Ενέργειες των Βενετών μετά τον θάνατο του βασιλιά Ιακώβου Β΄ Lusignan

Νάσα Παταπίου Δημοσιεύθηκε 22.2.2021

Ο θάνατος του βασιλιά Ιακώβου Β΄ Lusignan, ή μάλλον η δηλητηρίασή του από τους Βενετούς, άνοιξε τον δρόμο για τη Γαληνοτάτη να προσθέσει και την Κύπρο μεταξύ των αποικιών της. Ωστόσο δεν ήταν τόσο εύκολο αφού πολλοί ετοίμαζαν σχέδια διαδοχής στο βασίλειο της Κύπρου. Υπήρχαν αυτοί που υποστήριζαν ένθερμα την επάνοδο της νόμιμης βασίλισσας της Κύπρου Καρλόττας Lusignan και οι οποίοι βρίσκονταν εξόριστοι από την Κύπρο μετά τον σφετερισμό του στέμματος από τον Ιάκωβο Β΄ Lusignan. Μια ομάδα Καταλανών και Σικελών που είχαν εγκατασταθεί στην Κύπρο και ευεργετήθηκαν από τον ίδιο τον βασιλιά προσπαθούσαν να παντρέψουν τη χήρα βασίλισσα με τον βασιλιά Φερδινάνδο της Νεάπολης και γενικά εργάζονταν ώστε η Κύπρος να περάσει στην εξουσία της Νεάπολης. Οι Βενετοί ωστόσο ήταν αυτοί που είχαν οραματιστεί και συνέλαβαν χρόνια πριν το σχέδιο ώστε να κυριαρχήσουν στην Κύπρο. Φρόντισαν αρχικά να παντρέψουν την Αικατερίνη Κορνάρο με τον βασιλιά της Κύπρου αφού πρώτα, όπως αποφάσισε η Γαληνοτάτη, υιοθετήθηκε από τον Άγιο Μάρκο, προστάτη της Βενετίας.


Μετά τον θάνατο του βασιλιά και σε όλη τη χρονική περίοδο της βασιλείας της Αικατερίνης Κορνάρο, αν και ουσιαστικά στη μεγαλόνησο ασκούσε εξουσία η Βενετία, έπρεπε να εξουδετερωθούν όσοι θα μπορούσαν με τις ενέργειές τους να ακυρώσουν τα σχέδια της Βενετίας για την απόκτηση της Κύπρου. Όσοι ήταν ύποπτοι για τους Βενετούς και ανήκαν στα πιο πάνω κόμματα έπρεπε ανάλογα να θανατωθούν, να φυλακιστούν, να εξοριστούν και να τους αφαιρέσουν τα φέουδα και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Φρόντισαν επίσης να εξορίσουν τη μητέρα του βασιλιά και τα τρία νόθα του που είχε αποκτήσει με άλλες γυναίκες πριν από τον γάμο του. Στις βενετικές πηγές της εποχής ο ερευνητής ή ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί το κλίμα και τις ενέργειες των Βενετών ώστε τελικά η Κύπρος να περιέλθει στην εξουσία τους. Όσο για τη βασίλισσα Αικατερίνη Κορνάρο ως γνωστό κάθε ενέργειά της ήταν πάντοτε καθοδηγούμενη από τη Γαληνοτάτη.

Το 1464 μεταφέρθηκαν και φυλακίστηκαν στη Βενετία ως ύποπτοι ο κόμης Rochas, o Ιωάννης de Ras, o Φίλιππος Δενόρες και ο Ιωάννης Αττάρ. Θεωρήθηκαν τόσο επικίνδυνοι που αν και φυλακισμένοι οι Βενετοί είχαν επιπλέον έξι άτομα για να τους φρουρούν στη «διάσημη» φυλακή delle Torselle. Έναν χρόνο μετά τους ελευθέρωσαν αλλά δεν είχαν το δικαίωμα να επιστρέψουν στην Κύπρο εάν δεν είχαν ειδική άδεια από τη Δημοκρατία της Βενετίας. Ο κόμης Rochas, όπως τεκμηριώνεται σε ένα έγγραφο, εξακολουθούσε να βρίσκεται στη Βενετία έως το 1481. Στις 19 Σεπτεμβρίου 1481 ο κόμης Rochas είχε υποβάλει αίτημα στις βενετικές αρχές να επιτρέψουν στη θυγατέρα του να μεταβεί από την Κύπρο στη Βενετία για να την παντρέψει και η άδεια τελικά παραχωρήθηκε. Οι βενετικές αρχές έδιναν εντολή στο συμβούλιο της Κύπρου το καράβι που θα μετέφερε τη θυγατέρα του κόμη Rochas στη Βενετία να μην σταματήσει σε κανένα άλλο λιμάνι παρά μόνο στη Μεθώνη, που ανήκε τότε στη Γαληνοτάτη. Ενημέρωση σχετική είχαν στείλει οι βενετικές αρχές και στους Βενετούς ρέκτορες της Μεθώνης.

Εξόριστοι Κύπριοι στη Βενετία

Οι Βενετοί έπρεπε να ελέγχουν, επίσης, τις κινήσεις της οικογένειας Careri, ή Χαρέρη, όπως αναφέρεται το όνομά τους από τον χρονικογράφο μας Γεώργιο Βουστρώνιο. Ο Πέτρος Careri είχε συγγένεια με την καταλανική οικογένεια Zaplana, που ήταν εναντίον των σχεδίων των Βενετών και γι' αυτόν τον λόγο εξορίστηκε στη Βενετία. Κατόρθωσε στη συνέχεια να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας και αργότερα αφού απέκτησε καλή φήμη του επετράπη να επιστρέψει στην Κύπρο. Στη Βενετία εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν επίσης ο Πέτρος Davila, κοντόσταβλος του βασιλείου και ο Τutio Costanzo, ναύαρχος του βασιλείου. Ο Πέτρος Davila εξόριστος στη Βενετία υπέβαλε και αυτός αίτημα να επιτραπεί στη γυναίκα του και στα παιδιά του να μεταβούν στη Βενετία ώστε η οικογένεια να μην είναι χωρισμένη. Ζήτησε επίσης να του δοθεί άδεια να εγκατασταθεί στην Ισπανία από όπου καταγόταν, αλλά δεν του το επέτρεψαν. Στη συνέχεια δήλωσε πλήρως υποταγή στη Γαληνοτάτη και οι βενετικές αρχές τον καθησύχασαν ότι δεν κινδύνευε ούτε αυτός ούτε η οικογένειά του ούτε οι συγγενείς του και θα διατηρούσε τα φέουδά του και όλη την περιουσία του στην Κύπρο. Για την περιουσία του στην Κύπρο, όπως τον διαβεβαίωναν, θα φρόντιζε η Δημοκρατία και όσο καιρό θα έμενε στη Βενετία θα του παραχωρούσαν μια χορηγία. Ο Πέτρος Davila είχε προσπαθήσει και το 1475 με αίτημά του να του επιτραπεί να επιστρέψει στην Κύπρο, αλλά η απάντηση της Γαληνοτάτης ήταν αρνητική γιατί θεωρούσε ότι ήταν καλύτερα να παραμείνει στη Βενετία. Τελικά, επέτρεψαν στην οικογένειά του να έρθει στη Βενετία παρέχοντάς του επίσης το δικαίωμα να φέρει και δέκα υπηρέτες του (servitori)! Ο Πέτρος Davila δεν κατόρθωσε να επιστρέψει στην Κύπρο και πέθανε στη Βενετία και ενταφιάστηκε εκεί και όπως είχε σημειώσει στη διαθήκη του. Ο Αντώνιος Davila, εγγονός του Πέτρου και κτήτορας του ομώνυμου προμαχώνα στη Λευκωσία, χρειάστηκε να υπερασπιστεί τον παππού του, όταν κατηγορήθηκε μετά πάροδο πολλών ετών από τον θάνατό του ότι συνωμοτούσε  κατά των Βενετών. Ας υπομνησθεί ότι δισεγγονός του Πέτρου και γιος του Αντώνιου Davila ήταν ο σπουδαίος στρατιωτικός και ιστoρικός Ερρίκος Κατερίνος Davila.

Τι συνέβη άραγε με την περίπτωση του Tutio Costanzo, γενάρχη της οικογένειας στην Κύπρο του οποίου ο δισεγγονός Tutio Costanzo οικοδόμησε τον ομώνυμο προμαχώνα στη Λευκωσία; Αυτός όπως και ο πατέρας του είχαν προσληφθεί στην υπηρεσία του τελευταίου Φράγκου βασιλιά της Κύπρου και απέκτησαν φέουδα και τίτλους. Ο βασιλιάς νύμφευσε τον Tutio με την Έλενα Ποδοκάθαρο, θυγατέρα του φεουδάρχη Πέτρου Ποδοκάθαρου, με την οποία απέκτησε μια θυγατέρα αλλά η σύζυγός του πολύ σύντομα έφυγε από τη ζωή. Στη συνέχεια τέλεσε δεύτερο γάμο με την Ισαβέλλα Verni, μέλος μιας άλλης σημαντικής οικογένειας της Κύπρου. Όταν εξορίστηκε στη Βενετία ζήτησε και αυτός με αίτημά του το 1477 να επιτρέψουν οι βενετικές αρχές στη σύζυγό του Ισαβέλλα και στα παιδιά του να έρθουν στη Βενετία για να είναι η οικογένεια ενωμένη. Στην Κύπρο είχε μείνει η θυγατέρα του που είχε αποκτήσει από τον πρώτο του γάμο υπό την κηδεμονία της οικογένειας της μητέρας της.

Ο Τutio Costanzo αργότερα από κατηγορούμενος έγινε ευνοούμενος της Γαληνοτάτης και του αποδόθηκαν πίσω τα φέουδα και όλη η περιουσία που κατείχε στην Κύπρο. Εγκαταστάθηκε στο Castelfranco με την οικογένειά του και υπηρέτησε ως αρχηγός μισθοφόρων στα στρατιωτικά σώματα της Δημοκρατίας της Βενετίας. Ο Tutio Costanzo έχει συνδεθεί και με ένα σπουδαίο έργο του μεγάλου αναγεννησιακού ζωγράφου Giorgione του οποίου ήταν εντολέας. Πρόκειται για το ταφικό μνημείο του γιου του Ματθαίου στον καθεδρικό ναό του Castelfranco που είχε πεθάνει νέος. Το 1486 ο Tutio υπέβαλε ένα νέο αίτημα στις βενετικές αρχές με το οποίο ζητούσε η θυγατέρα του, που είχε αφήσει μικρή στην Κύπρο και μεγάλωνε με την οικογένεια της μητέρας της και βρισκόταν σε ηλικία γάμου, να μην υπακούσει και να παντρευτεί σύμφωνα με τη θέληση των συγγενών της. Για τον γάμο της και την αποκατάστασή της θα φρόντιζε όπως επιθυμούσε ο ίδιος στη Βενετία. Φαίνεται ότι πραγματοποιήθηκε η επιθυμία του αφού τελικά η θυγατέρα του παντρεύτηκε τον Aurelio da Unigo τιτλούχο από το Τρεβίζο.

Όσοι φεουδάρχες και αξιωματούχοι της Κύπρου μετά τον θάνατο του βασιλιά εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν στη Βενετία ως ύποπτοι κατά της Δημοκρατίας της Βενετίας στη συνέχεια δηλώνοντας υποταγή ευνοήθηκαν και πήραν πίσω τα φέουδα και τους τίτλους τους. Οι απόγονοί τους συνέχισαν να ζουν στην Κύπρο και να συνεργάζονται στενά με τη Δημοκρατία της Βενετίας όταν η Κύπρος πέρασε στην εξουσία της. Κάποιοι από αυτούς ως οικονομικά εύρωστοι, όπως ο Αντώνιος Davila και ο Tutio Costanzo, συνέβαλαν στην άμυνα της Λευκωσίας οικοδομώντας ιδίοις εξόδοις τους προμαχώνες που φέρουν έως σήμερα τα ονόματα των οικογενειών τους…

Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ