Πέντε καλλιτέχνες ανταποκρίθηκαν στο ανοιχτό κάλεσμα του ΜΚΟ Visual Voices για συμμετοχή σε ένα residency που σκοπό είχε τη δημιουργία αφηγήσεων που προωθούν την ειρήνη, και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους παρουσιάζεται σε μια έκθεση την ερχόμενη Πέμπτη 

Υποστηρίζοντας τη δημιουργία σύγχρονης εικαστικής τέχνης που αντικατοπτρίζει την ανάγκη για θετική κοινωνική αλλαγή και δημιουργεί τον χώρο όπου μπορούν να διαμοιραστούν ιδέες προς αυτή την κατεύθυνση, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Visual Voices πραγματοποίησε ένα πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών [Residency] που σχεδιάστηκε με σκοπό να δώσει τη δυνατότητα σε νέους εικαστικούς καλλιτέχνες -από κοινότητες που έχουν πληγεί από βίαιες συγκρούσεις- να ενεργήσουν ως αγωγοί κοινωνικής αλλαγής, υποστηρίζοντας αφηγήσεις που προωθούν την ειρήνη.

Οι καλλιτέχνες στο χώρο της έκθεσης / Φωτογραφία:Sergio Vaccaro

Η πιλοτική φάση αυτού του Residency, στο επίκεντρο του οποίου βρέθηκαν νέοι καλλιτέχνες από μια περιθωριοποιημένη κοινότητα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2019 και ολοκληρώθηκε αυτόν τον μήνα. Μετά από ανοιχτό κάλεσμα, στο πρόγραμμα επιλέγηκαν με βάση τη δουλειά τους και την απάντηση τους στα ερωτήματα που τέθηκαν, πέντε καλλιτέχνες από διαφορετικές πρακτικές όπως ζωγραφική, μόδα, πολυμέσα και γραφιστικές τέχνες.

Οι Barış Parlan, Ebru Ozturk Ozsoy, Μehmetemin Ιnsan Υıldızçoban(Memo), Munuse Agagil και Pιrιl Torgut παρακολούθησαν το πρόγραμμα φιλοξενίας μέσα από το οποίο δημιούργησαν έργα που θα παρουσιάσουν στην έκθεση "Living between - Future and Past", που εγκαινιάζεται αυτή την εβδομάδα στη Λευκωσία. Η ιδέα της έκθεσης έχει να κάνει με την έκφραση της συνεχιζόμενης διαδικασίας του διαλόγου για την ειρήνη στην Κύπρο και της επιθυμίας για δράση με σκοπό να γεμίσει το κενό της ατέλειωτης μεταβατικής φάσης. Το ενδιάμεσο είναι μια έννοια διαχωρισμού και δέσμευσης που σχετίζεται με το κοινό αίσθημα του να ζούμε μεταξύ διαφορετικών χρονικών περιόδων, αλληλοσυγκρουόμενων χώρων και διαφορετικών ταυτοτήτων μέσα μας.

Η Pιrιl Torgut /Φωτογραφία: Sergio Vaccaro

Έργο της Pιrιl Torgut /Φωτογραφία: Sergio Vaccaro

Οικοδόμηση της ειρήνης

"Τα εργαστήρια χωρίζονταν σε δύο μέρη. Το πρώτο εστίασε στη συζήτηση με θέμα την οικοδόμηση της ειρήνης, τη σύγκρουση, την ειρήνη μετά από συγκρούσεις, την αρνητική / θετική ειρήνη. Όλα όσα νομίζαμε ότι γνωρίζαμε αλλά όχι σε τέτοιο βάθος και όχι σε αυτά τα διαφορετικά σενάρια", είπε η Pιrιl Torgut, ζωγράφος από τη Λευκωσία που συμμετείχε στο πρόγραμμα. "Μάθαμε πως η κατάσταση στην Κύπρο είναι σε κάποιες πτυχές παρόμοια με αυτήν σε άλλα μέρη του κόσμου και με αυτή την έννοια ήταν πολύ ενδιαφέρον. Στο δεύτερο μέρος, με τις μέντορες μας Alev Adil και Aslι Bolayιr, μιλήσαμε για τις δικές μας καλλιτεχνικές πρακτικές και πώς θα μπορούσαμε να ενσωματώσουμε σε αυτές το ζήτημα της οικοδόμησης της ειρήνης και τον ακτιβισμό και στη συνέχεια αναπτύξαμε τις δικές μας ιδέες για την έκθεση" είπε ακόμη η Pιrιl Torgut, της οποίας το έργο εστιάζει στην έννοια της σύγκρουσης όσον αφορά τις χελώνες στη θάλασσα της Κύπρου και πώς επηρεάζει τις δύο πλευρές του νησιού σε σχέση με οικολογικές πρακτικές και συμφωνίες προστασίας του περιβάλλοντος.

O Barış Parlan /Φωτογραφία: Sergio Vaccaro

Ο Barış Parlan είναι καλλιτέχνης πολυμέσων που ζει στην Αμμόχωστο. "Πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου περισσότερο ακτιβιστή παρά καλλιτέχνη. Μέσω του προγράμματος εμβάθυνα στην ακτιβιστική πλευρά της τέχνης και τις δυνατότητές της, την κοινωνική πλευρά όσον αφορά την οικοδόμηση της ειρήνης. Μου έμαθε πώς να είμαι υπεύθυνος ακτιβιστής και υπεύθυνος καλλιτέχνης. Όσον αφορά την Κύπρο, πάντα δυσκολευόμουν να εκφραστώ για αυτό το θέμα. Όταν μιλούσαμε γι' αυτό, αναφερόμασταν στην πτυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη νομική πτυχή δηλαδή, και συνειδητοποίησα ότι υπήρχαν πολλά που θα μπορούσα να πω. Σίγουρα (το residency) άλλαξε την προοπτική μου όσον αφορά την καλλιτεχνική μου πρακτική, για παράδειγμα ποτέ δεν λάμβανα υπόψη το κοινό, ποιος θα δει τη δουλειά μου. Τα τελευταία πέντε χρόνια δούλευα με αυτό τον τρόπο, δημιουργούσα για προσωπική έκφραση μόνο. Αλλά μέσα από τα εργαστήρια κατάλαβα ότι θα έπρεπε να σκεφτώ περισσότερο σε ποιους απευθύνομαι, όχι τόσο με σκοπό την αύξηση του ακροατηρίου ενός έργου μου, αλλά περισσότερο σε σχέση με την επικοινωνία. Με ποιους μιλώ, με ποιους προσπαθώ να επικοινωνήσω; Και άρχισα να σκέφτομαι αυτές τις ερωτήσεις και να ψάχνω για τις απαντήσεις."

Προσωπικό / Συλλογικό

Οι εικαστικοί Alev Adil και Aslι Bolayιr, η κάθε μια με ξεχωριστή μακροχρόνια πείρα στη δημιουργική διαδικασία, λειτούργησαν ως μέντορες για τους πέντε συμμετέχοντες. "Η τέχνη είναι ένας έντονα ιδιωτικός και προσωπικός τρόπος έκφρασης αλλά ταυτόχρονα είναι μια συλλογική και κοινωνική γλώσσα και δραστηριότητα. Το πρόγραμμα φιλοξενίας ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να μοιραστούμε τις διαφορετικές οπτικές γωνίες των καλλιτεχνών, να τους καθοδηγήσουμε και να τους εμπνεύσουμε στο ξεκίνημα μιας συλλογικής δημιουργικής εμπειρίας και προσπάθειας. Θέλαμε να κτίσουμε ένα περιβάλλον καλλιέργειας και ώθησης αλλά και να προκαλέσουμε τους συμμετέχοντες να πειραματιστούν πέρα από τη ζώνη άνεσής τους. Εμπνεύστηκα και ενθουσιάστηκα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις των καλλιτεχνών που συμμετείχαν, τόσο ως προς τις αισθητικές προσεγγίσεις τους, όσο και ως προς τις δημιουργικές στρατηγικές, την επιλογή των μέσων και των απόψεων" είπε η ποιήτρια και εικαστικός Alev Adil.

Η Aslι Bolayιr τόνισε τη διαχρονικότητα της ακτιβιστικής τέχνης. "Η τέχνη είναι μια ανθρώπινη πρακτική που δεν έχει σύνορα, ηλικία, φύλο ή εθνικότητα. Όλοι ζούμε σε μια στιγμή και πρέπει να αναλογιστούμε τι είναι το 'mal du temps' της εποχής μας, τι πάει λάθος. Τι μπορεί να φέρει μια καλλιτεχνική δράση στη ζωή μας; Ίσως να είμαστε αφελείς με το να θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, γνωρίζουμε ότι έχουμε μια πολύπλοκη αποστολή να πετύχουμε. Από την άλλη, η τέχνη είναι τόσο εύκολα προσβάσιμη, ειδικά στην εποχή μας. Αυτό δίνει μια απροσδόκητη δύναμη στην τέχνη και στον καλλιτέχνη. Με το να δημιουργείς τέχνη μοιράζεσαι αυτή την εξουσία."

+ Η έκθεση "Living Between - Future and Past" εγκαινιάζεται την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου στις 19:00 στον χώρο Sacaklι Ev, στην οδό Kutuphane στη Λευκωσία. Διάρκεια μέχρι τις 23 Μαρτίου 2020. Ώρες λειτουργίας: Παρασκευή-Κυριακή 10:00-16:00.

Θα ακολουθήσει συνέδριο με θέμα "Η τέχνη της ειρήνης στη θεωρία και την πρακτική: Η μετασχηματιστική δύναμη της τέχνης στον κοινωνικό διάλογο και θετικές κοινωνικές αφηγήσεις" που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου, μεταξύ των ωρών 14:00-17:00 στο Λήδρα Πάλας. Φιλοξενούμενοι εισηγητές θα είναι ο Ιρακινός καλλιτέχνης Jamal Penjweny και η Αμερικανογερμανίδα φωτογράφος Rebecca Sampson. Θα συμμετέχουν επίσης οι Εύη Τσελίκα, Nihat Agdac, Βασίλης Βασιλείου, Kemal Baykallι, Χαρά Μακρυγιάννη, Χάρης Ψάλτης, Ekin Calιsιr και Alev Adil.

Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση και το συνέδριο στο https://visual-voices.org/.

Το πρόγραμμα του ΜΚΟ Visual Voices, που δημιούργησαν η Μαρίνα Νεοφύτου και ο Alden Jacobs, βασίζεται σε έναν συνδυασμό εκπαίδευσης και καθοδήγησης από επαγγελματίες καλλιτέχνες σε έννοιες και θεματικές σχετικές με την ειρήνη και την καλλιέργεια ηγετικών ικανοτήτων. Η συνιστώσα της εκπαίδευσης για την ειρήνη έχει σχεδιαστεί για να δώσει στους νέους καλλιτέχνες (των οποίων η τυπική εκπαίδευση πιθανότατα δεν αντιμετώπισε αυτές τις έννοιες) ιδέες και έννοιες που θα τους επιτρέψουν να εξετάσουν τις υπάρχουσες κοινωνικές προκλήσεις από μια νέα οπτική γωνία. Η καθοδήγηση από τους επαγγελματίες καλλιτέχνες έχει ως στόχο να διευρύνει την αντίληψή τους για το πώς μπορούν (ως νέοι καλλιτέχνες) να συμβάλουν στην κοινωνική αλλαγή και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων στο καλλιτεχνικό τους μέσο. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, ο ΜΚΟ Visual Voices δεσμεύεται να δημιουργήσει μη εμπορικές πλατφόρμες έκφρασης όπου μπορούν να εκτίθενται τα έργα τέχνης. Αυτό περιλαμβάνει τόσο παραδοσιακές όσο και διαδικτυακές εκθέσεις, καθώς και άλλα πιο δημιουργικά μέσα διάδοσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εφαρμογών μεικτής πραγματικότητας. Η ευρύτερη ιδέα είναι ότι, καθώς το πρόγραμμα μεγαλώνει, τα έργα θα συνεχίσουν να εκτίθενται σε διεθνές επίπεδο για συνεχή διάδοση και προβολή των συμμετεχόντων καλλιτεχνών.

Το τελικό βασικό στοιχείο του προγράμματος είναι ότι οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες θα είναι ευπρόσδεκτοι σε ένα παγκόσμιο δίκτυο ομοειδών καλλιτεχνών, οργανώσεων και επαγγελματιών που εργάζονται στον τομέα της οικοδόμησης της ειρήνης με βάση την τέχνη. Αυτό έχει ως στόχο την παροχή ευκαιριών για να μάθει ο ένας από τον άλλο, την οικοδόμηση εταιρικών σχέσεων και την προώθηση της συνεχιζόμενης συνεργασίας.