Ειδήσεις του χθες και του αύριο

@valia_kaimaki

Προσπαθώ συνεχώς να συνδέσω με κάποιο τρόπο όλα τα «νέα εργαλεία» του web 2.0 με τη δημοσιογραφική δουλειά της καθημερινότητας και δεν βρίσκω άκρη εν τέλει.
Δεν συζητάμε για το web, τα mail, το skype και άλλα τέτοια «τετριμμένα». Μιλάμε για «hard core» πράγματα: prezi για παρουσιάσεις, storify για ψηφιακή αφήγηση, visual.ly για infographics και πόσα ακόμα.
Εδώ καλά-καλά δεν έχω «ενσωματώσει» το twitter και υπάρχουν μέρες που ξεχνάω να μπω. Και το facebook συντηρείται κυρίως ως εναλλακτική του mail και επειδή είναι και διασκέδαση, αλλιώς… Δεν έχω χρόνο, πώς να το ζωγραφίσω;
Βλέπω καμιά φορά τους πειραματισμούς που γίνονται στο εξωτερικό, όπως αυτούς της «Guardian» για παράδειγμα [οι θεοί μου] και μελαγχολώ. Πόσο αληθινά «ειδήσεις» μπορείς να φτιάξεις όταν έχεις το θέμα, παίρνεις feedback από τους αναγνώστες σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φωτίζεις νέες πλευρές με βίντεο-ντοκουμέντα, προχωράς παρακάτω, εμβαθύνεις… Σε κάνει να ονειρεύεσαι ξανά να γίνεις δημοσιογράφος.
Αλλά… αλλά όλα αυτά απαιτούν τόσα πράγματα, που δεν τα διαθέτουμε, τουλάχιστον όχι εδώ. Από πού να ξεκινήσω; Από τη μετεκπαίδευση που κανείς δεν μας παρέχει; Από τον χρόνο που δεν έχουμε γιατί πρέπει να κάνουμε πολλά πράγματα;
Θ’ ασχοληθώ με το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου: τη φιλοσοφία. Ακόμα σκεφτόμαστε στραβά με όρους και εξειδικεύσεις παρελθόντος. Έχουμε μάθει ότι ένας δημοσιογράφος = μία θέση. Για παράδειγμα είμαι πολιτικός ρεπόρτερ στο ραδιόφωνο. Ή είμαι οικονομικός ρεπόρτερ σε μία εφημερίδα. Ή γράφω ειδήσεις για το δελτίο στην τηλεόραση. Άρα λοιπόν, στη διάρκεια της ημέρας σου θα φέρεις [θα γράψεις, θα πεις, θα παρουσιάσεις] όσες περισσότερες ειδήσεις μπορείς.
Η νέα εποχή, ωστόσο, απαιτεί έναν δημοσιογράφο ανά είδηση και όχι ανά θέση. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας αναλαμβάνει το θέμα του: βρίσκει τις πηγές του, τις επαληθεύει και μαζεύει όλο το υλικό που μπορεί [φωτογραφίες, βίντεο, αντιδράσεις του κόσμου] και το διαχέει σε μια ψηφιακή αφήγηση με ήχο, κείμενο, εικόνα, όσο καλύτερα μπορεί [ή σύμφωνα με την παλιά αντίληψη κρατάει ό,τι ταιριάζει σε κάθε μέσο και δίνει τα υπόλοιπα στα άλλα αντίστοιχα μέσα]. Αυτό σήμερα είναι είδηση. Και μάλιστα «ανεβαίνει» αμέσως μόλις την έχεις.
Η τηλεόραση [όπως και οι εφημερίδες] έχει πεθάνει και δεν το ξέρει [το ραδιόφωνο είναι άλλη υπόθεση, είναι ο πρόγονος του web]. Ποιος ανοίγει το βραδινό δελτίο ειδήσεων για να «μάθει τα νέα»; Μισό, κορίτσι! Σ’ εφημερίδα σε διαβάζουμε, μη λέμε κι ό,τι θέμε!
Ναι, αλλά είναι άλλο πράγμα. Είναι η ανάλυση, είναι η χαρά της ανάγνωσης, είναι η ταινία, το ντοκιμαντέρ. Δεν είναι είδηση πια. Έχετε διαβάσει καμία είδηση σε όσα γράφω μέχρι εδώ; Γιατί συνεχίζετε να διαβάζετε τότε; Πολύ πιθανόν γιατί βρίσκετε ενδιαφέροντα ή αιρετικά ή χαριτωμένα ή εκνευριστικά τα όσα γράφω [προσθέστε και άλλο επίθετο κατά βούληση]. Όχι όμως γιατί σας «ενημέρωσα» για κάτι. Στην περίπτωση που κάνω καλά τη δουλειά μου [του αρθρογράφου εφημερίδας], σας «έμαθα» κάτι.
Κι όμως πεισματικά τόσο εμείς οι επαγγελματίες του χώρου όσο και οι ιδιοκτήτες των μέσων αρνούνται να δουν την πραγματικότητα. Και μάλιστα στις συνθήκες που ζούμε, πιθανόν και οικονομικά να ήταν προς το συμφέρον όλων μας να μεταλλαχθούμε γρηγορότερα. Αλλά ο κύριος στόχος της μετεξέλιξης δεν μπορεί παρά να είναι ένας: η είδηση δεν είναι «θέαμα», η είδηση είναι το πρώτο λιθαράκι της δημοκρατίας. Και όταν μπορούμε ν’ αγγίξουμε μια καλύτερη δημοκρατία και δεν το κάνουμε…