«Το 2020 ήταν μια δοκιμασία για τον χώρο του κυπριακού θεάτρου τόσο όσον αφορά τις προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει λόγω της πανδημίας όσο και για τις πρόσφατες αναταράξεις που έφερε το κίνημα #metoo. Έναν χρόνο μετά πώς προχωρά το θέατρο κατά τη γνώμη σας;»

Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου στις 27 Μαρτίου, καλέσαμε ανθρώπους από διαφορετικούς τομείς του θεατρικού χώρου στην Κύπρο να μας δώσουν τη δική τους απάντηση.

Έναν χρόνο μετά το πρώτο κλείσιμο των θεάτρων, μέσα σε συνεχιζόμενη αβεβαιότητα και εν μέσω μια θεατρικής σεζόν πρωτόγνωρης -μην συναθροίζεστε, κρατάτε αποστάσεις, μην δίνετε συγχαρητήρια, όχι αγκαλιές, μισοάδεια θέατρα, διαδικτυακές παραστάσεις- μια ερώτηση στριφογυρίζει στο μυαλό μου: πού είναι η θεατρική κοινότητα; Νιώθω πως ενώ με κάποιον τρόπο τα θέατρα λειτουργούν, η θεατρική κοινότητα, με τη βαθιά έννοια της συνοχής, της συνύπαρξης, της αλληλεπίδρασης, των κοινών στόχων και αξιών, της σταυρωτής επικονίασης για να δημιουργηθεί καινούργια καλλιτεχνική σοδειά, της κοινής χαράς και κοινού πάθους που μας ρίχνει κάθε σεζόν στον αγώνα -σε έναν αγώνα του οποίου το αποτέλεσμα έχει θεραπευτικές ιδιότητες-, αγνοείται, ή μάλλον συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πολλές απώλειες του μεγάλου κακού που βρήκε την οικουμένη. Ακούγεται απαισιόδοξο αυτό, αλλά αν δεν αναγνωρίσουμε το μέγεθος της καταστροφής, πώς θα ξεκινήσουμε την ανοικοδόμηση, τη θεραπεία; Η σκηνοθέτις Anne Bogart μίλησε στην αρχή της πανδημίας για τον σημαντικό ρόλο που παίζουν οι πολύ μικρές κοινότητες, οι επαναστάσεις σε μικρά δωμάτια. Ας πιαστούμε από αυτήν την ιδέα με νύχια και με δόντια για να σταματήσουμε αυτήν την ατέλειωτη πτώση, κι ακόμα, ας δώσουμε το χέρι να ανεβάσουμε κι άλλους, αν αντέχουμε: υπάρχουν άνθρωποι, μέλη της διαλυμένης μας κοινότητας, που μας απλώνουν το χέρι, άνθρωποι που πέφτουν αυτήν τη στιγμή και δεν υπάρχει δίχτυ. Αντί για επαναστάσεις σε μικρά δωμάτια έχουμε πόλεμο στον αχανή και εικονικό κόσμο του διαδικτύου. Είναι κι αυτό μέρος της καινούργιας μας πραγματικότητας και έχει σημαντικό ρόλο να παίξει, όμως αρχίσαμε πια να συνειδητοποιούμε τον κατακερματισμό του εαυτού μας μέσα από την οθόνη. Έτσι γυρνάω πίσω σε κάτι που είχα γράψει πριν έναν χρόνο ακριβώς, μετά το πρώτο lockdown: το σώμα φτιάχνει θέατρο μπροστά σε άλλα σώματα, με τις ανάσες όλων να συγχρονίζονται. Τώρα που φοβόμαστε πως οι ανάσες μας θα μας σκοτώσουν, πώς κρατάμε ζωντανή τη θεατρική κοινότητα;

Μαγδαλένα Ζήρα | Σκηνοθέτις



Το χάμστερ μέσα στον τροχό του τρέχει συνεχώς αλλά δεν πάει πουθενά. Δεν μετακινείται στον χώρο. Όσο και να τρέχει παραμένει μέσα στο κλουβί του.

Τι αποκάλυψε η πανδημία και στους πλέον ρομαντικούς;

Πως για το παντοδύναμο κράτος είμαστε στην καλύτερη μια ομάδα από ενοχλητικούς επαίτες. Πως στα κρατικά κατάστιχα δεν υπάρχει καμία καταγραφή της παρουσίας μας. Πως το σύνολο της κοινωνίας δεν μας θεωρεί αναγκαίους.

Το τελευταίο είναι και το πιο επικίνδυνο. Το κράτος δεν θα ασχοληθεί αν δεν έχουμε την κοινωνία με το μέρος μας. Και για να το καταφέρουμε αυτό πρέπει να πάψουμε να γυρνάμε γύρω από το εγώ μας. Δεν αρκούν οι καλές παραστάσεις. Πρέπει να σταθούμε δίπλα ο ένας στον άλλο. Να αγωνιούμε για ολονών την προσπάθεια. Να ασχοληθούμε ενεργά κάτω από τη σκηνή με τα κοινωνικά προβλήματα. Να απαιτήσουμε δυναμική παρέμβαση στην εκπαίδευση. Μόνο έτσι η κοινωνία θα πειστεί πως είμαστε χρήσιμοι. Αλλιώς θα μας καταπιεί η αγορά, παρέα με τις ωραίες ιδέες μας και τον όμορφο κόπο μας.

Όσο για το #metoo.

Μακάρι να μπορούσα με μια μαρτυρία μου να προσφέρω έστω και σε ένα θύμα την εξιλέωση. Ή να έκλεινα έναν θύτη στη φυλακή.

Δεν μπορώ. Δεν ήμουν εκεί. Και νιώθω αμήχανα. Γι' αυτό κάνω ησυχία. Για να δώσω στα θύματα χώρο.

Στηρίζω χωρίς να διεκδικώ την προσοχή.

Δεν είναι η δική μου υποκειμενικότητα σημαντική.

Υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν να βρουν το θάρρος να μιλήσουν.

Ας ακουστούν αυτοί, όταν το θελήσουν ή το καταφέρουν.

Παράλληλα, κάποιοι συνάδελφοι προσπαθούν να βγάλουν το ψωμί τους σε θέατρα τα οποία δεν ικανοποιούν με τη στάση τους στο θέμα.

Η λύση δεν είναι να τους κρεμάσουμε. Αύριο θα είμαστε εμείς εκεί. Και όλοι ως υποψήφια θύματα και όχι ως θύτες. Μην το ξεχνάμε αυτό.

Μην γίνουμε εμείς το τέρας για να νικήσουμε το κτήνος. Δεν αξίζει.

Προσεκτικά με το δάχτυλο που τεντώνουμε γιατί μπορεί στο τέλος να βγάλουμε κανένα μάτι.

Παναγιώτης Λάρκου | Σκηνοθέτης, ηθοποιός, υποψήφιος βουλευτής (ΑΚΕΛ)



Μερικές φορές οι δοκιμασίες αποδεικνύονται κομβικά σημεία στη ζωή μας. Μας σπρώχνουν να αναθεωρήσουμε τα δεδομένα μας και να απαιτήσουμε αλλαγές που ίσως να μην διανοούμασταν ποτέ. Το κίνημα #metoo αποτελεί κι αυτό σημείο των καιρών, αποδεικνύοντας τη μεγάλη ανάγκη για κάθαρση. Η ζοφερή, σαθρή κατάσταση που κυριαρχεί σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής τον τελευταίο καιρό υποδηλώνει ένα τεράστιο έλλειμμα πολιτισμού στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Κι εδώ έρχεται ο ρόλος του θεάτρου, που αποδεικνύεται ιδιαίτερα αναγκαίος σε περιόδους ρήξης, ύφεσης, κοινωνικής σαθρότητας, για να θυμίσει αυτά που ξεχάσαμε, αυτά που πια δεν βλέπουμε, αυτά που κάνουμε κι ούτε καν τα συνειδητοποιούμε. Ο δρόμος του θεάτρου, της τέχνης γενικότερα, δεν είναι εύκολος. Ποτέ δεν ήταν, ενώ τα πράγματα θα γίνουν ακόμη δυσκολότερα χωρίς κατοχύρωση των δικαιωμάτων και χωρίς αναγνώριση των επαγγελμάτων των τεχνών. Η ευκαιρία και η γνώση είναι πια εκεί. Το ίδιο και η συλλογικότητα, προκειμένου να υπερπηδηθούν τα εμπόδια και να γίνει το μεγάλο βήμα. Για να μπορέσει κι η τέχνη να αντιμετωπίζεται από όλους ως υπολογίσιμο αγαθό, εντός κι εκτός συνόρων. Κι αυτό, ήρθε ο καιρός η πολιτεία να το αναγνωρίσει, όχι μόνο για το θέατρο, μα για όλο το φάσμα των τεχνών. Όσο για το κίνημα #metoo θα πρέπει να αποτελέσει την αφορμή, προκειμένου να εφαρμοστεί ένας κώδικας δεοντολογίας και συμπεριφοράς σε όλους ανεξαιρέτως τους επαγγελματικούς κλάδους, ώστε να μην υπάρξουν άλλα θύματα σεξουαλικής, λεκτικής, σωματικής ή ψυχολογικής κακοποίησης. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να υπάρξει δικαίωση των θυμάτων μέσα από τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες του νόμου. Αυτήν τη στιγμή, μέσα από τα MME και τα ΜΚΔ, βλέπουμε λαϊκά δικαστήρια, καταγγελλόμενους να καταδικάζονται ερήμην τους, θύματα να λοιδορούνται, να διασύρονται και να διαπομπεύονται στον βωμό της «ζουμερής» είδησης που πουλάει. Αν μείνουμε σε αυτό, τότε δεν έχουμε καταφέρει τίποτα, καταργώντας παράλληλα το κράτος και τους θεσμούς του. Αν πάλι έφτασε ο κόμπος στο χτένι και όλα υπολειτουργούν αναποτελεσματικά, τότε θα πρέπει όλοι να αναλάβουμε την ευθύνη μας, χωρίς όμως να αλληλοτρωγώμαστε ως αρπακτικά μεταξύ μας. Το κράτος συναποτελείται από πρόσωπα. Τα πρόσωπα υπηρετούν τους θεσμούς και αντίστοιχα τους καταστρατηγούν ή τους αμαυρώνουν. Έτσι δημιουργούνται οι στρεβλώσεις, έτσι διασπείρονται η διαφθορά, η ασυδοσία, η ανισότητα, έτσι θρέφεται και μεγαλώνει το έλλειμμα δικαιοσύνης. Αν θέλουμε λοιπόν να αλλάξει κάτι, ας γίνουμε υπεύθυνοι των επιλογών μας.

Λέα Μαλένη | Σκηνοθέτις, ηθοποιός, υποψήφια βουλεύτρια (Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών)



Μου φαίνεται πως το κυπριακό θέατρο -παρά τις ακόμα εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες- εμφανίζεται πιο ώριμο, πιο δυνατό και πιο έτοιμο απέναντι στις προκλήσεις που με διαφορετικό τρόπο και ένταση έφεραν πρώτα η πανδημία και μετά το κίνημα #metoo.

Το κλείσιμο των θεάτρων για μήνες ανέδειξε όχι μόνο τις συνθήκες ανασφάλειας των επαγγελματιών στον χώρο, αλλά και ένα νέο ήθος και μια πρωτόγνωρη αλληλεγγύη. Αυτή η συλλογικότητα έδωσε δύναμη και φωνή και υποχρέωσε την πολιτεία να αναζητήσει άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες, ελπίζω, λύσεις.

Οι καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας, κακοποίηση και σεξουαλική παρενόχληση κατέδειξαν την απουσία και στον χώρο του κυπριακού θεάτρου των απαραίτητων μηχανισμών προστασίας και στήριξης των ευάλωτων και των θυμάτων.

Μπορεί στα καθ' ημάς το κίνημα #metoo να υποχρέωσε τη θεατρική κοινότητα σε έναν οδυνηρό διάλογο, συνέβαλε όμως στη δημιουργία επιτέλους εκείνων των απαραίτητων πλαισίων προστασίας και συνθηκών αναγνώρισης τέτοιων φαινομένων εντός του θεάτρου που να διασφαλίζουν και την απαραίτητη στήριξη στα θύματα.

Οι συνθήκες για το κυπριακό θέατρο δεν υπήρξαν ποτέ εύκολες. Αυτόν τον τελευταίο ωστόσο χρόνο το θέατρο παγκόσμια βίωσε προκλήσεις και ανατροπές, οι οποίες επέδρασαν μόνιμα ή όχι στον τρόπο επικοινωνίας του.

Θα χρειαστεί χρόνος πιστεύω μέχρι να αποτιμηθούν σωστά οι επιπτώσεις από τη φυσική απουσία του κοινού και την επίδραση της τεχνολογίας στην εξέλιξη της τέχνη του θεάτρου στον τόπο μας.

Μια εμφανής τάση που συναρτάται πιστεύω άμεσα µε την κρίση είναι οι μικρότερες παραγωγές. Αν λοιπόν κάποιος βγήκε από αυτήν την κρίση κερδισμένος, ή τουλάχιστον λιγότερο τραυματισμένος, αυτή μου φαίνεται πως είναι η νέα γενιά του κυπριακού θεάτρου. Αυτοί οι μικροί θεατρικοί πυρήνες, οι νέες ανεξάρτητες ομάδες που κάνουν θέατρο με περιορισμένα μέσα, αλλά με μια δηµιουργικότητα και μια ανοιχτοσύνη χωρίς συμπλέγματα, ενοχές και βαρίδια του παρελθόντος.

Γεωργία Ντέτσερ | Γενική διευθύντρια, Θέατρο Ριάλτο



Το θέατρο εξακολουθεί να πορεύεται όρθιο, παρ' όλους τους περιορισμούς και κόντρα σε αυτό το θολό, επισφαλές τοπίο που έχει διαμορφωθεί εξαιτίας της πανδημίας, και αυτό είναι από μόνο του μια επιτυχία. Αυτή τη δύσκολη χρονιά που η θεατρική δραστηριότητα ακολούθησε μια πορεία ασυνεχή και μετ’ εμποδίων, καταφέραμε, με όλο το δυναμικό του ΘΟΚ (διοικητικό, τεχνικό, καλλιτεχνικό), να βρούμε λύσεις και να διατηρήσουμε το ηθικό μας ακμαίο. Με αυτήν την έννοια η πανδημία μας πρόσφερε ένα πολύτιμο μάθημα. Μας έμαθε να προσαρμοζόμαστε, να είμαστε ακόμα πιο επινοητικοί, να μην κάνουμε πίσω. Και, όντως, συντονιστήκαμε όλες και όλοι με τρόπο θαυμαστό και ενώσαμε τις δυνάμεις μας για να κάνουμε τις απαραίτητες υπερβάσεις για το καλό του θεάτρου και των ανθρώπων του. Στον βαθμό που περνούσε από το χέρι μας, και τηρώντας πάντοτε αυστηρά τα υγειονομικά πρωτόκολλα, πετύχαμε να διατηρήσουμε ζωντανό το αγαθό του πολιτισμού και να προσφέρουμε ποιοτικές παραστάσεις στο απαιτητικό κοινό μας, που περιμένει -και δικαίως- πολλά από τον ΘΟΚ.

Όπως είχαμε προαναγγείλει, στο πλαίσιο της έμπρακτης δέσμευσης του ΘΟΚ για αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της παρενόχλησης και της σεξουαλικής παρενόχλησης, έχουμε στα χέρια μας τον νέο κώδικα πρακτικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης. Ο παρών κώδικας βασίζεται στον κώδικα της επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έχει προσαρμοστεί στα δεδομένα και στις ανάγκες του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, σε συνεργασία με το Γραφείο της επιτρόπου Διοικήσεως.

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, για άλλη μία φορά, δηλώνει με τον πιο επίσημο και κατηγορηματικό τρόπο ότι ακολουθεί πολιτική μηδενικής ανοχής απέναντι στη βία και όλες τις εκφάνσεις της. Τέτοιου είδους περιστατικά και συμπεριφορές δεν είναι αποδεκτά. Η στήριξή μας προς όλες και όλους θεωρείται δεδομένη.

Ένας πολιτιστικός οργανισμός οφείλει, πέρα από τον καλλιτεχνικό του προγραμματισμό, να δείχνει τη δέουσα προσοχή και ευαισθησία σε θέματα που άπτονται της αξιοπρέπειας των συνεργατών και των εργαζομένων του. Διότι αυτό επιτάσσει κατά κύριο λόγο η αποστολή του. Αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι πολιτισμός.

Αντιγόνη Παπαφιλίππου | Πρόεδρος διοικητικού συμβουλίου ΘΟΚ



Μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση, όλοι οι καλλιτέχνες και αν μου επιτρέπετε να μιλήσω συγκεκριμένα για τους ηθοποιούς και ειδικά για την Ένωση Ηθοποιών Κύπρου, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με προβλήματα σοβαρά όπου καταφέραμε με τη συσπείρωση και την ανιδιοτελή προσφορά των μελών του διοικητικού συμβουλίου, των μελών μας, των φίλων της ΕΗΚ αλλά και όλων των φορέων του πολιτισμού, να τα διαχειριστούμε δυναμικά. Κτίσαμε γέφυρες επικοινωνίας και θέσαμε νέες βάσεις πάνω στις οποίες πλέον μπορούμε να λειτουργούμε με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα.

Κατ' αρχάς, διεκδικήσαμε και, όπως γνωρίζετε, αρχίσαμε να λαμβάνουμε το ειδικό επίδομα καλλιτέχνη το οποίο δίνεται με συνοπτικές διαδικασίες στους δικαιούχους. Πετύχαμε να βρισκόμαστε σε σταθερές διαβουλεύσεις και με έντονη την παρουσία μας στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού για την επίτευξη του βασικού μας στόχου που είναι η κατοχύρωση του επαγγέλματος του ηθοποιού με το Προσχέδιο Νόμου του Ηθοποιού που κατατέθηκε αρχικά από την ΕΗΚ το 2004 και τώρα συνεχίζουμε με την επικαιροποίησή του με τον «Ο Περί Ηθοποιών Νόμος του 2021».

Εν συνεχεία η ίδρυση της Επιτροπής για τη Διαχείριση Παραπόνων Και Καταγγελιών για Σεξουαλική Παρενόχληση και Παρενόχληση στον χώρο εργασίας έχει ξεκινήσει και βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία προσαρμογής του Κώδικα Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Παρενόχλησης και Σεξουαλικής Παρενόχλησης στον χώρο εργασίας που να ανταποκρίνονται στην ιδιαιτερότητα της φύσης του επαγγέλματός μας.

Η κατάσταση στον χώρο μας σίγουρα ποτέ δεν ήταν εύκολη, πόσω μάλλον τώρα, έναν χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας. Αλλά είμαστε ακόμα εδώ, πιο δυνατοί, πιο ενωμένοι, έτοιμοι να ανταποκριθούμε στις νέες προκλήσεις που μας περιμένουν. Με νέους στόχους, όπως επαναφορά και εκσυγχρονισμό των συλλογικών συμβάσεων στο ελεύθερο θέατρο και στην τηλεόραση καθώς και υιοθέτηση και άμεση εφαρμογή ενός Κώδικα Δεοντολογίας σύγχρονου, πρακτικού, προσαρμοσμένου στις ιδιαίτερες συνθήκες και απαιτήσεις του χώρου μας, τόσο στο εργασιακό πεδίο όσο και στο πεδίο της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης από όλους τους φορείς.

Ανδρέας Τσέλεπος | Πρόεδρος Ένωση Ηθοποιών Κύπρου



Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου σηματοδοτείται από τη συμπλήρωση μιας πρωτόγνωρης, δύσκολης χρονιάς, όχι μόνο για τον χώρο του θεάτρου, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η πανδημία, μια λέξη που έδειχνε να αφορά ένα αμετάκλητα μακρινό παρελθόν, καθήλωσε κάθε είδους δραστηριότητα, ευνουχίζοντας την κοινωνική φύση του ανθρώπου. Το θέατρο, μια τέχνη ζωντανή και συλλογική, υπήρξε από τα πρώτα «θύματα», όχι μόνο της πανδημίας, αλλά και της κρατικής απαξίωσης αφού, την ίδια στιγμή που το κοινό κατέκλυζε τις διαδικτυακές παραστάσεις ικανοποιώντας την πνευματική του δίψα, το κράτος κατέτασσε τις τέχνες στα μη πρωτεύουσας σημασίας ζητήματα. Τα θέατρα έκλεισαν και οι πλατείες τους ερήμωσαν. Οι άνθρωποι, όμως, του θεάτρου ανασυντάχθηκαν, προσαρμόστηκαν σε οτιδήποτε λογικό ή παράλογο τους ζητήθηκε και απέδειξαν ότι μια κρίση μπορεί να αποβεί και δημιουργική. Μικρά και μεγάλα σχήματα κρατήθηκαν στη ζωή, έστω και στον «αναπνευστήρα», για να αποδείξουν ότι το θέατρο είναι πρωτίστως ανάγκη πνευματική και ψυχική. Η φωνή αυτών των ανθρώπων, μαζί με τη φωνή του θεατρικού κοινού που ολοένα μεγαλώνει, οδήγησε στην αναγνώριση της επιτακτικής ανάγκης για ριζικές αλλαγές στον χώρο της τέχνης και του πολιτισμού.

Μέσα στην ίδια αυτή χρονιά, κατά τη διάρκεια της οποίας η πανδημία κατέδειξε τις παθογένειες του συστήματος που περιβάλλουν τον χώρο του πολιτισμού, το -ήδη από τα πρώτα χρόνια της χιλιετίας ακμάζον στην Αμερική- κίνημα #metoo ανέδειξε τις «άλλες» παθογένειες, μέσα στον ίδιο τον καλλιτεχνικό χώρο, πυροδοτώντας μια κρίση εκ των έσω. Το ζήτημα εδώ είναι πρωτίστως ηθικό· αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί δεν είναι το «γιατί τώρα;» αλλά το «έστω τώρα, παρά ποτέ». Χρέος της πολιτείας να αποδώσει δικαιοσύνη. Χρέος κάθε εμπλεκόμενου φορέα, κρατικού και μη, να υποστηρίξει τα θύματα και να ισχυροποιήσει τη φωνή τους. Χρέος του θεατρικού κόσμου να αποβάλει τα «καρκινικά» κύτταρα πριν προλάβουν να βλάψουν τα υγιή. Χρέος του κοινού να κρίνει νηφάλια και να μην ενδώσει στην ηδονοβλεπτική οπτική μιας αδηφάγου και κανιβαλιστικής δημοσιογραφίας. Το #metoo θα εκπληρώσει τον στόχο του αν σπάσει τη σιωπή και αν λειτουργήσει ως ανάχωμα που θα αποτρέψει παρόμοιες συμπεριφορές. Τα φώτα τα σκηνής πρέπει, επιτέλους, να φωτίσουν ένα θέατρο καθαρό και διάφανο.

Μαρία Χαμάλη | Κριτικός θεάτρου



Είμαστε σε μια πολύ δύσκολη και κρίσιμη συγκυρία για το κυπριακό θέατρο. Είναι μια περίοδος στην οποία όλοι εργαζόμενοι στον χώρο του θεάτρου -καλλιτέχνες, τεχνικοί- αλλά και οι θεατρικοί φορείς δίνουν αγώνα επιβίωσης. Και δεν αρκεί που άνοιξαν τα θέατρα -με τον τρόπο που άνοιξαν- για να αποκατασταθεί η εργασιακή και καλλιτεχνική αξιοπρέπειά μας, γιατί το μεγάλο διάστημα που μείναμε ανενεργοί ή μερικώς λειτουργούντες επέφερε τεράστιο οικονομικό πλήγμα, αλλά και πλήγμα στον προγραμματισμό. Πέραν τούτου η επόμενη μέρα προδιαγράφεται ζοφερή αφού λόγω της οικονομικής κατάστασης η εργασιακή πίεση ή και οι εκπτώσεις στη δουλειά μας αυξάνονται.

Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν αποτελούν παυσίπονο, αλλά μια αιμορραγία δεν τη σταματάς με ένα παυσίπονο. Χρειάζεται από την πολιτεία άμεσος σχεδιασμός και σημαντική οικονομική ενίσχυση για τα επόμενα μερικά χρόνια τουλάχιστον για να μπορέσει το θέατρο της Κύπρου να επανέλθει. Και όχι μόνο οικονομική. Πρόσβαση σε δομές, φορολογικά κίνητρα ελαφρύνσεων για στήριξη της πολιτιστικής δημιουργίας από ιδιώτες, ειδικό καθεστώς για τους καλλιτέχνες στην κοινωνική ασφάλιση και τόσα άλλα που θα μπορούσαν να στηρίξουν αποτελεσματικά τόσο τους ανθρώπους του θεάτρου όσο και τους φορείς.

Σε αυτό το διάστημα άνοιξε επιτέλους πιο θαρρετά η συζήτηση γύρω από τα ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης, κακοποίησης, βίας ευρύτερα, λεκτικής, σωματικής, έμφυλης, ψυχολογικής. Είναι η ώρα να αδράξουμε την ευκαιρία, να θωρακίσουμε όσο μπορούμε τα θύματα, να προστατεύσουμε τους εργαζομένους, να κάνουμε δυνατά και όχι χαμηλόφωνα αυτή τη συζήτηση. Να διεκδικήσουμε την υιοθέτηση του κώδικα που θα μας προστατεύει από αυτά τα φαινόμενα, που θα δημιουργεί ένα δίχτυ ασφαλείας ώστε κανένας εργαζόμενος/η να μην φοβάται ότι θα στοχοποιηθεί εάν καταγγείλει αυτές τις συμπεριφορές. Έχουμε δρόμο να διανύσουμε, αλλά η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Η παραδοχή του προβλήματος, η αναγνώριση ότι υφίσταται, είναι το πρώτο βήμα. Και θα πρέπει όλοι οι φορείς που έχουν ευθύνη, άμεσα να προχωρήσουν στην υιοθέτηση του κώδικα που θεσπίστηκε από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις ΠΕΟ, ΣΕΚ και ΟΕΒ και ισχύει σε άλλα επαγγέλματα. Να ενταχθεί στις υπό υπογραφή συλλογικές συμβάσεις. Να ενημερωθούν οι εργαζόμενοι/ες για το περιεχόμενό του.

Για άλλη μία φορά εκφράζω την αλληλεγγύη μου σε όλα τα θύματα που υπέστηκαν και στον δικό μας χώρο τέτοιες απαράδεκτες τραυματικές συμπεριφορές. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι και είμαστε στη διάθεσή τους μέσα από την επιτροπή της κλαδικής καλλιτεχνών θεάτρου της ΠΕΟ, να τους ακούσουμε να παράσχουμε νομική αρωγή και στήριξη από ειδικούς ψυχολόγους. Να τους ενημερώσουμε για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που έχουν, και να αποφασίσουν οι ίδιοι εφόσον αισθάνονται έτοιμοι να καταγγείλουν στα αρμόδια σώματα όσα τους συνέβησαν. Είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε με αυτήν τη διαδικασία. Μόνο καλό κάνουν στο θέατρο η εξυγίανση και η εξάλειψη αυτών των φαινομένων.

Xριστίνα Χριστόφια | Ηθοποιός μέλος Κλαδικής Επιτροπής Καλλιτεχνών Θεάτρου της ΠΕΟ

ΕΙΚΟΝΑ: "Operating Theatre", Νίκολας Μονρό, 1936, μεταξοτυπία σε χαρτί, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης  ΤΑΤΕ, Λονδίνο