Είναι η πρώτη φορά που επαναπατρίζεται αντικείμενο από ασιατική χώρα και αυτό είναι κάτι το ευχάριστο, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Υπεύθυνος του Γραφείου Καταπολέμησης, Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων Αρχηγείου Αστυνομίας, Μιχάλης Γαβριηλίδης, αναφερόμενος στον επαναπατρισμό από την Ιαπωνία των βημοθύρων του εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου της κατεχόμενης Περιστερωνοπηγής Αμμοχώστου.

Υπογράμμισε πως καταλυτικό ρόλο στην έκβαση της υπόθεσης αυτής έπαιξε η ενδυνάμωση των διπλωματικών σχέσεων Κύπρου – Ιαπωνίας με την έναρξη λειτουργίας Πρεσβειών της Ιαπωνίας στη Λευκωσία και της Κύπρου στο Τόκιο.

Ο κ. Γαβριηλίδης χαρακτήρισε τον επαναπατρισμό αυτό ιδιαίτερα σημαντικό και ανέφερε πως «ευελπιστούμε σε περαιτέρω συνεργασία με χώρες της Ασίας που πλέον είναι μια αγορά που άνοιξε όσον αφορά τη διακίνηση αρχαιοτήτων, πέραν των ευρωπαϊκών χωρών ή της Αμερικής».

Εξήγησε πως «ύστερα από τη διασύνδεση της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων με την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα γίνονται πιο αυστηροί έλεγχοι σε ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, και έτσι πλέον οι αγορές μεταφέρονται σε άλλες χώρες που είναι πιο προσβάσιμες στους αρχαιοκάπηλους και βλέπουμε να υπάρχει μια νέα τάση προς χώρες της Ασίας».

Ερωτηθείς σε σχέση με άλλες τέτοιες περιπτώσεις επαναπατρισμού αντικειμένων που εκκρεμούν, σημείωσε πως υπάρχουν τουλάχιστον τρεις άλλες υποθέσεις που «τρέχουν».

Από την πλευρά του, ο Πρέσβης της Κύπρου στην Ιαπωνία, Χάρης Μορίτσης, ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως η Πρεσβεία της Δημοκρατίας στο Τόκιο είχε εμπλοκή στην υπόθεση από το 2019, όταν άρχισε η λειτουργία της στην Ιαπωνία.

«Κληθήκαμε να συνδράμουμε στο έργο της αρμόδιας αρχής που είναι το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Επειδή ο στόχος ήταν ξεκάθαρος, η συνεργασία των εμπλεκομένων άψογη και οι οδηγίες που η Πρεσβεία λάμβανε από το Υπουργείο Εξωτερικών ήταν σαφείς, λόγω της κατοχής πρότερης εμπειρίας στα θέματα αυτά, οι δυσκολίες ήταν απλώς διαδικαστικές», είπε.

Πρόσθεσε πως ως εκ τούτου, «η προσπάθεια ολοκληρώθηκε, με τη διακριτικότητα και αποτελεσματικότητα που αρμόζει».

Ο κ. Μορίτσης υπογράμμισε πως «υποχρέωσή μας είναι όχι απλώς να επαναπατρίζονται οι θησαυροί της κληρονομιάς μας, αλλά να ξέρουμε καλά ότι, ο στόχος είναι η επαναφορά των θησαυρών αυτών στη θέση τους».

Στις δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ για τον επαναπατρισμό των βημοθύρων του Αγίου Αναστασίου, ο Υπεύθυνος του Γραφείου Καταπολέμησης, Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων Αρχηγείου Αστυνομίας είπε πως «σε αυτή την περίπτωση υπήρχε μια συνεχής επαφή και επικοινωνία μεταξύ του Τμήματος Αρχαιοτήτων, του Υπουργείου Εξωτερικών και των αρμόδιων αρχών της Ιαπωνίας».

«Εμείς λειτουργήσαμε ως σύμβουλοί του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Υπουργείου Εξωτερικών σε θέματα χειρισμού. Στην περίπτωση αυτή ήταν καθαρά περισσότερο διπλωματική η προσπάθεια πάντα με τη στήριξη, την καθοδήγηση και συμβολή του Γραφείου μας που είχε συμβουλευτικό ρόλο», πρόσθεσε.

Αναφερόμενος γενικότερα στον ρόλο του Γραφείου στις προσπάθειες εντοπισμού θρησκευτικών αντικειμένων και αρχαιοτήτων της Κύπρου που εντοπίζονται στο εξωτερικό, ο κ. Γαβριηλίδης εξήγησε πως «εμάς ουσιαστικά ο ρόλος μας ξεκινά με τον εντοπισμό ενός αντικειμένου, με την άμεση ενημέρωση της χώρας όπου εντοπίζεται το αντικείμενο μέσω του Εθνικού Γραφείου Interpol, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε αγοραπωλησία, είτε και για διενέργεια έρευνας, και για να έλθουμε σε επαφή με τις αρμόδιες αρχές εκείνου του κράτους για να δούμε πως θα διευθετήσουμε την εν λόγω υπόθεση».

Σημείωσε πως «η κάθε χώρα έχει τις δικές της νομοθεσίες, τη δική της αντιμετώπιση όσον αφορά θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και έχει σημασία το πού εντοπίζεται το κάθε αντικείμενο στον χρόνο που θα επιστρέψει. Διαφορετικά ένα αντικείμενο θα επιστραφεί από μια ευρωπαϊκή χώρα ή από μια χώρα με την οποία έχουμε συμβάσεις και διακρατικές συμφωνίες, από μια χώρα με την οποία δεν έχουμε», ανέφερε.

Πρόσθεσε πως «εμείς με το Τμήμα Αρχαιοτήτων και σε συνεργασία και με τα άλλα Τμήματα και με τη Νομική Υπηρεσία προσπαθούμε να έχουμε διακρατικές συμφωνίες και άλλες συμφωνίες με χώρες που να μας διευκολύνουν σε αυτό το θέμα του επαναπατρισμού».

Ο κ. Γαβριηλίδης είπε ακόμη πως η συνεργασία του Γραφείου Καταπολέμησης, Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων Αρχηγείου Αστυνομίας με το Τμήμα Αρχαιοτήτων υπάρχει σε καθημερινή βάση. «Όλες οι ενέργειες γίνονται σε συνεννόηση και σε συνεργασία τόσο με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, όσο και με τις αρμόδιες άλλες αρχές που εμπλέκονται, που είναι το Υπουργείο Εξωτερικών, το Τμήμα Τελωνείων, πάντα στα πλαίσια της Εθνικής Επιτροπής που έχει συσταθεί για τούτο τον σκοπό», ανέφερε.

Ερωτηθείς σε σχέση με άλλες τέτοιες περιπτώσεις επαναπατρισμού αντικειμένων που εκκρεμούν, σημείωσε πως «έχουμε τουλάχιστον τρεις υποθέσεις που τρέχουν». Αφορούν και θρησκευτικά αντικείμενα και αρχαιότητες που αφαιρέθηκαν από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου και βρίσκονται και σε ευρωπαϊκές και σε τρίτες χώρες, και βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για επαναπατρισμό τους, πρόσθεσε.

Είμαστε σε ένα πολύ καλό στάδιο, επεσήμανε, προσθέτοντας πως σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ένας συνδυασμός ποινικής διερεύνησης, χρήσης των διπλωματικών σχέσεων και ενεργοποίησης κάποιων διμερών συμφωνιών και πρωτοκόλλων.

Ανέφερε, παράλληλα, πως «είναι πάρα πολύ δύσκολες αυτές οι περιπτώσεις γιατί οι νομοθεσίες των διαφόρων χωρών διαφέρουν πολύ από τις δικές μας, και είναι οι περισσότερες υπέρ των ατόμων που κατέχουν τις αρχαιότητες παρά υπέρ μας».

Ο κ. Γαβριηλίδης είπε τέλος πως «η συμβολή των πολιτών σε αυτή την προσπάθεια, ιδιαίτερα των Κύπριων που διαμένουν στο εξωτερικό, είναι πολύ σημαντική. Οποιεσδήποτε πληροφορίες έρχονται προς εμάς είναι πολύ σημαντικές και τις θέλουμε», ανέφερε.

Μαρία Κωνιότου - ΚΥΠΕ / ΜΚ  / ΗΦ