Η ταινία/ντοκιμαντέρ από τη Ρουμανία Collective του σκηνοθέτη Αλεξάντερ Νάναου πήρε το φετινό κινηματογραφικό βραβείο LUX. Ο νικητής επιλέχθηκε από το Ευρωπαϊκό κοινό μετά από διαδικτυακή ψηφοφορία αλλά και από τα μέλη του ΕΚ.

Το ντοκιμαντέρ Collective (πρωτότυπος τίτλος Colective) έχει πάρει τον τίτλο του από το νυχτερινό κέντρο "Collectiv" του Βουκουρεστίου, όπου μια πυρκαγιά, το 2015, άφησε πίσω της 27 νεκρούς και 180 τραυματίες. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί μια ομάδα δημοσιογράφων που διερευνά τα αίτια πίσω από τον θάνατο 37 ατόμων που υπέκυψαν στα τραύματά τους αφού μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και παρότι τα εγκαύματά που είχαν υποστεί δεν ήταν απειλητικά για τη ζωή τους. Η ταινία αποκαλύπτει ένα τρομακτικό κύκλωμα διαφθοράς στον τομέα της υγείας στη Ρουμανία, αλλά δείχνει ταυτόχρονα ότι οι γενναίοι και αποφασιστικοί άνθρωποι μπορούν να ανατρέψουν διεφθαρμένα συστήματα.

Ο σκηνοθέτης Αλεξάντερ Νάναου παρέλαβε το βραβειο από τον πρόεδρο του ΕΚ κ.Σασσόνι και δήλωσε:

« Είναι μεγάλη τιμή για αυτήν την ταινία να εκλέγεται από ευρωπαίους πολίτες και μέλη του κοινοβουλίου. Είναι καλό που όλοι συμφωνούμε αυτή τη φορά. Είναι σημαντικό για τα θύματα και τις οικογένειές τους στα οποία δεν έχει αποδοθεί η δικαιοσύνη στη Ρουμανία, πέντε χρόνια αργότερα.Καμία αποζημίωση, κανείς δεν κρίθηκε ένοχος.

Είναι ένα βραβείο για την ανθεκτικότητα και το θάρρος των απλών πολιτών που βγήκαν και είπαν την αλήθεια και άλλαξαν τη ρουμανική κοινωνία το 2016. Επειδή είχαν το θάρρος να πουν την αλήθεια. Και ήταν επειδή είχαμε ανεξάρτητους δημοσιογράφους που υπερασπίστηκαν τις αξίες τους και ενημέρωσαν το κοινό που μάθαμε για την πραγματική κατάσταση του ρουμανικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης που προσποιείται ότι λειτουργεί.

Χρειαζόμαστε θαρραλέους πολίτες και δημοσιογράφους που τους επιτρέπεται να κάνουν την δουλειά τους. Ακόμη και σε δημοκρατίες όπως η Ρουμανία, έχουμε και πάλι την αίσθηση ότι οι εκλεγμένοι ηγέτες και αρχές δεν θέλουν να ακούσουν την αλήθεια για το τι κάνουν.

Είναι μια ιστορία που τονίζει πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ελευθερία του τύπου για να γνωρίζουμε την αλήθεια και να εξελιχθούμε σαν δημοκρατική κοινωνία.Πολλά άλλαξαν στην Ρουμανία μετά το συμβάν αλλά και μετά το ντοκιμαντέρ. Η κοινωνία των πολιτών είναι πιο δυνατή , η νέα γενιά έχει καταλάβει ότι πρέπει να εμπλέκεται και να συμμετέχει στα κοινά αν θέλει να διασώσει τη δημοκρατία από τα χέρια πολιτικών που δεν έχουν τις καλύτερες προθέσεις.

Η Ευρώπη παρακολουθεί τώρα και ανησυχεί για την έκβαση της υπόθεσης στη Ρουμανία. Η ΕΕ έσωσε τη χώρα με τον μηχανισμό της προστασίας του κράτους δικαίου. Αλλά οι κοινωνίες δεν εξελίσσονται εάν δεν έχουμε πολιτισμό, εκπαίδευση και ελεύθερια του τύπου. Είναι καθήκον μας να στηρίζουμε τους πολίτες μας και να ρυθμίζουμε τις δαπάνες για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση και να προστατεύουμε τους δημοσιογράφους. Δεν είναι τυχαίο που σε πολλές χώρες ο πολιτισμός και η εκπαίδευση όχι μόνο δεν χρηματοδοτούνται, αλλά εμποδίζονται συστημικά από την άνθηση. Μόνο ο πολιτισμός μπορεί να μας φέρει κοντά, μπορούμε να μοιραστούμε τις ίδιες αξίες και να γίνουμε μια ισχυρή ευρωπαϊκή κοινωνία που συμφωνεί για τις ίδιες εκπαιδευτικές αξίες και την πρόσβαση στον πολιτισμό.»









O σκηνοθέτης Νικόλας Ζηκόπουλος, Πρέσβης του LUX Audience Award στην Κύπρο, δηλώνει τα εξής για την ταινία:

«Η ταινία Collective του Alexander Nanau μας δείχνει ότι τα συστήματα αρνούνται να αλλάξουν από μόνα τους καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επωφελούνται από αυτά. Σε ένα περιβάλλον συλλογικής σιωπής, μια και μόνο λέξη αλήθειας ηχεί σαν πυροβολισμός. Από τις τρεις ταινίες, το Collective είναι η ταινία που θα πρέπει να δει ο κάθε Κύπριος πολίτης, καθώς μπορεί να λειτουργήσει σαν ήχος αφύπνισης. »

Οι άλλες δύο υποψήφιες ταινίες ήταν Το Another Round του Δανού Thomas Vinterberg και η ταινία Corpus Christi του Πολωνού Jan Komasa.