Ολοκληρώνεται στις 25 Μαΐου η κατάθεση προτάσεων για τον διαγωνισμό που προκήρυξε ο ΘΟΚ τον περασμένο Γενάρη για την τοποθέτηση έργων τέχνης στο κτήριό του. Πρόκειται για έναν διαγωνισμό μέσω του οποίου ο ΘΟΚ συμμορφώνεται με τον Περί του Ελάχιστου Υποχρεωτικού Ποσοστού Εμπλουτισμού Δημοσίων Κτηρίων με Έργα Τέχνης Νόμο του 2009. Υπενθυμίζεται ότι ο οργανισμός δεν είχε αυτοβούλως προχωρήσει στην προκήρυξη του διαγωνισμού όταν ολοκληρώθηκε η ανέγερση του κτηρίου του, αλλά ουσιαστικά υποχρεώθηκε από την καλλιτεχνική κοινότητα -και δη μέσω επιστολών διά δικηγόρου- να προκηρύξει τον εν λόγω διαγωνισμό.

Η εφαρμογή του νόμου

Η προσπάθεια εφαρμογής του νόμου -τον οποίο, ουσιαστικά, δεν εφαρμόζει το ίδιο το κράτος, αφού αυτός αφορά δημόσια κτήρια- ξεκίνησε από τον Σύνδεσμο Εικαστικών Καλλιτεχνών Κύπρου (ΕΙ.ΚΑ) πριν από πολλά χρόνια. Ο ΘΟΚ, αν και αργά, συμβάλλει ουσιαστικά στην επαναφορά αυτής της εν πολλοίς ξεχασμένης πρόνοιας του νόμου για τον εμπλουτισμό κάθε νέου κτηρίου με έργα τέχνης, με ένα ελάχιστο κονδύλι αντίστοιχο του 1% του συνολικού κόστους του κτηρίου.

Αναμένεται ότι η επόμενη «μάχη» των εικαστικών θα δοθεί για την εφαρμογή του νόμου περί εμπλουτισμού δημοσίων κτηρίων με έργα τέχνης

Συντριπτική... παρανομία

Ο νόμος θεσπίστηκε το 2009 και η βουλευτής Ελένη Μαύρου, στο πλαίσιο κοινοβουλευτικού ελέγχου, απηύθυνε ερώτημα τον περασμένο Φεβρουάριο σχετικά με τα δημόσια κτήρια που ανεγέρθηκαν από το 2009 μέχρι σήμερα, πόσα και ποια από αυτά έχουν εμπλουτιστεί με έργα τέχνης σύμφωνα με τον νόμο και ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν για την απόκτησή τους.

Σε απάντησή του, ο αρμόδιος Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γιάννης Καρούσος αναφέρει ότι από το 2013 (και όχι το 2009) το Τμήμα Δημοσίων Έργων προκήρυξε την ανέγερση 20 κτηρίων, στα οποία θα έπρεπε να εφαρμοστεί ο νόμος για τα έργα τέχνης. Τα δέκα από αυτά, σύμφωνα με τον υπουργό, αφορούν την ανέγερση πυροσβεστικών και αστυνομικών σταθμών και βοηθητικών κτηρίων και αποθηκών, πέντε αφορούν την ανέγερση νοσοκομείων και κέντρων υγείας και τέσσερα την ανέγερση δικαστηρίων. Ωστόσο, δεν απαντάται το ερώτημα ποια και πόσα από αυτά έχουν εμπλουτιστεί με έργα τέχνης, σημειώνοντας πως δεν αποτελεί ευθύνη των Δημόσιων Έργων η εφαρμογή του νόμου του «1%».

Την ευθύνη για την παρακολούθηση της εφαρμογής του εν λόγω νόμου έχει ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού

Μπαλάκι στις υπηρεσίες

Ο υπουργός Γιάννης Καρούσος, στην απάντησή του προς τη βουλευτή Ελένη Μαύρου, επισημαίνει ότι για την εφαρμογή του περί του Ελάχιστου Υποχρεωτικού Ποσοστού Εμπλουτισμού των Δημόσιων Κτηρίων με Έργα Τέχνης δεν είναι υπόχρεο το Τμήμα Δημοσίων Έργων, αλλά η κάθε ενδιαφερόμενη υπηρεσία -π.χ. ο ΘΟΚ στην περίπτωση του κτηρίου του ΘΟΚ ή η Πυροσβεστική Υπηρεσία στην περίπτωση ενός πυροσβεστικού σταθμού κ.ο.κ. Η ίδια υπηρεσία αναλαμβάνει με την αποπεράτωση του έργου, ή και πριν από αυτή, την προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού για έργο ή έργα τέχνης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Σημειώνεται ότι την ευθύνη της παρακολούθησης για την εφαρμογή του εν λόγω νόμου έχει ο υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, στο υπουργείο του οποίου τηρούνται το Μητρώο Δημόσιων Κτηρίων και το Μητρώο Έργων Τέχνης που πραγματοποιούνται για τον εμπλουτισμό των δημόσιων κτηρίων.

Πάντως, μετά την τροποποίηση του νόμου για το δικαίωμα των καλλιτεχνών να έχουν ποσοστά από τη μεταπώληση έργων τους -που ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής την Παρασκευή 22 Μαΐου- αναμένεται πως ο επόμενος αγώνας των εικαστικών θα δοθεί για την καθολική εφαρμογή του νόμου για το «1%». Κι αυτό γιατί περισσότερα από 50 δημόσια κτήρια δεν έχουν εφαρμόσει τον νόμο, στερώντας από την καλλιτεχνική κοινότητα περί τα δύο εκατομμύρια ευρώ.