H Bekah Day είναι μια νεαρή μαμά που ζει στο Κάνσας Σίτι και έχει έναν λογαριασμό στο TikTok με 270 χιλιάδες ακόλουθους. Τα θέματά της αφορούν τη γυναικεία ομορφιά, όχι όπως την παρουσιάζουν οι διάφοροι influencer αλλά την ομορφιά «χωρίς φίλτρο», την ομορφιά της καθημερινής γυναίκας. Ένα από τα αγαπημένα της θέματα είναι να ξεσκεπάζει τα φίλτρα διαφόρων ή να θυμίζει υποθέσεις εκμετάλλευσης από το παρόν ή το παρελθόν, όπως εκείνη της Μπρουκ Σιλντς (τη θυμάται κανείς;) που τη φωτογράφισαν για το Playboy όταν ήταν μόλις 10 χρονών.

Ένα από τα τελευταία βίντεο της Day έγινε viral με πάνω από 3 εκατομμύρια θεάσεις και σε αυτό, η νεαρή έγχρωμη γυναίκα αναφέρεται στην Diana Deets μια έφηβη που εκτίθεται ημίγυμνη (εσώρουχα η μπικίνι) στο TikTok. Ένας σύνδεσμος στο «βιογραφικό» της σε πάει στον λογαριασμό OnlyFans, στον οποίο τονίζει: «Ναι, είμαι εντελώς γυμνή». Σ' αυτόν έχει σχεδόν 12.000 συνδρομητές με 11 δολάρια τον μήνα. Γενναίο μεροκάματο.

Η Day όμως εξηγεί πως εκείνοι που θα έχουν την υπομονή να πάνε πολύ πίσω στον λογαριασμό της Deets θα ανακαλύψουν ότι πρόκειται για ενήλικη η οποία σιγά-σιγά μεταμόρφωσε τον εαυτό της σε έφηβη με τη βοήθεια εφαρμογών.

Πόσο τρομακτικό μπορεί να είναι κάτι τέτοιο; Όλοι όσοι χρησιμοποιούμε τα social media, συνήθως βάζουμε τον «καλύτερο» (διάβαζε ομορφότερο) εαυτό μας σ' αυτά. Τη φωτογραφία που μας κολακεύει περισσότερο. Κι από κάτω θα μας γράψουν: «Θεά», «Κουκλάρα», «Μοναδική», όσα περισσότερα τα θαυμαστικά, τόσο το καλύτερο. Από αντίδραση διάλεξα μια «καθημερινή» φωτογραφία για το podcast «Γεύση Καϊμάκη», που κάποιους σόκαρε.

Το θέμα γίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον όταν περνάμε τα όρια αυτά όπως στην περίπτωση της Deets. Ή όπως στην περίπτωση της Lil Miquela. Ψάξτε τη, για να σχηματίσετε άποψη. Θα τη βρείτε στον λογαριασμό lilmiquela στο Instagram. Και φυσικά έχει και #BlackLivesMatter. Μόνο που όπως δεν υπάρχει γυναίκα που να είναι πιο όμορφη, πιο γοητευτική και πιο προκλητική από την Τζέσικα Ράμπιτ, έτσι και η Lil Miquela γεννήθηκε στον υπολογιστή, μια influencer που προωθεί μάρκες μόδας, χωρίς να ζητάει κάτι σε αντάλλαγμα, με πάνω από 3 εκ. ακόλουθους. Όμως το 2019 οι δημιουργοί της ξεπέρασαν τα όρια όταν την έβαλαν να δηλώσει ότι δέχθηκε σεξουαλική επίθεση σ' ένα ταξί. Κι εκεί, θύματα σεξουαλικών επιθέσεων ξεσηκώθηκαν και είπαν «φτάνει».

Μια άλλη πρακτική είναι το Blackfishing που ξεκίνησε το 2018 ή το πιο πρόσφατο Asianfishing. Το πρώτο είχε να κάνει με την αποδοχή του «χρώματος» και την εκμετάλλευση των γυναικείων χαρακτηριστικών του, όπως η «πληθωρικότητα», ξεκίνησε από διασημότητες όπως η Αριάνα Γκράντε και οι Καρντάσιανς (που ‘σαι μωρέ Μάικλ Τζάκσον;) ενώ στο δεύτερο τα στερεότυπα είναι ακόμα χειρότερο γιατί μέσα από την αποδοχή της «ασιατικότητας» προωθείται και η εικόνα της κυρίως νεαρής, έφηβης, σχεδόν παιδιού, υποτακτικής και ταυτόχρονα προκλητικής γυναίκας.

Όπως γράφει και η Ρεμπέκα Τζένινγκς στο Vox, πριν από χρόνια, όταν μάθαμε για τα deepfakes και ότι μπορούσαν πλέον να γίνουν βίντεο με τους προέδρους και τους πρωθυπουργούς μας να λένε άλλα ντ’ άλλων φοβηθήκαμε για τις δημοκρατίες μας αλλά δεν είχαμε φανταστεί ότι οι ίδιες τεχνικές θα είχαν τόσο μικρή αλλά βαθιά ουσιαστική επίδραση στην κοινωνία μας. Γιατί τα ψεύτικα βίντεο του πολιτικού μπορείς εύκολα να τα ξεσκεπάσεις. Αλλά το μεγάλο πισωγύρισμα στην εικόνα της γυναίκας χάρη σε απλές εφαρμογές που μας κάνουν ομορφότερες ή πιο μαύρες ή πιο ασιάτισσες ή πιο αδύνατες, θα κάνουν πολύ μεγάλη κοινωνική ζημιά.

Στις 2 Ιουνίου η Νορβηγία ψήφισε νόμο που υποχρεώνει ινφλουένσερς και διαφημιστές να «δηλώνουν» τις αλλαγές. Κι αυτό σε μια προσπάθεια να μειώσει το «Body pressure» στους νέους. Την καινούργια πληγή των social στην κοινωνία μας. Είναι μια αρχή.