Γράφει η δρ Άντρη Χατζηανδρέου | πιανίστα και πρόεδρος Πολιτιστικού Οργανισμού Arts Embrace

Μία από τις αυξανόμενες ανησυχίες μεταξύ των καλλιτεχνών και των πολιτιστικών φορέων του τόπου μας είναι κατά πόσο οι ηγέτες του κράτους έχουν τις ικανότητες και τη διάθεση να αντιμετωπίσουν τις πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές πιέσεις και προκλήσεις που θα αφήσει μετά το πέρας της η Εποχή της Κορώνας, ώστε να δημιουργήσουν συνθήκες που να ενισχύουν την πεποίθηση ότι οι τέχνες και ο πολιτισμός αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για κοινωνική αλλά και οικονομική επιβίωση, προωθώντας έτσι μια ευρύτερη και βαθύτερη κατανόηση ζητημάτων όπως η κοινωνική δικαιοσύνη, η δημοκρατία και η ισότητα.

Η πρόσφατη, εγκλεισμένη μεν, μαζική δε, εξέγερση των Κύπριων καλλιτεχνών και πολιτιστικών φορέων με κίνητρο τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της βιομηχανίας του θεάματος μέσα από τους τομείς των τεχνών και του πολιτισμού, σε συνάθροιση με την αυξημένη αναγκαιότητα της τέχνης ως διαδικτυακού εργαλείου απασχόλησης, εκτόνωσης, αντίδρασης και επιβίωσης των πολιτών που παρατηρήθηκε ανά το παγκόσμιο, καθίσταται πολιτισμικό τεκμήριο για τον βαθμό στον οποίο όλοι συνδεόμαστε μεταξύ μας εντός και εκτός των συνόρων μας. Την ίδια ώρα, επιστημονικό τεκμήριο αποτελεί ο ιός που απειλεί πρώτα από όλα τη φυσική μας ύπαρξη και κατ’ επέκταση την έννοια της παγκοσμιοποίησης έτσι όπως την αντιλαμβανόμασταν μέχρι τη μέρα που η «νυχτερίδα» αποφάσισε να μας εκδικηθεί, ο οποίος κατάφερε με ιδιαίτερη ευκολία και σε διάρκεια μίας και μόνο ανάσας να ισοπεδώσει νόρμες, συστήματα, συμπεριφορές, συμφέροντα, διαχωρισμούς, τάξεις και παρατάξεις, και να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο μεταξύ δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Είτε το ήθελαν, είτε όχι.

Ο ρόλος του καλλιτέχνη κατακρεουργείται διαχρονικά, ενώ ταυτόχρονα τα «ανατοκιζόμενα κωλόχαρτα» που του παραχωρήθηκαν απλόχερα ως μέτρα στήριξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας δεν αποτελούν παρά μόνο την ισοπέδωση της μηδαμινής κουλτούρας κοινωνικής δικαιοσύνης στην οποία ήλπιζε

Και μέσα στον κυκεώνα των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών σκανδάλων που ξεδιπλώνονταν ανενόχλητα καθημερινά ως φυσιολογικές πρακτικές στη διεκπεραίωση μεγαλεπήβολων, αν και συχνά ανέφικτων, στόχων, ξαφνικά μια ξενόφερτη νυχτερίδα φέρεται να είναι ο νέος ένοχος για τη μη αποτελεσματική λήψη μέτρων στήριξης του πολιτισμού. Η αδιαφορία της ηγεσίας για ανάληψη των διοικητικών, κοινωνικών και ηθικών ευθυνών της απέναντι στους δημιουργούς, η απουσία ουσιαστικής και αποτελεσματικής κατανόησης της συνεχώς μεταβαλλόμενης καλλιτεχνικής και πολυπολιτισμικής κοινωνίας μέσα σε ένα δίκτυο εθνικής παγκοσμιοποίησης, η ισοπέδωση και καταπάτηση των βασικών δικαιωμάτων του καλλιτέχνη ως ισότιμου πολίτη και η απόκρυψη της ανάγκης για ριζοσπαστικές αλλαγές ως προς την ενσωμάτωση των καλλιτεχνών σε ένα αποδεκτό και αποδεχόμενο εργασιακό στάτους είναι μόνο κάποιες από τις αναρίθμητες πληγές που παραμένουν ανοικτές. Ο ρόλος του καλλιτέχνη κατακρεουργείται διαχρονικά, ενώ ταυτόχρονα τα «ανατοκιζόμενα κωλόχαρτα» που του παραχωρήθηκαν απλόχερα ως μέτρα στήριξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας δεν αποτελούν παρά μόνο την ισοπέδωση της μηδαμινής κουλτούρας κοινωνικής δικαιοσύνης στην οποία ήλπιζε. Και παρόλο που στην Κύπρο η νυχτερίδα στέφθηκε με το στέμμα του ενόχου για τα απαράδεκτα έως ανύπαρκτα μέτρα ενίσχυσης του πολιτισμού εν καιρώ κρίσης, στην πραγματικότητα η κορώνα φοριέται από τους ηθικούς αυτουργούς: την πολιτεία (ο δρόμος), τα συμφέροντα (ο μονόδρομος) και τους διάττοντες αστέρες της ροκ (κι ο Πρόδρομος).

Όμως τώρα περισσότερο από ποτέ οι ηγέτες έχουν ευθύνη να καλλιεργήσουν την πολιτισμική τους νοημοσύνη και να αποδεχτούν την ανάγκη για αναγνώριση, κατανόηση, αντιμετώπιση και εκδίωξη των βαθύτερων εκείνων σκέψεων, ιδεών και τυφλών σημείων τους που αυτοπεριορίζουν, αλυσοδένουν και βάζουν σε καραντίνα την ανάπτυξη της πολιτιστικής δημιουργίας αλλά και των κοινωνικών εκείνων δομών που θα έπρεπε να χαρακτηρίζουν τις έξυπνες, ώριμες και ανθρωποκεντρικές κοινωνίες. Τώρα περισσότερο από ποτέ οι ηγέτες έχουν ευθύνη να αποδεχτούν ότι το τέλος της κρίσης θα φανερώσει ότι η αποτελεσματικότητα των αποφάσεών τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο που οι ίδιοι θα επιλέξουν να προωθήσουν μέτρα και διατάγματα για προστασία ενός κράτους που έχει ανάγκη τη συμπερίληψη των καλλιτεχνών και των πολιτιστικών φορέων για διασφάλιση της επιβίωσής του.

Επειδή τώρα, περισσότερο από ποτέ, ο Πολιτισμός είναι Κίνημα!