Ο υπέροχος Φιτζέραλντ

Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

* Τόσα ωραία πράγματα συμβαίνουν αυτόν τον καιρό, κι ακόμα δεν είδαμε τίποτα [δες σελ. 11]. Στα πολιτιστικά, εννοείται. Αλλού, χάος.

* Η νέα παραγωγή του ΘΕΠΑΚ για τον θεατρικό Καβάφη, η “Παλαιστίνια” Αντιγόνη, οι μουσικές, τα ποτά στις αυλές.

* Απ’ όλα τα ωραία, πήγα να δω… τον Υπέροχο Γκάτσμπυ. Που σαν ταινία, δεν είναι και τόσο υπέροχη, ας μην υπερβάλλουμε.

* Αλλά καθώς οι εικόνες του Μπαζ Λούρμαν περνούσαν η μια μετά την άλλη στη μεγάλη οθόνη και τα μουσικά χιτ της εποχής [της δικής μας, όχι του ’20] έπαιζαν το ένα μετά το άλλο, εγώ σκεφτόμουν συνεχώς: κρίση.

* Ο Μπαζ Λούρμαν επέλεξε με συνεπή ευφυία τη νέα του ταινία, η οποία είναι βασισμένη στο ομότιτλο, μικρό σε έκταση αλλά μεγάλο σε φήμη, έργο του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ.

* Οι εξωπραγματικές εικόνες του σκηνοθέτη από τα υπερβολικά πάρτι του Τζέι Γκάτσμπυ στην υπερμεγέθη έπαυλη με τους υπεράριθμους καλεσμένους, χαρακτηρίζονται απ’ αυτό το υπέρ που δεν τα κάνει όλα σούπερ, αλλά μάλλον υβριστικά.

* Εκτός αν μεγάλωσα.

* Από τον Υπέροχο Γκάτσμπυ του Λούρμαν, έμαθα πως νοσταλγώντας το παρελθόν, θα πρέπει να καθορίζουμε ποιο, ακριβώς, παρελθόν νοσταλγούμε, διότι η δεκαετία του ’20 ήταν πολύ πιο υπερβολική από την εποχή τη δική μας πριν την οικονομική κρίση. Και, υπενθυμίζω, ήρθε το Κραχ το ’29.

* Αλλά τα ρούχα παραμένουν εξαιρετικά.

* Μέσα από μια ερωτική ιστορία, η οποία παρουσιάζεται πολύ επιφανειακά, σχεδόν χαριτωμένα, ο Λούρμαν φαίνεται να γνοιάζεται περισσότερο για την άνοδο και την πτώση της ματαιότητας. Ο Γκάτσμπυ ζητά πολλά από την Ντέιζι, η Ντέιζι θέλει πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε [κι απ’ όσα ήδη έχει].

* Την κατάληξη της ιστορίας, την οποία έγραψε ο Φιτζέραλντ το 1925, αν δεν την ξέρουμε, μπορούμε σήμερα με μαθηματική ακρίβεια να τη φανταστούμε.

* Ποιοι επιβιώνουν για μια ακόμα φορά, ποιοι πεθαίνουν και ποιοι αποτελούν την παράπλευρη απώλεια μιας διένεξης πλουτοκρατών.

* Η ταινία “Ο υπέροχος Γκάτσμπυ” αποδεικνύει μάλλον ότι υπέροχος ήταν ο Λούρμαν που επέλεξε να μεταφέρει τη νουβέλα ξανά στο σινεμά, μια τέτοια εποχή, και με αυτόν τον τρόπο, της σιχαμερής επίπλαστης ευμάρειας.

* Πιο υπέροχος απ’ όλους, όμως, ήταν ο Φιτζέραλντ, ο συγγραφέας και μάλλον ο ίδιος ο ήρωας του Γκάτσμπυ, που υπερέβαλλε με το αλκοόλ, που υπερέβαλλε με τη γυναίκα του, που υπερέβαλλε με τον έρωτά τους.

* “Πάνω από τη μεγάλη γέφυρα, με το φως να αντανακλάται από τις μεταλλικές αντηρίδες και να τρεμοπαίζει πάνω στα αυτοκίνητα, με την πόλη να ανυψώνεται πέρα από το ποτάμι σε κάτασπρες στοίβες και κύβους από ζάχαρη που κτίστηκαν με μια ευχή από άοσμο χρήμα”

* [Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ, Εκδόσεις Άγρα, μετάφραση Άρης Μπερλής, 2012, σελ. 241]