Ο γενικός γραμματέας Ψηφιακής Πολιτικής της Ελλάδας Στέλιος Ράλλης μιλά στο "Π" για τον ρόλο και τα σχέδια της ΓΓΨΠ σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας

Η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής καλείται να αναπληρώσει το κενό σε έναν χώρο που δεν υπήρχε θεσμική εκπροσώπηση σε τέτοιο επίπεδο για σειρά ετών. Ποιες θα είναι οι κύριες αρμοδιότητες καθώς και ο ρόλο της;
Η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής (ΓΓΨΠ) συστάθηκε το 2016 και ήρθε να καλύψει ένα κενό στον κρίσιμο τομέα της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών προς όφελος πολιτών και επιχειρήσεων. Ένα κενό που ήταν αισθητό και άφησε πίσω την Ελλάδα σε σχέση με αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα τώρα να χρειάζεται να "τρέξουμε" για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος. Τι συνέβαινε όμως πριν από τη σύσταση της γενικής μας γραμματείας; Τα έργα του κλάδου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) σχεδιάζονταν από τα διάφορα υπουργεία χωρίς να υπάρχει ενιαίος κεντρικός σχεδιασμός, με αποτέλεσμα έργα αποσπασματικά, με επικαλύψεις και σπατάλη πόρων. Επίσης, επειδή τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων δεν ήταν "σφιχτά", συχνά τα παραδοτέα ήταν τεχνολογικά παρωχημένα και είχαν μεγάλα κόστη συντήρησης.

Σήμερα, οι αστοχίες αυτές αποτελούν παρελθόν χάρη στην εφαρμογή της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής 2016-2021 (ΕΨΣ), που αποτελεί την κύρια αποστολή της ΓΓΨΠ. Η ΕΨΣ θέτει το όραμα και εξειδικεύει τους τομείς παρέμβασης στους οποίους θα πρέπει να εστιαστεί η προσπάθεια, ώστε να φέρουμε το αύριο στο σήμερα για όλους. Με άλλα λόγια, η ΕΨΣ διαμορφώνει ένα συνεκτικό πλαίσιο παρεμβάσεων ΤΠΕ, που εστιάζει στην παραγωγή αποτελεσμάτων και στη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων δημόσιων πόρων. Οι τομείς παρέμβασης αφορούν:

α) Την ανάπτυξη και την ενίσχυση των εθνικών υποδομών και δικτύων για τη στήριξη των ψηφιακών τεχνολογιών

β) Την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της οικονομίας, με έμφαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τη λειτουργία των ΜΜΕ.

γ) Την ενίσχυση του εγχώριου τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, με στήριξη σε καινοτόμες δράσεις και σε νεοφυείς επιχειρήσεις (Σημειώνεται, εδώ, ότι σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, το 50% της συνολικής αύξησης της παραγωγικότητας στην Ευρώπη οφείλεται στις επενδύσεις σε ΤΠΕ).

δ) Τον ψηφιακό εγγραμματισμό του ανθρώπινου δυναμικού.

ε) Την ψηφιοποίηση της λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη.

στ) Τη διάχυση των ωφελειών της ψηφιακής οικονομίας σε όλη την κοινωνία.

ζ) Την ασφάλεια των δικτύων, την προστασία της ιδιωτικότητας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης.

Στον κεντρικό άξονα των αρμοδιοτήτων της ΓΓΨΠ περιλαμβάνονται επίσης η κατάρτιση και η εφαρμογή προτύπων, διαδικασιών, πολιτικών ασφαλείας, προδιαγραφών διαλειτουργικότητας και προτύπων κοστολόγησης στη φάση του σχεδιασμού και της υλοποίησης των έργων ΤΠΕ, καθώς και στη διασφάλιση της αποτελεσματικής τους εκμετάλλευσης, με τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πλαισίου παραγωγής έργων ΤΠΕ, έτσι ώστε η Ελλάδα, με ορίζοντα το 2021, να ενταχθεί με αξιώσεις στον ευρωπαϊκό ψηφιακό χάρτη.

Στο πλαίσιο της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής για την περίοδο 2016-2021, ποια έργα έχουν δρομολογηθεί μέχρι τώρα και ποια επίκεινται προς υλοποίηση; Ποια είναι η σημασία των δράσεων αυτών σε σχέση και με την Κύπρο;

Στο πλαίσιο της ΕΨΣ, ο ρόλος της γενικής μας γραμματείας είναι συντονιστικός. Συντονίζουμε δηλαδή τις δράσεις των υπουργείων που είναι σχετικές με την υλοποίηση της ΕΨΣ. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε εδώ ότι μέχρι σήμερα έχουμε εγκρίνει ως συμβατά με την ΕΨΣ πάνω από 220 έργα ΤΠΕ, με προϋπολογισμό που αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ και θα θερμάνει την αγορά πληροφορικής, η οποία τα τελευταία χρόνια ήταν "παγωμένη". Τα έργα αυτά είναι τομεακά και οριζόντια. Καλύπτουν δηλαδή τους τομείς της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης, των μεταφορών, της επιχειρηματικότητας, της δικαιοσύνης, του εμπορίου, της εκπαίδευσης, της καθημερινότητας του πολίτη. Επίσης, έχουμε ολοκληρώσει ήδη την πρώτη αναφορά λειτουργικής προόδου για την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2017 έως και τον Ιούνιο του 2018 και ετοιμαζόμαστε για την πρώτη αποτίμηση της στρατηγικής, με στόχο την επικαιροποίηση και τη βελτίωσή της. Δεν είναι υπερβολικό λοιπόν να πούμε ότι θέτουμε τα ψηφιακά θεμέλια της χώρας.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο ως προς την Δ' Βιομηχανική Επανάσταση της ψηφιακής εποχής και της πληροφορικής;

Οι ανισότητες. Ξέρετε πολύ καλά ότι η τεχνολογία δίνει το προβάδισμα σε όσους την κατέχουν και την αξιοποιούν πρώτοι. Σκεφτείτε για παράδειγμα νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, να είναι στα χέρια λίγων. Εμείς ως πολιτικοί οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι νέες τεχνολογίες θα χρησιμοποιούνται προς όφελος όλων και θα διαχυθούν σε όλη την κοινωνία, χωρίς αποκλεισμούς. Γι' αυτό και το "πιστεύω" μας στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης είναι ότι "φέρνουμε το αύριο στο σήμερα για όλους". Χωρίς αποκλεισμούς.

Πιστεύετε στις διμερείς ή και πολυμερείς συνέργειες στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, ή εν τέλει πρόκειται για ένα ισχυρά ανταγωνιστικό πεδίο μεταξύ κρατών ή/και οργανισμών; Ποιο ρόλο θα μπορούσε να διαδραματίσει και ποια θα ήταν η σημασία μιας επικείμενης συνεργασίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής και των νέων τεχνολογιών για την παρουσία και τον στρατηγικό ρόλο των δύο κρατών στον ευρύτερο τομέα της Ανατολικής Μεσογείου; 

Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, οι συνεργασίες και οι συνέργειες αποτελούν μονόδρομο προκειμένου η χώρα να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής. Η Ελλάδα επενδύει σε συνέργειες και με επιμέρους κράτη, εντός και εκτός ΕΕ.

Με την Κύπρο υπάρχει στενή συνεργασία τόσο σε διακρατικό επίπεδο όσο μέσα και από ευρύτερες συνεργασίες. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα αναφερθώ στο μνημόνιο κατανόησης Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου που υπεγράφη τον Ιούλιο του 2017 στο πεδίο της τεχνολογίας, της πληροφορικής και των επικοινωνιών από τους αρμόδιους υπουργούς των τριών χωρών. Μεταξύ άλλων, το μνημόνιο προέβλεπε τη δημιουργία του Συνεργατικού Δικτύου Καινοτομίας CEG COIN. Tο CEG COIN θα λειτουργήσει ως δίκτυο για την ενίσχυση της συνεργασίας, της δικτύωσης και της συσχέτισης των οικοσυστημάτων καινοτομίας και των επιχειρήσεων στις τρεις μεσογειακές χώρες. Στόχοι του είναι η προώθηση και η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων, της επιχειρηματικότητας, της έρευνας και της ανάπτυξης, καθώς και η αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών στις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας.

Συνέργειες σαν και αυτή, όπως και αντίστοιχες με Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ αναβαθμίζουν τον ρόλο των χωρών που συμμετέχουν σε αυτές στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μεσογείου, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση τους στον διεθνή και ευρωπαϊκό ψηφιακό ανταγωνισμό.

Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα για την Ελλάδα και τη θέση της στο παγκόσμιο χωριό, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα;

Όραμα μου είναι οι ΤΠΕ να λειτουργήσουν ως μοχλός για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την προσέλκυση επενδύσεων, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αλλά και ως καταλύτης για μια αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη δημόσια διοίκηση. Ειδικά σε ό,τι αφορά την προσέλκυση επενδύσεων, στο υπουργείο μας προχωράμε με συγκεκριμένα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα. Τη νομοθέτηση -για πρώτη φορά- κινήτρων για την παραγωγή οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ελλάδα. Με τον Ν. 4487/2017 προβλέπεται επιστροφή έως 35% της επένδυσης στην εταιρεία παραγωγής και μάλιστα χωρίς ανώτατο όριο. Με δεδομένο το ενδιαφέρον για οπτικοακουστικές παραγωγές στην Ελλάδα, είμαστε αισιόδοξοι ότι η πρωτοβουλία αυτή θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα τώρα, εμείς, στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης οραματιζόμαστε μια Ελλάδα που θα πρωταγωνιστεί στην Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, μια Ελλάδα πόλο ανταγωνιστικότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Μεσογείου που εξάγει καινοτομία. Μια Ελλάδα που αξιοποιεί το ανθρώπινο κεφάλαιό της και ανακόπτει το "brain drain".