον φετινό Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών. Χρησιμοποιώντας το μοτίβο “upstairs/downstairs” και με φόντο τη σύγχρονη Σεούλ, ο Μπονγκ Τζουν-χο αντιπαραβάλλει τη φτωχή και εξαθλιωμένη οικογένεια Κιμ με τους Παρκ, μια οικογένεια τόσο πλούσια και τόσο συνηθισμένη στην ευδαιμονία που μοιάζει εντελώς αποσχισμένη από την πραγματικότητα – ακόμα και την πραγματικότητα που επικρατεί μέσα στο ίδιο τους το νοικοκυριό και που τους επιτρέπει να λειτουργούν ως οικογένεια.

Ο νεαρός γιος των Κιμ, Κι-γου (Τσόι Γου-σικ), μετά από την παρότρυνση ενός φίλου και με ένα καλά πλαστογραφημένο δίπλωμα, βρίσκει δουλειά ως δάσκαλος Αγγλικών της κόρης των πάμπλουτων Παρκ. Με διάφορα τεχνάσματα, ο Κι-γου μπάζει στο ειδυλλιακό σπιτικό των Παρκ την αδερφή του (Παρκ Σο-νταμ) ως δασκάλα Τέχνης, τον πατέρα του (Σονγκ Κανγκ-χο) ως σοφέρ και τη μητέρα του (Τζανγκ Χιε-τζιν) ως οικονόμο. Ο Μπονγκ Τζουν-χο τοποθετεί τις δυο οικογένειες στο σπίτι των Παρκ σαν να είναι στοιχεία σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα, και μας καλεί να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις τους. Είναι από την αρχή βέβαιο ότι κάποιου είδους έκρηξη είναι αναπόφευκτη, αλλά ο Μπονγκ Τζουν-χο δεν βιάζει το αποτέλεσμα του πειράματός του. Τελικά η έκρηξη έρχεται και όσο κι αν την αναμέναμε, μας βρίσκει απροετοίμαστους.


Οι μεταφορές που διατρέχουν την ταινία μάς επιτρέπουν να εστιάσουμε στο ζητούμενο –τις ταξικές αντιθέσεις, την κοινωνική ιεράρχηση– σαν από πολλές πλευρές ταυτόχρονα. Το ύψος είναι μια τέτοια κυρίαρχη μεταφορά, ενώ εξίσου σημαντική είναι η μεταφορά της οσμής. Η κακοσμία που χαρακτηρίζει τη ζωή των Κιμ, και που βιώνεται από τους Παρκ σαν ένα αισθητικό σοκ, μας λέει πολλά για τη σχέση μεταξύ τους. Ξεχωρίζω τη σκηνή όπου ο κύριος Παρκ (Λι Σουν-κιουν) αισθάνεται τη μυρωδιά του κύριου Κιμ καθώς πλαγιάζει με τη γυναίκα του. Ενώ προσπαθεί να προσδιορίσει αυτή τη δυσοσμία, ξαναμμένος, αρχίζει να χαϊδεύει το στήθος της γυναίκας του (Τζο Γιο-τζεόνγκ). Από εδώ ξετυλίγεται μια αποκαλυπτική ερωτική σκηνή. Ακόμα και για την πιο ιδιωτική συνεύρεσή τους, ο καπιταλιστής Παρκ και η σύζυγός του στηρίζονται στην ύπαρξη των φτωχών Κιμ, και των όμοιών τους – αυτών που τους φροντίζουν, τους μαγειρεύουν, τους καθαρίζουν, τους διδάσκουν και τους διακινούν. Ακόμα και η ηδονή και οι σεξουαλικές τους φαντασιώσεις δομούνται με βάση την απέχθειά τους (και τη λαχτάρα τους) για αυτούς που τους υπηρετούν. Ποια είναι τελικά τα παράσιτα;

Η ταινία είναι στην ουσία της μια πολυεπίπεδη εξερεύνηση των ταξικών σχέσεων. Αποφεύγει τον διδακτισμό και αρνείται να καταφύγει σε επικλήσεις στο συναίσθημα. Με μια μπρεχτική προσέγγιση, μας ταρακουνά κάθε φορά που πάμε να ταυτιστούμε με τον ένα ή τον άλλο χαρακτήρα και κάθε φορά που πάμε να πιστέψουμε πως κρατάμε σφιχτά το νήμα της αφήγησης. Είναι μια ταινία γεμάτη σκοτεινό χιούμορ και μια ένταση που συσσωρεύεται σταδιακά και με έλεγχο μέχρι να ξεσπάσει σε ένα αριστουργηματικό χάος. Η πλοκή στο «Παράσιτο» ξετυλίγεται μέσα από συνεχείς, διαδοχικούς ελιγμούς, καθώς το διακύβευμά της μεγαλώνει πλάνο με το πλάνο. Η κινηματογραφική γλώσσα του Μπονγκ Τζουν-χο είναι τρομερά πλούσια αλλά χρησιμοποιείται και με χειρουργική ακρίβεια. Μέσα από την εκπληκτική φωτογραφία της ταινίας βλέπουμε να ανθίζει ο πλούσιος συμβολισμός που τη διατρέχει και που προσθέτει επιπλέον στρώματα ανάγνωσης που δένουν οργανικά με την πλοκή και την εκτέλεση. Τίποτα εδώ δεν μοιάζει περιττό ή άτοπο και τίποτα δεν μοιάζει να λείπει.

+ Προβολές: Στο Πάνθεον Λευκωσίας από τις 7 μέχρι τις 18 Νοεμβρίου 2019 και στο Θέατρο Ριάλτο στις 15 Ιανουαρίου 2020.