Η Γαλλία ολοκλήρωσε την επιστροφή 15 έργων τέχνης που πωλήθηκαν υπό πίεση ή λεηλατήθηκαν από τους Ναζί, συμπεριλαμβανομένων έργων του Gustav Klimt και του Marc Chagall. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε ομόφωνα την Τρίτη στη γαλλική Εθνοσυνέλευση και αναμένεται να εγκριθεί από τη Γερουσία της στις 15 Φεβρουαρίου.

Σε δήλωσή της, η υπουργός Πολιτισμού, Roselyne Bachelot, επικρότησε την ψηφοφορία, λέγοντας ότι η συνεχιζόμενη εκποίηση της τέχνης ήταν «η άρνηση της ανθρωπότητας [των εβραϊκών αυτών οικογενειών], της μνήμης τους, των αναμνήσεων τους».

Μεταξύ της συλλογής είναι ένας πίνακας του Chagall, με τίτλο The Father, ο οποίος λεηλατήθηκε από τον David Cender, έναν Πολωνό Εβραίο μουσικό και λαουτίστα, ο οποίος έφτασε στη Γαλλία το 1958. Μπήκε στην εθνική συλλογή το 1988.

Ο πίνακας Rosiers sous les arbres (Τριαντάφυλλα κάτω από τα δέντρα) του Klimt, περ.1905, το οποίο απεικονίζει μια συστάδα φύλλων, λουλουδιών και φρούτων σε ένα λαμπρό μωσαϊκό χρωμάτων, είναι ένα άλλο αποκορύφωμα της προσπάθειας αποκατάστασης. Η αρχική Αυστριοεβραία ιδιοκτήτριά του, η Nora Stiasny, κληρονόμησε τον πίνακα μετά τον θάνατο του θείου της, του Αυστριακού βιομήχανου και συλλέκτη έργων τέχνης Viktor Zuckerkandl, το 1927. (Συμπεριλαμβανομένου του Rosiers sous les arbres, επτά πίνακες του Klimt είχαν μείνει στο κτήμα του Zuckerkandl). Ωστόσο, η Stiasny αναγκάστηκε να πουλήσει τον πίνακα μετά την προσάρτηση της Αυστρίας από το ναζιστικό καθεστώς το 1938. Αργότερα σκοτώθηκε στην Πολωνία το 1942.

Ο πίνακας βρίσκεται στη συλλογή του Musée d'Orsay από το 1980, όταν αγοράστηκε από τη γαλλική κυβέρνηση από την Nathan Peter Gallery της Ζυρίχης. Η πώληση εγκρίθηκε από το Καλλιτεχνικό Συμβούλιο του Εθνικού Μουσείου πριν από τα εγκαίνια του μουσείου το 1986.

Ο Stiasny πούλησε τον πίνακα στον Philipp Häusler, τον προσωρινό διευθυντή της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών της Βιέννης και μέλος του ναζιστικού κόμματος, το 1938 για 400 RM, ένα κλάσμα της πραγματικής του αξίας. Ο Χάουσλερ μετέφερε λαθραία το έργο στη Φρανκφούρτη και το κράτησε στην προσωπική του συλλογή μέχρι τον θάνατό του το 1966.

Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, η κυβέρνηση υποχρεούται να υποβάλει νομοσχέδιο που ενέκρινε την αποδέσμευση ενός πίνακα από την εθνική συλλογή της, με τη βάση ότι είναι λεηλατημένη πολιτιστική περιουσία.

«Αυτή η απόφαση να επιστρέψουμε ένα σημαντικό έργο τέχνης από τις δημόσιες συλλογές δείχνει τη δέσμευσή μας για δικαιοσύνη και αποζημίωση για τις οικογένειες που λεηλατήθηκαν», είπε προηγουμένως η Bachelot.

Η αποκατάσταση του Klimt αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας της Γαλλίας για τον εντοπισμό αντικειμένων στην εθνική της συλλογή που λεηλατήθηκαν μεταξύ 1933 και 1945. Η πρωτοβουλία κατέδειξε, μεταξύ άλλων, τη δυσκολία στο ξεμπλέξιμο των προελεύσεων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ανεξέλεγκτης λεηλασίας και παράνομων συναλλαγών. Το 2001, το Pommier II του Klimt επέστρεψε στους κληρονόμους του Stiasny από την γκαλερί Belvedere της Αυστρίας. Το 2017, μια αυστριακή επιτροπή αποκατάστασης ανέθεσε στην ερευνήτρια προέλευσεων Monika Mayer και στον ειδικό του Klimt Tobias Natter να επανεξετάσουν την πορεία του πίνακα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Pommier II είχε αποκατασταθεί σε λάθος οικογένεια, αλλά δεν είχε νομικό πλαίσιο για να ανακτήσει ένα έργο που δόθηκε σε ιδιώτη από μια εθνική συλλογή. Μετά από περαιτέρω έρευνα, ανακαλύφθηκε ότι το Rosiers sous les arbres ήταν νόμιμη ιδιοκτησία των Stiasnys.

ΠΗΓΗ:ARTNews