«Βρήκατε τη βυζαντινή Πομπηία! Και σκοπεύετε να την ξεκολλήσετε, για να την επανακολλήσετε αργότερα; Τρελαθήκατε; Θα κάνετε τις αρχαιότητές σας Lego;», δήλωσε με αυτό τον πολύ χαρακτηριστικό τρόπο στο αθηναϊκό ethnos.gr σχολιάζοντας την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της Ελλάδας να αποσπάσει τις αρχαιότητες που βρέθηκαν κατά τις εργασίες για το Μετρό Θεσσαλονίκης, και να τις επανεγκαταστήσει μετά την ολοκλήρωση του Μετρό.

«Αυτό που έφεραν στο φως οι εργασίες για το μετρό είναι η βυζαντινή Πομπηία!» υπενθύμισε ο έγκριτος Ιταλός βυζαντινολόγος Πάολο Οντορίκο μιλώντας στην δημοσιογράφο Ιωάννα Κλεφτόγιαννη.



«Πώς τολμάτε να κατακρίνετε τον Ερντογάν που μετατρέπει βυζαντινούς ναούς σε τζαμιά, όταν η κυβέρνησή σας σχεδιάζει να ξεριζώσει το σταυροδρόμι της μνημειακής οδού των Βυζαντινών στη Θεσσαλονίκη και εσείς δεν αντιδράτε;». Ο βυζαντινολόγος και διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού Πάολο Οντορίκο, κατέβηκε το 2013 τη σκάλα κάτω από την Εγνατία οδό για αυτοψία στα ευρήματα του σταθμού Βενιζέλου, στο υπό κατασκευή μέτρο, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης και έπαθε, όπως δήλωσε στη συνέντευξή του, σοκ.

«Σκοπεύετε να στήσετε τη βυζαντινή Disneyland;»

«Σκοπεύετε να στήσετε τη βυζαντινή Disneyland; Να μας το πείτε! Και να αναλάβετε τις ευθύνες σας», δήλωσε ακόμη.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Ελλάδας ανήγγειλε πως σχεδιάζει την αναίρεση της υπουργικής απόφασης του 2017 μέσω της οποίας διασφαλιζόταν η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με την εκ παραλλήλου in situ διατήρηση των βυζαντινών αρχαιοτήτων, προκειμένου να προχωρήσει στην αμφιλεγόμενη λύση της απόσπασης, μεταφοράς και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων. Τότε, ο Οντορίκο αντέδρασε έντονα, ενώνοντας τη φωνή του με την Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, το ICOMOS, τα τμήματα Ιστορίας- Αρχαιολογίας και Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και τη Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία.

«Είναι μια διαδικασία εντελώς παράλογη»

Η αποκόλληση της Μέσης Oδού της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τον γνωστό Ιταλό βυζαντινολόγο, θα καταστρέψει ανεπιστρεπτί την οικοδομική αυθεντικότητα των αρχαιοτήτων του μνημειακού συνόλου - αξία που προστατεύεται από το διεθνές δίκαιο και την ελληνική νομοθεσία. Η μετακίνηση ενός μνημείου ή τμήματός του απαγορεύεται ρητά από τον ισχύοντα νόμο (άρθρο 42, Ν. 3028/2002), με μόνες προβλεπόμενες εξαιρέσεις τις περιπτώσεις που επιτακτικοί λόγοι προστασίας του ίδιου του μνημείου ή μεγάλα τεχνικά έργα εθνικής σημασίας το επιβάλλουν. Η μετακίνηση και σε αυτές τις περιπτώσεις θεωρείται το έσχατο μέσο. «Για τη συλλογική κοινωνική μνήμη της Αθήνας έχουν γίνει πολλά. Στη Θεσσαλονίκη, τίποτα! Και τώρα επιχειρείται να καταστραφούν τα σπάνια τεκμήρια που αποκαλύφθηκαν; Είναι ντροπή», υπογράμμισε στην συνέντευξή του ο Οντορίκο που εξέφρασε τον θυμό του και για τα επιχειρήματα της κυβέρνησης και του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού: «Λένε θα 'σώσουμε' τα ευρήματα αποκολλώντας τα. Μας κοροϊδεύουν; Είναι μια διαδικασία εντελώς παράλογη».



«Επιβάλλεται να μείνει in situ»

Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση, αν τα ευρήματα παραμείνουν in situ, το έργο του Μετρό θα καθυστερήσει να παραδοθεί στο κοινό. Εξ ου και ο λόγος που οδηγείται στην έσχατη λύση της αποκόλλησης.

«Αυτό που έχουμε είναι ένα κορυφαίο εύρημα για τη Θεσσαλονίκη. Από τη στιγμή που βρέθηκε και εφόσον μπορεί να συνυπάρξει με τη στάση του μετρό επιβάλλεται να μείνει in situ!»

Η μνημειακή οδός που αποκαλύφθηκε στον υπό κατασκευή σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, ήταν ο κεντρικός δρόμος -8-10 μέτρων- όπου γίνονταν όλες οι πομπές στην αρχαιότητα. «Δεν είναι ο δρόμος μόνο που μας δείχνει κάτι. Είναι το σύνολο των ευρημάτων, όπου μπορούμε και βλέπουμε πεντακάθαρα τις λειτουργίες της πόλης. Την οδική αρτηρία και την αγορά» σχολιάζει ο βυζαντινολόγος.

Και συνεχίζει: «Δεν πρόκειται για αρχαιολατρεία. Έχει καθήκον μια κοινωνία να σώζει ακέραιο αυτό  που αποτελεί την ιστορική μαρτυρία της πόλης για να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον για την ταυτότητά της.

«Σοκαρισμένη» η διεθνής κοινότητα

Σε ερώτηση αν όντως θα καταστραφούν  οι αρχαιότητες αν αποκολληθούν, ο καθηγητής αναφέρει ότι «υπάρχουν τεχνικά και τεχνολογικά μέσα σήμερα, με τα οποία μπορούμε να κάνουμε πολλά. Αλλά τι θέλουμε; Να παίξουμε LEGO, κόβοντας κομματάκια τα ευρήματα; Αν αποκολληθούν, μόνον η κοίτη κάτω από τα αρχαία θα καταστραφεί. Επομένως, η αυθεντικότητα των ευρημάτων θα χαθεί. Επιπλέον, αν κατά την 3,5 μέτρων νέα ανασκαφή για τη αποκόλληση βρεθούν νέες αρχαιότητες, τι θα γίνει; Νέες ανασκαφές; Τότε είναι που το μετρό δεν θα τελειώσει ποτέ! Πέραν πάντως της πιθανής βλάβης στο μνημείο, θα είναι τεράστιο και το κόστος. Δεν είναι μόνο τα 16 εκατομμύρια που μας λένε. Επομένως, δεν πρέπει να κουνηθεί ούτε πετραδάκι.»

Λένε ότι η in situ διατήρηση θα κοστίσει περισσότερο. Ψέματα! Λένε ότι θα διαρκέσει περισσότερο το έργο με τα αρχαία. Ψέμα! Πρέπει ο ελληνικός λαός να μάθει τι συμβαίνει. Και να αντιδράσει!»

Σύμφωνα με τον ίδιο, η διεθνής επιστημονική κοινότητα «είναι σοκαρισμένη» με την είδηση της δρομολογούμενης αποκόλλησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν νομικά όπλα τα οποία θα χρησιμοποιήσει η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για να προσφύγει στο Συμβούλιο της Ευρώπης σε περίπτωση που ακυρωθεί η υπουργική απόφαση του '17, που διασφαλίζει τα αρχαία. «Πέρα από τις προσφυγές, το σημαντικό είναι να κινητοποιηθεί ο ελληνικός λαός και να σταματήσουν τα ψέματα.  Λένε ότι δεν υπάρχουν σχέδια για τη συνύπαρξη αρχαιοτήτων και σταθμού. Υπάρχουν. Έτοιμα. Αρχιτεκτονικά, στατικά κ.ο.κ. Κατατεθειμένα. Λένε ότι η in situ διατήρηση θα κοστίσει περισσότερο. Ψέματα! Λένε ότι θα διαρκέσει περισσότερο το έργο με τα αρχαία. Ψέμα! Πρέπει ο ελληνικός λαός να μάθει τι συμβαίνει. Και να αντιδράσει!»

Σχολίασε, τέλος ότι «καταλαβαίνουμε, δεν μπορούμε να σταματήσουμε τη σύγχρονη ζωή, αλλά όχι να ξεπατώσουμε ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της πόλης, χωρίς να υπάρχει επιτακτική ανάγκη. Πείτε ότι στο κέντρο της Αθήνας πρέπει να γίνει μια πίστα για ελικόπτερα. Θα σηκώσετε τον Παρθενώνα; Μην γελάτε! Γιατί να μην κάνουμε… πλάκα την Πλάκα και ο Ντόναλντ Τραμπ να έρθει να χτίσει ένα Λας Βέγκας με Πυραμίδες πάνω από τις αρχαιότητες; Κανένας δεν λέει να σταματήσει η σύγχρονη ζωή στη Θεσσαλονίκη. Αυτό που θέλουμε είναι να σωθεί κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι τόσο δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι αυτό που αποκαλύφθηκε στη Βενιζέλου είναι  μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς;»

ΠΗΓΗ: ethnos.gr