Τα Χριστούγεννα είναι η κατ' εξοχήν οικογενειακή γιορτή.

Ποια είναι η οικογένειά μας; Μερικές φορές αξίζει να κοιτάζουμε έξω από τους στενούς μας δεσμούς. Αξίζει να κοιτάζουμε την ευρύτερη οικογένειά μας, που είναι η ίδια η κοινωνία και όλα τα μέρη που τη συναποτελούν.

Με αυτή την ιδέα κατά νου, αναζητήσαμε για τη φετινή χριστουγεννιάτικη έκδοση του «Π» και παρουσιάζουμε ανθρώπους και ομάδες που βοηθούν άλλους ανθρώπους να έρθουν κοντά μέσα από διάφορες δραστηριότητες. Ανθρώπους που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην βρίσκονταν ποτέ μαζί.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτή η ματιά προς τα έξω, αυτή η προσπάθεια να έρθει κανείς πιο κοντά με άλλους ανθρώπους; Είμαστε βέβαιοι πως συντείνει σε κάποιου είδους συλλογικό πνεύμα που, αν το αποκτήσουν όλοι, οδηγεί στη συλλογική συνείδηση. Και αυτό δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε καλύτερες μέρες.

Καλές γιορτές.

Sistema Cyprus

«Το πρόγραμμα έχει επιπτώσεις σε περισσότερα πράγματα από όσο περίμενα», λέει η Νικολέτα Πολυδώρου για το Sistema Cyprus, ένα από τα 100 και πλέον μουσικά προγράμματα που είναι εμπνευσμένα από το El Sistema και υλοποιούνται σήμερα σε 60 χώρες του κόσμου με τη συμμετοχή περισσότερων από 1 εκατ. παιδιών.

«Η μουσική πρέπει να αναγνωριστεί ως παράγοντας κοινωνικής ανάπτυξης με την υψηλότερη έννοια, επειδή μεταδίδει τις υψηλότερες αξίες -αλληλεγγύη, αρμονία, αμοιβαία συμπόνια- και έχει την ικανότητα να ενώσει μια ολόκληρη κοινότητα και να εκφράσει εξαιρετικά συναισθήματα», είχε πει ο ιδρυτής του El Sistema στη Βενεζουέλα Χοσέ Αντόνιο Αμπρού, ο οποίος απεβίωσε τον φετινό Μάρτιο. Τα λόγια του βρίσκουν την απόλυτη εφαρμογή τους στο Sistema Cyprus, λίγους μόνο μήνες μετά την έναρξη του προγράμματος στη Φανερωμένη, με τη συμμετοχή παιδιών από 6 έως 16 ετών.

«Η δουλειά που γίνεται στο Sistema Cyprus δεν περιορίζεται στα μέλη της ορχήστρας, αλλά επηρεάζει, τελικά, ολόκληρη την κοινότητα της Φανερωμένης. Οι γονείς στηρίζουν πολύ το πρόγραμμα, με όποιο τρόπο μπορούν. Αλλά και ο κόσμος της περιοχής, ακόμη κι όσοι δεν έχουν παιδιά, ρωτούν να μάθουν γι’ αυτό».

Η ιδέα της Νικολέτας Πολυδώρου να ξεκινήσει αυτό το πρόγραμμα προέκυψε μετά από την παρουσία της σε μια ημερίδα για τα μουσικά σχολεία. Εκπαιδεύτρια μουσικής στο Δημοτικό Σχολείο της Φανερωμένης τα τελευταία οκτώ χρόνια, η ίδια ένιωσε σε εκείνη την ημερίδα ότι «τα δικά μας παιδιά δεν θα είχαν αυτή την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια τέτοια ημερίδα ή να τα χειροκροτεί τόσος κόσμος».

Η ομάδα μας είναι πραγματικά μια όμορφη οικογένεια, μέλη της οποίας είναι τα παιδιά της ορχήστρας αλλά και οι γονείς τους

Μετά από έρευνα διάφορων προγραμμάτων μουσικής, αποφάσισε τη δημιουργία ενός προγράμματος βασισμένου στο El Sistema. Και έκαναν αίτηση για συμμετοχή σε αυτό πολλά παιδιά από το σχολείο της Φανερωμένης. «Όσα δεν αιτήθηκαν, σήμερα θέλουν πολύ να συμμετέχουν», σχολιάζει.

«Ήταν πολύ δύσκολος ο δρόμος κι ακόμη είναι. Πραγματικά το να είμαστε εδώ που είμαστε είχε πολύ κόπο. Προσωπικά παίρνω δύναμη από τα παιδιά. Η αγάπη που έχουν, το πώς βιώνουν αυτή την εμπειρία και περιμένουν να έρθει η ώρα του μαθήματος... το νιώθουν σαν μια οικογένεια. Πολλά παιδιά έρχονται ακόμη και σε ώρες που δεν έχουν τα ίδια μάθημα. Από το να είναι αλλού, καλύτερα εδώ. Ανυπομονούν για τα μαθήματά τους κι έχουν έγνοια να μην καθυστερήσουν, να είναι στην ώρα τους. Κι αυτό, χωρίς την εμπλοκή των γονιών. Δημιουργήθηκε πραγματικά μια όμορφη οικογένεια, στην οποία είναι όλοι μέσα, παιδιά και γονείς, οι οποίοι νιώθουν κι οι ίδιοι μέρος αυτού του εγχειρήματος. Έχουν δημιουργήσει ένα συμβούλιο που δραστηριοποιείται, έχουν το δικό τους ταμείο, φέρνουν χυμούς κάθε Τετάρτη που είναι οι πρόβες της ορχήστρας, καθαρίζουν τον χώρο που μας έχει παραχωρήσει ο Δήμος Λευκωσίας, την αίθουσα 'Ειρήνη', για τις πρόβες.

Εγώ, νιώθω ευτυχισμένη. Είναι πολύ δύσκολο, πραγματικά. Άφησα πολλές δουλειές πίσω για αυτό το εγχείρημα, το σχεδίαζα εδώ και καιρό, έκανα το κουμάντο μου για να μπορώ να το κάνω. Είμαι στη Φανερωμένη οκτώ χρόνια. Γνωρίζω πολύ καλά τα παιδιά και τους γονείς τους. Και έβλεπα πολλά πράγματα στην περιοχή. Τις διακρίσεις, το πώς ένιωθαν τα ίδια τα παιδιά, ειδικά μετά την ανάπτυξη που πήρε η περιοχή. Αναπτύσσεται η περιοχή, αλλά δεν είναι μέσα σε αυτή την ανάπτυξη τα ίδια. Ούτε σε πολιτιστικά δρώμενα τους έβλεπα. Δίναμε συναυλίες στην πλατεία, κάναμε εκδηλώσεις στο Πολιτιστικό της Τράπεζας Κύπρου και αυτά δεν ήταν πουθενά. Αντίθετα, περνούσαν απ’ έξω και έφευγαν νιώθοντας ότι ‘δεν είναι για μας αυτό που συμβαίνει, δεν μπορούμε να είμαστε εδώ'.

Αυτά τα παιδιά είναι πολύ ταλαντούχα. Ούτε ένα παιδί δεν είναι παράφωνο όταν τραγουδά. Και η ωριμότητα που έχουν είναι απίστευτη γιατί ζουν με πολύ διαφορετικό τρόπο. Πρέπει να ενδυναμωθεί η ίδια η κοινότητα. Βλέπω τώρα πώς εμπλέκεται η κοινότητα, πώς οι γονείς νιώθουν περήφανοι για τα παιδιά τους. Και τα ίδια είναι περήφανα για τη συμμετοχή τους».

«Η εμπειρία είναι πολύ ωραία. Στην αρχή είναι δύσκολα, αλλά συνηθίσαμε σιγά-σιγά. Παίζω βιολοντσέλο. Θα το συνέχιζα σαν χόμπι, όχι για σπουδές» ~ Μαρία

«Η εμπειρία στο Sistema είναι αξέχαστη, θα το θυμάμαι για πάντα, μέχρι τα γεράματά μου. Παίζω τσέλο. Πάντα ήθελα να παίζω μουσική και το όνειρό μου πραγματοποιείται. Είχα την ευκαιρία παλιά να παίξω κιθάρα. Ανυπομονώ να έρθω εδώ, κάθε φορά» ~ Χαμίντε,

«Νιώθω πολύ ωραία εδώ και μου αρέσει γιατί μαθαίνω πολλά πράγματα. Θέλω να έρχομαι κάθε μέρα. Όταν φτάνει η ώρα για να έρθω εδώ χαίρομαι πολύ. Θέλω να έρχομαι κάθε ώρα για όλη τη μέρα! Παίζω βιολί. Από μικρή ήθελα να παίζω βιολί και δεν μπορούσα πριν. Θέλω να συνεχίσω να παίζω. Και χάρηκα πολύ την πρώτη μας συναυλία» ~ Ελισάβετ

«Νιώθω καλά που έρχομαι εδώ. Παίζω βιολί. Ήθελα το κοντραμπάσο, αλλά τελικά θέλω το βιολί! Και θα συνεχίσω να παίζω και μετά το Sistema!» ~ Λούης

«Παίζω κοντραμπάσο. Κάθε φορά που έρχομαι εδώ νιώθω καλά» ~ Άιμαν

«Παίζω τύμπανο. Ήθελα να παίξω βιολί. Τελικά, μου άρεσε και το τύμπανο. Νιώθω καλά, δεν βαριέμαι ποτέ να έρθω» ~ Αΐσα

«Είμαι πολύ χαρούμενος. Είμαι στην ομάδα του κοντραμπάσου μαζί με έναν φίλο, τον Άγγελο. Όχι μόνο κερδίζουμε συνεχώς μαζί πόντους, αλλά διπλασιάζονται κιόλας. Αν δεν ήμουν με τον Άγγελο, δεν θα ήμασταν πρώτοι, θα ήμασταν δεύτεροι. Ήθελα τσέλο για να το παίρνω και στο σπίτι, αλλά δεν είχε άλλη θέση. Στην αρχή δεν μου άρεσε το κοντραμπάσο, αλλά τώρα μ’ αρέσει» ~ Κωνσταντίνος



We Circle Collective

Η κολεκτίβα We Circle Collective αποτελείται από τους Anna Finessi, Ibrahim Kamara, Στέλλα Αυξεντίου, Justyna Ataman και Manuela Borni. Τους τελευταίους τρεις μήνες διατηρούν έναν χώρο στο Agora Project, που στήθηκε στον χώρο της αγοράς του παλιού Δημαρχείου Λευκωσίας και θα συνεχιστεί για ακόμη έναν χρόνο. Αυτή η κολεκτίβα είναι από τις πιο δραστήριες και με έντονο κοινωνικό χαρακτήρα στο πλαίσιο του Agora Project. Προσφέρει δωρεάν μαθήματα γλώσσας και εργαστήρια θεραπευτικού χορού, πραγματοποιεί συζητήσεις για τον φεμινισμό, διοργανώνει εκδηλώσεις που έχουν ως αποκλειστικό γνώμονα τον διπλανό μας, ενώ στο πλαίσιό του δημιουργήθηκε και ένας συνεργατισμός γυναικών που συναντιούνται κάθε Σάββατο απόγευμα κα μαγειρεύουν μαζί, συζητούν και φτιάχνουν χειροτεχνήματα. «Βρισκόμαστε με τρόπους ξεχωριστούς κυρίως για να κοινωνικοποιηθούμε», σημειώνουν τρία από τα μέλη της κολεκτίβας που συναντήσαμε: η Μανουέλα, η Άννα και ο Ιμπραχίμ.

«Ξεκινήσαμε πριν από έναν χρόνο περίπου. Καθένας από μας έχει το δικό του υπόβαθρο, ωστόσο οι κεραίες της κοινωνικής ευαισθησίας είναι όλων μας τεντωμένες.

Να μαθαίνουμε από τους άλλους, αυτός είναι ο πλούτος της ύπαρξής μας

Συμμετείχαμε αρχικά μαζί σε μια ακτιβιστική περφόρμανς για το περιβάλλον και νιώσαμε υπέροχα. Έτσι καταλάβαμε πως εκείνη η συμμετοχή μας ήταν η αρχή για κάτι άλλο, κι αυτό γιατί είδαμε τις δυνατότητες που περιέχει μια κοινή δράση. Αποφασίσαμε λοιπόν να πραγματοποιήσουμε κι άλλες περφόρμανς, ενώ παράλληλα, καθώς προερχόμαστε από διαφορετικά πεδία, μαθαίναμε ο ένας από τον άλλον. Κάποιοι προέρχονται από τον χώρο του θεάτρου, άλλοι από τον χώρο της κοινωνικής στήριξης κ.λπ.

Οι περφόρμανς που κάναμε, που ήταν κυρίως για να περνάμε καλά, είχαν ως θεματολογία το μεταναστευτικό, το περιβάλλον και άλλα κοινωνικά θέματα. Τότε προέκυψε η ιδέα να βρούμε έναν χώρο όπου ο καθένας θα συνέβαλλε μέσα από τη δική του κατάρτιση, αλλά θα παρουσιάζαμε και όλα τα πράγματα που δημιουργούσαμε μαζί. Και η ευκαιρία για έναν τέτοιο χώρο ήρθε αβίαστα και αναπάντεχα σε αυτό το 'τρελό νησί' - έτσι το αποκαλούμε γιατί συμβαίνουν πολλές συμπτώσεις εδώ. Μιλούσαμε τη μια μέρα για την αναζήτηση ενός χώρου και την επομένη ένα από τα μέλη μας συνομιλούσε με μια κοπέλα σε ένα κατάστημα για άσχετο θέμα και μάθαμε για την Αγορά του παλιού Δημαρχείου και το Agora Project. Ήταν μαγικό. Προηγουμένως δεν ξέραμε κανέναν, αλλά μέσα σε τρεις μήνες δημιουργήσαμε κάτι μοναδικό. Για μένα αυτό το πρότζεκτ είναι πολύτιμο. Είναι απίστευτο το πόσοι άνθρωποι έρχονται εδώ, προτείνουν δράσεις, μαθαίνουν.

Μας ενδιαφέρει η ανάπτυξη κοινωνικών συνεργιών, η προώθηση της ανταλλαγής γνώσης, η αξιοποίηση των ικανοτήτων του καθενός και οι πηγές που έχουμε για να μάθουμε ο ένας από τον άλλον, όχι από πάνω προς τα κάτω αλλά από ό,τι υπάρχει ήδη στη βάση.

Το να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον είναι ο πλούτος της ύπαρξής μας. Το να έχουμε τη δυνατότητα να συναντιόμαστε σε έναν τέτοιο χώρο, όπου υπάρχει πραγματική δυνατότητα για αλλαγή, είναι σπουδαίο. Νιώθουμε εμπλουτισμένοι από όλη αυτή την εμπειρία. Αυτός ο χώρος παρέχει νέους τρόπους για να μάθουμε να αποδεχόμαστε τους άλλους, είναι ένας χώρος όπου ακούγεται η φωνή όλων, όπου μπορούμε να συζητήσουμε για το καθετί ελεύθερα. Γιατί είναι, λοιπόν, σημαντικό; Είναι σημαντικό γιατί είναι η βάση της ύπαρξής μας.

Η ιδέα του κύκλου στο όνομα της κολεκτίβας μας έχει να κάνει με τη συνεχή ανταλλαγή αυτής της ενέργειας, που περιστρέφεται γύρω από τους ανθρώπους. Είμαστε σαν ένας κύκλος εν κινήσει και καλούμε τους πάντες ανεξαιρέτως να μπουν σε αυτόν.

Είμαι πολύ χαρούμενη που θα επισκεφτώ την οικογένειά μου στην Ιταλία τα Χριστούγεννα, όπως και τους φίλους μου με τους οποίους είμαι εξαιρετικά συνδεδεμένη. Ωστόσο, η οικογένειά μου τώρα είναι αυτή η κοινότητα εδώ. Και δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου κάπου αλλού αυτή τη στιγμή ~ Μανουέλα

Έχουμε κάποιες αρχές στον χώρο μας: κατ' αρχάς ότι πρέπει να είναι προσβάσιμος σε όλους. Είναι σημαντικό για μας. Επίσης, κανείς δεν είναι ανώτερος από κάποιον άλλο. Είμαστε όλοι διαφορετικοί και ο ένας μαθαίνει από τον άλλον. Δεν είμαστε εδώ για να διδάξουμε, αλλά για να μοιραστούμε τη γνώση.



Cyprus Girls Can

Η Νάταλη δημιούργησε την πρωτοβουλία Cyprus Girls Can το 2017, όταν μετά την επιστροφή της από το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχε σε δράσεις μιας άλλης ομάδας, της Cyprus Trail Runners -συγκεκριμένα σε μια δράση για τη Μέρα της Γυναίκας- από την οποία εμπνεύστηκε. «Κατάλαβα πόση δύναμη έχει ο αθλητισμός στο να φέρει τους ανθρώπους μαζί. Πρόσεξα ότι στις δράσεις αυτές δεν συμμετείχαν πολλές γυναίκες και όσες συμμετείχαν ήταν νεαρής ηλικίας και πιο έμπειρες στο τρέξιμο και στα σπορ γενικά. Έτσι σκέφτηκα να επεκτείνω την εμπειρία που είχα εκείνη τη Μέρα της Γυναίκας με τους Cyprus Trail Runners σε κάτι που να γίνεται σε συνεχή βάση μόνο για γυναίκες, στις οποίες θα δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσουν όχι μόνο τρέξιμο, αλλά και άλλα αθλήματα. Έχοντας μια ομάδα μόνο για γυναίκες, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και δίνει ένα επιπλέον κίνητρο σε γυναίκες που είναι διστακτικές στο να έρθουν να δοκιμάσουν. Είναι ένας λόγος για να βγουν από το σπίτι, να γνωρίσουν νέους ανθρώπους και άλλα σημεία του νησιού. Στόχος είναι να ενθαρρύνουμε γυναίκες και κορίτσια όλων των ηλικιών από όλη την Κύπρο να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Τα σωματικά και πνευματικά οφέλη της άσκησης είναι τεράστια και αν μπορείς να την εντάξεις στη ζωή σου μόνο για καλό θα είναι.

Τα στερεότυπα φύλου στον αθλητισμό ξεκινούν από μικρή ηλικία

Προσπαθήσαμε να το κάνουμε όσο πιο εύκολο γίνεται, με όσο το δυνατόν λιγότερα εμπόδια. Πάντα έχουμε έναν εξειδικευμένο προπονητή σε κάθε νέα δραστηριότητα. Η συμμετοχή είναι δωρεάν έτσι ώστε οι γυναίκες να μπορούν να φέρουν και τα παιδιά τους, ενώ για δραστηριότητες εκτός Λευκωσίας μοιραζόμαστε αυτοκίνητα. Μέχρι τώρα δοκιμάσαμε πολλά σπορ, ξιφασκία, ζίου ζίτσου, μπάσκετ, αναρρίχηση, ποδηλασία, χορό, χόκεϊ, πατινάζ, γιόγκα. Πρόσφατα παίξαμε βόλεϊ στο γήπεδο του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας. Είχαμε γυναίκες από τη βόρεια και τη νότια Κύπρο, φοιτήτριες Erasmus, μετανάστριες, μικρά κορίτσια, και όλες παίξαμε μαζί ανεξάρτητα από το επίπεδο της καθεμιάς.

Εκτός από τις καθιερωμένες αθλητικές δραστηριότητες, επισκεπτόμαστε σχολεία σε όλο το νησί και έχουμε δει τα πάντα, από τον εκφοβισμό μέχρι την κοινωνική πίεση για την εικόνα του σώματος που επηρεάζει τα νεαρά κορίτσια στην προσπάθειά τους να συμμετάσχουν σε αθλητικές δραστηριότητες. Τα στερεότυπα φύλου στον αθλητισμό ξεκινούν από μικρή ηλικία. Ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνουμε είναι να ζητούμε από τα παιδιά να ονομάσουν μια αθλήτρια που θαυμάζουν: τα περισσότερα δεν μπορούν να απαντήσουν. Γνωρίζουν πολλούς άνδρες μπασκετμπολίστες ή ποδοσφαιριστές, αλλά πολύ λίγες γυναίκες αθλήτριες.

Αυτό που δεν περίμενα ήταν ότι σιγά-σιγά θα δημιουργείτο μια οικογένεια με γυναίκες που έρχονται τακτικά σε όλες τις συναντήσεις. Η Άντια, η Πέρσα και η Μαρία γνωρίστηκαν μέσα από το Cyprus Girls Can. «Πρόσφατα πέρασα τη διαδικασία διαζυγίου. Οι συναντήσεις αυτές με βοήθησαν απίστευτα. Αυτή την Κυριακή θα ήμουν στον καναπέ αν δεν ερχόμουν εδώ. Και όταν επιστρέψω σπίτι θα τη βγάλω πάλι στον καναπέ, αλλά τουλάχιστον η μισή μου μέρα ήταν καλή, έκανα κάτι εποικοδομητικό, είδα κόσμο, κινήθηκα. Περιμένω πώς και πώς για την επόμενη συνάντηση. Βγαίνεις έξω από την καθημερινότητα και τις σκέψεις που σε βασανίζουν», λέει η Μαρία. Η Άντια δοκίμασε αναρρίχηση για πρώτη φορά. «Αν δεν ήταν το Cyprus Girls Can δεν θα δοκίμαζα ποτέ κάτι τέτοιο. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα κατάφερνα να κάνω αναρρίχηση στους βράχους του Κάβο Γκρέκο. Είμαστε ευγνώμονες που έχουμε τέτοια ευκαιρία. Κάνουμε κάτι για μας, όχι μόνο για τον άντρα και τα παιδιά μας».

Obreras Empowered

• Ποια είναι τα προβλήματά σας;


• Ποια θες να ακούσεις;

Η Λίσα είναι κάτι σαν προστάτιδα για πολλές γυναίκες που έρχονται στη χώρα μας για να εργαστούν ως οικιακές βοηθοί. Καταφεύγουν σ’ αυτήν και ζουν κάτω από την -κυριολεκτική και μεταφορική- στέγη της, θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, ρατσισμού και διακρίσεων. «Παίρνω δύναμη απ’ αυτά τα κορίτσια», λέει καθώς εξιστορεί μία ακόμη υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης από τον άντρα του σπιτιού. «Πόσες φορές; Πόσες; Και πόσες φορές να μην βοηθά η Αστυνομία, ακόμα κι όταν είχαμε ηχητικό ντοκουμέντο».

Σήμερα φιλοξενούνται στο καταφύγιο 25 γυναίκες από τις Φιλιππίνες, το Νεπάλ, τη Σρι Λάνκα και το Βιετνάμ. Η Λίσα τρέχει για την ασφάλεια υγείας τους, για τη χαρτούρα με τις δημόσιες υπηρεσίες, για τη συνεννόηση -αν υπάρχει- με την Αστυνομία. Κυρίως, όμως, παίζει βόλεϊ για την ψυχική τους ισορροπία. Η ομάδα Obreras Empowered είναι κάτι περισσότερο από μια ομάδα πετόσφαιρας.

«Ο θυμός και η κούραση από όλη τη βδομάδα βγαίνουν στο γήπεδο. Στις Φιλιππίνες τα σπορ είναι στην καθημερινότητά μας. Το βόλεϊ για μας είναι ένα εύκολο παιχνίδι. Χρειαζόμασταν ένα άθλημα για να εξασκούμαστε, να είμαστε σε κίνηση.

«Πετώντας την μπάλα, πετάτε τα προβλήματά σας», λέω στα κορίτσια. «Κι όταν έρθει πίσω σε σας, ξέρετε πια πώς να την αντιμετωπίσετε. Και την μπάλα και τα προβλήματα»

Πριν ξεκινήσει το παιχνίδι συζητούμε για την εβδομάδα που είχαμε στη δουλειά. Και συνήθως η καθεμιά παίζει και εκτονώνεται ανάλογα με τον θυμό που έχει. ‘Πετώντας την μπάλα, πετάτε τα προβλήματά σας’, λέω στα κορίτσια. ‘Κι όταν έρθει πίσω σε σας, ξέρετε πια πώς να την αντιμετωπίσετε. Και την μπάλα και τα προβλήματα’.

Αυτά τα κορίτσια έχουν ανάγκη από εκτόνωση. Έχουμε φίλες που εργάζονται στη Σαουδική Αραβία και δεν βλέπουν ούτε τον ήλιο. Είναι κλειδωμένες στα σπίτια όπου εργάζονται. Τουλάχιστον εδώ έχουμε τα Σαββατοκύριακα, μπορούμε να αθλούμαστε, να συζητάμε για τη βδομάδα μας. Είναι ο μόνος τρόπος να βοηθά η μια την άλλη, να τη στηρίζει. Μια μέρα κάθε χρόνο διοργανώνουμε τουρνουά με γυναίκες από το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα.

Τα Χριστούγεννα θα μαγειρέψουμε και θα ανταλλάξουμε δώρα. Γιορτάζουμε όμως το βράδυ, είναι χριστουγεννιάτικο δείπνο για μας γιατί συνήθως οι εργοδότες χρειάζονται τα κορίτσια το μεσημέρι για τα δικά τους οικογενειακά τραπέζια».

Studio 21

Υπάρχουν πολλές πολιτιστικές διαφορές ανάμεσα στα παιδιά που βρίσκουν «καταφύγιο» στο Studio 21 του Dervish Zeybek. Γιατί στην πραγματικότητα είναι ένα καταφύγιο για παιδιά που ζουν στο περιθώριο και των οποίων οι οικογένειες προέρχονται από διαφορετικά μέρη της Τουρκίας, από αραβικές χώρες αλλά και από τα Βαλκάνια. «Θα μπορούσαμε να μιλάμε για μέρες», σημειώνει ακόμη, ενώ προσπαθεί να βάλει τα αγόρια σε μια «τάξη» καθώς μιλάμε. Και τα καταφέρνει. Στο Studio 21 τα παιδιά μαθαίνουν χορό, γλώσσα, παιδαγωγικές μεθόδους για να διαβάζουν.

«Όλη μου τη ζωή είμαι αντιμέτωπος -όπως όλοι μας- με προβλήματα αλλά κυρίως με θέματα διάκρισης. Μικρός ήμουν πολύ παρατηρητικός. Θυμάμαι συναισθήματα από την παιδική μου ηλικία και ήταν πάντα εκεί το θέμα της διάκρισης. Με πλήγωνε βαθιά, όχι μόνο όταν η διάκριση αφορούσε εμένα, αλλά και όταν αφορούσε τον οποιονδήποτε. Μεγαλώνοντας, σπούδασα Διεθνείς Σχέσεις στο πανεπιστήμιο, έκανα μάστερ και πήγα για διδακτορικό στις ΗΠΑ στον τομέα της επίλυσης διαφορών. Φτάνοντας εκεί, άρχισα να διαβάζω και κατάλαβα πως δεν είναι αυτό που θέλω να κάνω στη ζωή μου, αλλά κάτι αληθινό, πέρα από τα βιβλία και τις πανεπιστημιακές σημειώσεις. Αποφάσισα, λοιπόν, να κάνω κάτι δραστικό που να χτυπά τη ρίζα του προβλήματος. Όλα όσα έμαθα σπουδάζοντας φάνηκαν αχρείαστα. Έτσι άρχισα να συνεργάζομαι με άλλους ανθρώπους, γιατί μου αρέσει η σύμπραξη. Δούλεψα με σχολές χορού, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Κι έτσι είπα πως θα προχωρήσω μόνος, αν και δεν μου αρέσει να δουλεύω μόνος. Έτσι ξεκίνησα αυτό τον οργανισμό πριν από οκτώ χρόνια για να αγγίξω τις ζωές αυτών των παιδιών ώστε να αλλάξουν, και με τη σειρά τους να μοιράζουν αγάπη. Γιατί αυτό είναι που μας λείπει.

«Πούλησα τα πάντα, επένδυσα σε ανθρώπους και ξεκίνησα από το μηδέν. Μ’ ένα ζευγάρι παπούτσια κι ένα παντελόνι. Ήμουν λοιπόν ένας απ’ αυτά τα παιδιά, ζούσα κι εγώ κάτω από τις ίδιες συνθήκες με αυτά»

Υποστηρίζουμε και προτείνουμε στον κόσμο να επιστρέψει στο παρελθόν. Αυτό χρειαζόμαστε. Συνηθίζουμε να πηγαίνουμε εμπρός με γοργό βηματισμό, όχι μόνο εδώ, αλλά παντού, σε όλο τον κόσμο, θεωρώντας ότι έτσι θα φτάσουμε σε ένα καλύτερο σημείο. Η δική μου άποψη είναι πως χρειάζεται να πάμε πίσω στις ρίζες μας και στα απολύτως απαραίτητα.

Πολλά πρότζεκτ όπως αυτό πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν. Πάντα όμως κάτι έλειπε. Οι άνθρωποι ενδιαφέρονταν για τα παιδιά, αλλά ήταν επισκέπτες. Οι περισσότεροι δεν έμεναν καν εδώ. Στις συνθήκες ζωής των παιδιών. Εγώ ήρθα εδώ με καθόλου χρήματα στην τσέπη. Πούλησα ό,τι είχα: το αυτοκίνητό μου, το σπίτι μου. Πούλησα τα πάντα και επένδυσα σε ανθρώπους, όπως οι θείες μου, και ξεκίνησα από το μηδέν. Μ’ ένα ζευγάρι παπούτσια κι ένα παντελόνι. Ήμουν λοιπόν ένας απ’ αυτούς, ζούσα κι εγώ κάτω από τις ίδιες συνθήκες με αυτούς. Όταν όλη η πόλη έφευγε για διακοπές, αυτά τα παιδιά έμεναν. Το ίδιο κι εγώ.

Όλοι ξέρουν ότι ένας τύπος με μούσι κάνει κάτι τρελό και τα παιδιά θέλουν να έρθουν. Συχνά δεν τα αφήνουν οι οικογένειές τους

Κάθε μέρα, πριν την εξάσκηση, έχουν κάτι να κάνουν αυτά τα παιδιά: να φυτέψουν δέντρα και λουλούδια, να καθαρίσουν.

Πολλοί με κρίνουν γι’ αυτό που κάνω, με λένε τρελό ή βλάκα που κάνω κάτι τέτοιο, αλλά συνεχίζουμε. Περάσαμε δύσκολες μέρες, οικονομικά εννοώ. Ήμασταν ταπί. Χρειάστηκε να φύγουμε απ’ εδώ μια φορά και για οκτώ μήνες κάναμε μαθήματα στον δρόμο. Επιστρέψαμε όμως. Τώρα, εδώ και ενάμιση χρόνο, δεχόμαστε χορηγίες, κάτι που δεν κάναμε τα προηγούμενα εξίμισι χρόνια για ιδεολογικούς σκοπούς. Όμως θέλουμε αυτή η παρέα να μεγαλώσει, να μοιραστούμε και με άλλους τη φιλοσοφία μας και το γεγονός ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι για να κάνεις κάτι».

Ιδαλιάδες

«Η αρχική ιδέα ήταν να κοινωνικοποιήσουμε τις γυναίκες που είναι στο σπίτι», μου εξηγεί η Δέσπω Σκορδή, από τα ιδρυτικά μέλη των Ιδαλιάδων, μιας ομάδας γυναικών που αριθμεί περί τα 100 μέλη και που ξεκίνησε το 2013 στο Δάλι. Στον πυρήνα αυτής της ομάδας βρίσκονται γυναίκες που ήταν ανέκαθεν δραστήριες: Αφενός βοηθώντας τις «Αλκυονίδες», που διέθεταν μια αποθήκη στο Δάλι, στη διαλογή ρούχων, αφετέρου συμμετέχοντας σε διάφορες ψυχαγωγικού χαρακτήρα εκδηλώσεις ως μέλη του γυναικείου τμήματος του Συλλόγου Χαλκάνορας. «Αργότερα θελήσαμε να κάνουμε κάτι δικό μας και να είμαστε ανεξάρτητες».

Έτσι ξεκίνησαν οι Ιδαλιάδες που -εκτός από τις πολλές δράσεις τους οι οποίες έχουν πάντα ως στόχο να βοηθήσουν οικονομικά ή άλλως πως συνανθρώπους τους- συναντιούνται κάθε Πέμπτη πρωί στο «Αρχοντικό του Λοΐζου», ένα αναπαλαιωμένο κτήριο στο κέντρο της κοινότητας του Δαλιού, και κεντούν, πλέκουν, φτιάχνουν τσάντες επαναχρησιμοποιώντας υφάσματα που άλλοτε ήταν ρούχα, πετσέτες, ακόμα και σεντόνια. Μέσα από αυτή τη δράση, δίνουν νόημα στις Πέμπτες πολλών γυναικών που ζουν είτε μόνες στο σπίτι είτε με μια ρουτίνα που επαναλαμβάνεται για χρόνια ολόκληρα: νοικοκυρέματα, μαγειρέματα για τα παιδιά και τα εγγόνια, babysitting.

Ερκούμαστεν τζαι ψυχαγωγούμαστεν. Κάμνουμεν τζαι παρέα, κουβεντιάζουμεν, λαλούμεν τα αστεία μας, κάμνουμεν τζαι τα εργόχειρα μας τζαι θκιαβαίνουμεν μια χαρά

«Δημιουργήσαμε τις Συναντήσεις της Πέμπτης για να έρχονται οι κοπέλες σε επαφή μεταξύ τους», λέει η Δέσπω, από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας. «Καθεμιά κάνει κι ένα είδος κεντήματος. Η μια δείχνει στην άλλη και, εκτός του ότι μαθαίνουμε, αναβιώνουμε και είδη κεντήματος που σιγά-σιγά θα ξεχαστούν».

«Τα πρωινά είμαστε στο σπίτι, το απόγευμα προσέχουμε τα εγγόνια μας. Μέσα από αυτές τις συναντήσεις κοινωνικοποιούμαστε. Τις τσάντες που φτιάξαμε βοηθήσαμε να τις ράψουν κοπέλες που εργάζονταν σε εργοστάσια και έχασαν τις δουλειές τους. Έτσι από τις τσάντες είχαν ένα εισόδημα».

Μερικές φορές, εκτός από τις Πέμπτες, αποκτούν μεγάλη αξία και οι Κυριακές, όταν η ομάδα κάνει τα «Προγεύματα Αγάπης». Πρόκειται για συναντήσεις που γίνονται σποραδικά τα πρωινά της Κυριακής για τη συλλογή χρημάτων με σκοπό να βοηθηθούν -συνήθως- παιδιά που χρειάζονται νοσηλεία στο εξωτερικό.

«Είναι μεγάλη χαρά. Πιο μεγάλη να προσφέρεις παρά να σου προσφέρουν. Και να βοηθάς τον συνάνθρωπό σου που χρειάζεται κάποια βοήθεια».

Η χαρά στο «Αρχοντικό του Λοΐζου» είναι εμφανής για αυτές τις γυναίκες, ήδη μόλις πατήσει το πόδι του κανείς στο αναπαλαιωμένο σπίτι. «Έρχονται εδώ κάθε Πέμπτη γυναίκες από την Ποταμιά, τα Λύμπια, την Ηλιούπολη, τον Λυθροδόντα και από αλλού. Είναι κάτι τόσο ευχάριστο αυτό που συμβαίνει. Σκεφτείτε, σε διαφορετική περίπτωση, τι θα έκαναν στο σπίτι;» σχολιάζει η Έλενα, επίσης ιδρυτικό μέλος του συνδέσμου. «Προσωπικά με γεμίζει πάρα πολύ. Είναι κάτι πολύ ωραίο. Προσπαθώ να μην έχω τίποτε άλλο κάθε Πέμπτη πρωί για να είμαι εδώ».

Η Λίζα περνάει «υπέροχα» κάθε Πέμπτη πρωί. «Κάνω τις δουλειές μου, μαγειρεύω για τα εγγόνια μου που θα έρθουν στη 1 να φάμε, έχω έτοιμο το φαΐ και ύστερα έρχομαι εδώ», λέει.

Οι Ιδαλιάδες δεν φτιάχνουν μόνο τσάντες, ούτε μόνο εργόχειρα. Αυτή την περίοδο μαγειρεύουν και για το γηροκομείο της κοινότητας που αντιμετωπίζει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα.

«Είμαστε μεγάλες, αλλά θέλουμε να αισθανόμαστε καλά, να ξέρουμε ότι έχουμε έναν σκοπό, ότι κάνουμε κάτι καλό. Να μην τα παραδώσουμε».

«Περιμένουμε την ώρα που θα έρθουμε εδώ, να πιούμε τον καφέ μας, να τα πούμε και να φτιάξουμε ό,τι είναι που ετοιμάζει η καθεμιά», λέει η Ξένια. «Δέχτηκα το γκρουπ με μεγάλη χαρά. Περνάμε πολύ ευχάριστα. Και έχουμε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα μια έξοδο, να βγούμε από το σπίτι, να κάνουμε κάτι που δεν είναι συνηθισμένο», προσθέτει η Αντρούλα και συμφωνούν η Χριστίνα, η Αγάπη και η Αλίκη. «Πολλά ωραία τζαι η παρέα, μαθαίνουμε κιόλας, δείχνουμε τζαι στους άλλους κάτι άλλο. Είμαστε μονάχες και η μοναξιά έννεν καλή».



+ Για την παρούσα έκδοση εργάστηκαν οι Ελένη Παπαδοπούλου και Μερόπη Μωυσέως