Η έκθεση "Cézanne Drawing" στο ΜοΜΑ θα είναι η πρώτη μεγάλη απόπειρα συγκέντρωσης και προβολής του συνολικού έργου του καλλιτέχνη στην Αμερική, με έμφαση στην εξέλιξη της πρακτικής του σε χαρτί.

Όταν το 1920 μερικοί ενθουσιώδεις και παθιασμένοι με την τέχνη ένωσαν τις δυνάμεις τους και ίδρυσαν το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, την ημέρα των εγκαινίων η «αυλαία» άνοιξε με έργα του Cezanne, Gauguin, Seurat, και Van Gogh. Αν και εκείνη την εποχή και οι τέσσερις αυτοί σπουδαίοι εκφραστές του μετα-ιμπρεσιονισμού απολάμβαναν τον θαυμασμό και την ανάγνωση των φιλότεχνων, η εμφάνιση των έργων τους στη Νέα Υόρκη ήταν μάλλον σπάνια. Και με αυτή την κίνηση το ΜοΜΑ έκανε ξεκάθαρη τη φιλοδοξία του να γίνει σύντομα ένα από τα πλέον σημαντικά μουσεία μοντέρνας τέχνης στη χώρα.

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ανακοίνωσε μια έκθεση αφιερωμένη στον Paul Cézanne (1839–1906) που θα παρουσιάζει από τον Ιούνιο μια μεγάλη συλλογή από τα έργα του καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του με φρέσκια ματιά και κριτική μελέτη του έργου και της τεχνοτροπίας του, επισημαίνοντας πτυχές της πρακτικής του καλλιτέχνη που έχουν γοητεύσει το κοινό.

Paul Cézanne, Still Life with Cut Watermelon (Nature morte avec pastèque entamée). c. 1900. Pencil and watercolor on paper, 12 3/8 × 19 1/8″ (31.5 × 48.5 cm). Fondation Beyeler, Riehen/Basel. Beyeler Collection. Photo: Peter Schibli

Paul Cézanne, Mont Sainte-Victoire (La Montagne Sainte-Victoire vue des Lauves). 1902–06. Watercolor and pencil on wove paper, 16 3/4 x 21 3/8″ (42.5 x 54.2 cm). The Museum of Modern Art, New York. Gift of Mr. and Mrs. David Rockefeller. Photo © 2021 MoMA, NY.

Η έκθεση "Cézanne Drawing" θα είναι η πρώτη μεγάλη απόπειρα συγκέντρωσης και προβολής του συνολικού έργου του καλλιτέχνη στην Αμερική με έμφαση στην εξέλιξη της πρακτικής του σε χαρτί, με πρόθεση να διερευνήσει τις μεθόδους του. Ο Cézanne συνδύαζε το σχέδιο με μολύβι και ακουαρέλα απορρίπτοντας την εγκαθιδρυμένη μέχρι τότε μαθηματική προοπτική της ζωγραφικής και σταδιακά απομακρύνθηκε από τις κλασικές αναγεννησιακές αρχές της.

Περισσότερα από 200 έργα, από ένα σύνολο 2100 έργων του ζωγράφου, σε χαρτί – συμπεριλαμβανομένων σχεδίων, σκίτσων και σπάνιων ακουαρέλων – θα προβληθούν μαζί με μια επιλογή ελαιογραφιών τόσο από τη συλλογή του MoMA, αλλά και από ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές από όλο τον κόσμο.

Ο σύνθετος τρόπος δουλειάς του επηρέασε σχεδόν κάθε πρωτοποριακό κίνημα στη ζωγραφική, συμπεριλαμβανομένων του κυβισμού και της αφηρημένης τέχνης με το σκίτσο να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο έργο του:

«Θέλουμε να στρέψουμε το ενδιαφέρον και το βλέμμα του κοινού στην τεχνική του που ήταν πρωτοπόρα, καινοτόμα και αυτό προβάλλεται περισσότερο πάνω στα έργα του στο χαρτί», δηλώνουν οι εκπρόσωποι του μουσείου με αφορμή την έκθεση.

Paul Cézanne, Bathers (Baigneurs). 1885–90. Watercolor and pencil on wove paper, 5 × 8 1/8″ (12.7 × 20.6 cm). The Museum of Modern Art, New York. Lillie P. Bliss Collection. Photo © 2021 MoMA, NY.

Paul Cézanne, Foliage (Étude de feuillage). 1900–04. Watercolor and pencil on wove paper, 17 5/8 × 22 3/8″ (44.8 × 56.8 cm). The Museum of Modern Art, New York. Lillie P. Bliss Collection. Photo © 2021 MoMA, NY.

Ανάμεσα στα έργα μπορεί κανείς να δει φύλλα εργασίας του ζωγράφου, σκίτσα με μολύβι αλλά και μεγάλης κλίμακας υδατογραφίες που φανερώνουν τον μοναδικό τρόπο που ο Cézanne αναπτύσσει κάθε έργο του υιοθετώντας μια δυναμική σχέση μεταξύ του μολυβιού, του κάρβουνου και της ακουαρέλας. Τονίζει τις γραμμές και τα περιγράμματα και στη συνέχεια με χρωματικές διαβαθμίσεις εξερευνά το φως, το βάθος, το χρώμα με ευφυείς αυτοσχεδιασμούς. Τα υλικά που χρησιμοποιεί, συνήθως είναι απλά και τυποποιημένα που εύκολα κανείς μπορεί να τα αναζητήσει στα μαγαζιά της εποχής. Εκείνος συνήθως τα αγόραζε από το Παρίσι και την Aix-En-Provence.

Paul Cézanne, Studies and Portraits of the Artist’s Son (Études et portraits du fils de l’artiste). 1877–78. Pencil on paper, 9 3/4 × 12 1/8″ (24.8 × 30.8 cm). The Albertina, Vienna.

Paul Cézanne, Self-Portrait and Apple (Autoportrait et pomme). 1880–84. Pencil on paper, 6 13/16 × 9 1/16″ (17.3 × 23 cm). Cincinnati Art Museum. Gift of Miss Emily Poole. Bridgeman Images.

Η έκθεση "Cézanne Drawing" επιχειρεί να μελετήσει και να φωτίσει όλες εκείνες τις πτυχές του έργου του ζωγράφου, τους πειραματισμούς, τα τεχνικά μέσα αλλά και τις θεματικές της ενασχόλησής του: την αποτύπωση της καθημερινότητας, το θαύμα της φύσης αλλά και την τολμηρή προσέγγιση της ανθρώπινης φιγούρας που παραμένουν διαχρονικά και που τον ανέδειξαν, «μάστορα» του χρώματος και της φόρμας, σε πατέρα της σύγχρονης τέχνης, σε πρωτοπόρο του μοντερνισμού.

Τα κυριότερα έργα της έκθεσης περιλαμβάνουν μια αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη με μολύβι, σκίτσα με πορτρέτα του γιου του Paul χρησιμοποιώντας εξαιρετικά απλουστευμένες φόρμες με καθορισμένα περιγράμματα καθώς και διάφορα έργα μικτού-μέσου, όπως το μολύβι και η ακουαρέλα Still Life with Cut Watermelon (Nature morte avec pastèque entamée, 1900) και το Foliage (udetude de feuillage, 1900-04), ένα έργο που λόγω των μεγάλων κενών περιοχών, μπορεί αρχικά να θεωρηθεί ημιτελές, αλλά αποτελεί μια εξαιρετική μελέτη για το πώς τελικά ο Cézanne χρησιμοποίησε τις διαβαθμίσεις του χρώματος για να αποδώσει σκιές, βάθος και κίνηση.



elculture.gr / Πέπη Νικολοπούλου