Mάρκος Μάρκου: Ανακαλύπτοντας, ξανά, την ευτυχία

Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

Ο ελληνοκυπριακής καταγωγής σκηνοθέτης Μάρκος Μάρκου έχει ολοκληρώσει την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του με τίτλο Papadopoulos & Sons. Δεν μιλά πολύ καλά ελληνικά, αλλά φτιάχνει εξαιρετική σούπα αυγολέμονη και «αυτό είναι ίσως αρκετό» για να νιώθει εν μέρει Κύπριος.

«Μεγάλωσα σε μια κλειστή ελληνοκυπριακή κοινότητα του Μπέρμιγχαμ. Ο πατέρας μου, λογιστής στο επάγγελμα, είχε Ελληνοκύπριους πελάτες. Αλλά πήγαμε σε αγγλικό σχολείο και είχαμε την αγγλική εκδοχή του ελληνικού ονόματός μας. Παίζω ράγκμπι αλλά τρώω μακαρόνια του φούρνου. Ζούσα πάντα ανάμεσα σε δύο ταυτότητες τις οποίες προσπαθούσα να ισορροπήσω».

Ο Μάρκος Μάρκου -ή Marcus Markou- είναι ο σκηνοθέτης της μεγάλου μήκους ταινίας Papadopoulos & Sons, η οποία προβλήθηκε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και απέσπασε το πολύ σημαντικό Βραβείο Κοινού. Το ίδιο βραβείο δόθηκε στην ταινία και από το γαλλικό κοινό, ενώ αίσθηση προκάλεσε και στις Βρυξέλλες. Τουλάχιστον έτσι μάς πληροφόρησαν τα ελληνικά ΜΜΕ που ήταν παρόντα, καθότι τα κυπριακά δεν προσεκλήθησαν από τον Έλληνα διανομέα της ταινίας. Το προσπερνώ.

Η ταινία Papadopoulos & Sons είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ελληνοκυπριακής καταγωγής Βρετανού σκηνοθέτη. Θέμα της είναι η ιστορία ενός Greek βιομηχάνου, ο οποίος ζει πολυτελώς στην Αγγλία με την οικογένειά του αλλά χάνει τα πάντα λόγω της οικονομικής κρίσης. Χάνει όλη την περιουσία του και το μόνο που του απομένει είναι ένα ξεχασμένο fishάδικο -τουτέστιν fish n’ chips- του οποίου είναι συνιδιοκτήτης με τον επίσης ξεχασμένο αδελφό του.

Αναγκάζονται να συνεργαστούν και να λειτουργήσουν το fishάδικο, για να καταλάβουν ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στο χρήμα αλλά αλλού.

Greeks όπως Κύπριοι

Για να ικανοποιήσω το εθνικό αίσθημα, η οικογένεια αν και greek, είναι ελληνοκυπριακή. Στον ρόλο του βιομήχανου Χάρη Παπαδόπουλου θα δούμε τον Στίβεν Ντιλέιν [The Hours, Spy Game κ.ά.], που θα πει ότι σε αυτή την ταινία του Μάρκου ο Στίβεν Ντιλέιν παίζει έναν Κύπριο. Πρόκειται μάλιστα για την πρώτη του κινηματογραφική παρουσία σε κωμωδία. Τον ρόλο άξεστου -αλλά κατά βάθος σπουδαίου- αδελφού Σπύρου κρατά ο Γιώργος Χωραφάς. Ο οποίος είναι καλά εξοικειωμένος με την κυπριακή ταυτότητα, καθότι πρωταγωνιστής σε τρεις ταινίες του Ανδρέα Πάντζη [μάλιστα ως «Ευαγόρας» στην ταινία «Τάμα» του Πάντζη έδωσε μια από τις σημαντικότερες ερμηνείες της καριέρας του].

«Go find rebels!»

Πώς έπεισε ο Μάρκου τους δύο αυτούς μεγάλους του σινεμά να πρωταγωνιστήσουν στην πρώτη του ταινία;

«Λάτρεψαν την ιστορία, αυτό μόνο. Δεν είμαι γνωστός ως σκηνοθέτης, ούτε τους πληρώσαμε τα λεφτά που παίρνουν στο Χόλιγουντ. Βρήκαν κάτι στην ιστορία. Αλλά είναι και επαναστάτες! Πρέπει να είσαι επαναστάτης για να δουλέψεις με έναν πρωτάρη σκηνοθέτη με πολύ λίγα χρήματα», λέει ο Μάρκος Μάρκου, και επ’ αυτού δίνει μια συμβουλή στους νεαρούς σκηνοθέτες: “Go find rebels!”.

Σωτήρια… κρίση

Και τι διαφοροποιεί αυτή την ιστορία από όλες τις συμβατικές ιστορίες Ελλήνων στο εξωτερικό;

«Η κρίση. Ξέρετε, προσπαθώ εδώ και καιρό να γράψω μια ιστορία. Προσπάθησα να τη γράψω ως θεατρικό έργο και μυθιστόρημα. Δεν τα κατάφερα. Μέχρι τώρα, με τον κινηματογράφο. Ήθελα λοιπόν να δώσω έναν λόγο για τον οποίο ο Χάρης Παπαδόπουλος χάνει την περιουσία του και αναγκάζεται να επιστρέψει στο μαγαζί για fish n’ chips. Επέλεξα μια μυθοπλαστική οικονομική κρίση. Και φάνηκα κατά κάποιο τρόπο τυχερός, γιατί το διάστημα που έγραφα το έργο πίστευα πως μέχρι να βγει η ταινία η κρίση θα έχει περάσει. Ωστόσο χειροτέρεψε».

Πίσω στην ευτυχία

«Όλα ξεκινούν από μας τους ίδιους. Τι μας κάνει ευτυχισμένους; Δεν είναι το χρήμα, ούτε η κοινωνική θέση. Αυτά εξαφανίζονται σε χρόνο μηδέν, όπως βλέπουμε. Άρα τι; Έθετα όλα αυτά τα ερωτήματα σε μένα τον ίδιο, στην προσπάθειά μου να ανακαλύψω τον εαυτό μου και τη δική μου στάση απέναντι στον υλισμό. Και χαίρομαι γιατί αυτή η ταινία είναι καλύτερη από μένα, τα μηνύματά της με ξεπερνούν».

Εκτός από το μήνυμα της ευτυχίας που κρύβεται στους ανθρώπους που μας περιτριγυρίζουν και στα μικρά πράγματα, ο Μάρκου ήθελε να βρει σε αυτή την ταινία και την απαραίτητη ισορροπία ανάμεσα στις δύο ταυτότητές του.

«Εξοικειώνεσαι τελικά με όλα. Για παράδειγμα, μπορεί να μην μιλώ καλά ελληνικά, αλλά μερικές φορές ίσως αρκεί ένας ελληνικός χορός ή μια καλή σούπα αυγολέμονη. Την οποία έχω τελειοποιήσει με τα χρόνια!».

Είναι, λοιπόν, για τον ίδιο ένα μείγμα στοιχείων. «Παίρνεις ό,τι καλό και το αγκαλιάζεις. Αυτό έμαθα».

«Αυτή η ταινία δεν είναι μόνο για την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Είναι για όλους τους μετανάστες, παντού. Είναι για όλους. Το θέμα της είναι η ανακάλυψη της ευτυχίας εκ νέου. Συμβαίνει σε μια ελληνική οικογένεια αλλά θα μπορούσε να αφορά μια οποιαδήποτε οικογένεια».

+ Η ταινία Papadopoulos & Sons προβάλλεται από τις 20 Δεκεμβρίου στην Ελλάδα και θα ακολουθήσει η προβολή της στην Κύπρο αμέσως μετά [δεν έχει οριστεί ακριβής ημερομηνία]. Θα ακολουθήσει η προβολή της σε Αγγλία και Γερμανία στις αρχές του 2013. Τον ερχόμενο Ιανουάριο θα προβληθεί στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Παλμ Σπρινγκς.