Σκηνές του δρόμου

@valia_kaimaki

Πριν από λίγες μέρες χρειάστηκε να κάνω μια πολύ πρωινή διαδρομή, την οποία δεν γνώριζα καθόλου στην Ελλάδα. Φύσαγα και ξεφύσαγα, στους χάρτες της Google φαινόταν ήδη μπερδεμένη και δεν έβγαζα άκρη με τίποτα. Τυχαία, εντελώς, δοκίμασα το Street View, μια υπηρεσία που δεν υπάρχει ακόμη για την Κύπρο αλλά η οποία σε οδηγεί μέτρο με το μέτρο στη διαδρομή που έχεις να κάνεις. Στην ουσία «περπατάς» κάθε δρόμο, με τη βοήθεια φωτογραφιών, τις οποίες έχουν τραβήξει «με ριπές στις 360 μοίρες» τα ειδικά αυτοκίνητα της εταιρείας. Στην Ελλάδα, η εφαρμογή μπήκε σε λειτουργία στις αρχές Ιουνίου. Αν πατήσεις τη διεύθυνση του σπιτιού σου, θα δεις μια ωραία φωτογραφία του απ’ έξω. Τυχερός θα είσαι εάν δεν έχεις βγει στο μπαλκόνι με τα εσώρουχα για να ποτίσεις τις γλάστρες αλλά σε αυτό θα ξαναγυρίσουμε σε λίγο. Για να εξερευνήσω την άγνωστη διαδρομή, πήγα μέχρι ένα σημείο που γνώριζα και μετά προχωρώντας έφτασα στον προορισμό μου. Εννοείται ότι έστριψα δυο τρεις φορές λάθος κι έπρεπε να ξαναγυρίσω. Επίσης νοερά, έβαζα σημάδια… μια ταβέρνα, μια διχάλα του δρόμου, ένα περίεργο σπίτι. Την επόμενη μέρα τα χαράματα, έκανα τη διαδρομή απνευστί, σαν να πήγαινα από το σπίτι στη δουλειά, χωρίς λάθη, χωρίς άγχος, χωρίς να ταλαιπωρήσω εκείνους που ήταν μαζί μου.

Αυτή είναι η καλή πλευρά. Ωστόσο, για να φτιαχτεί το Street View, όπως λέγαμε, τα αυτοκίνητα της Google περνούν και ξαναπερνούν και τραβούν συνεχώς φωτογραφίες. Χωρίς να μας ρωτήσουν. Και αυτό μπορεί να το θέλουμε, μπορεί και όχι. Είναι, άραγε, η πρόσοψη του σπιτιού μου προσωπικό δεδομένο; Πιθανόν όχι, όσο δεν είναι ταυτοποιημένη ως η πρόσοψη του σπιτιού μου. Πόσο δύσκολο είναι να το κάνει, όμως, κάποιος; Και το πρόβλημα δεν είναι αν έχεις κάτι να κρύψεις ή όχι [μια παράνομη πισίνα, η οποία φαινόταν και στην επιλογή «earth» ή ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται σε μέρος που δεν θα έπρεπε -καταλαβαίνετε τι θέλω να πω, φαντάζομαι- ή ένας άνθρωπος που βρίσκεται τυχαία εκείνη τη στιγμή στο λάθος μέρος]. Το πρόβλημα είναι ότι το δικαίωμα να περιφρουρούμε την ιδιωτική μας ζωή είναι απαραβίαστο.

Σ’ ένα σχετικό φόρουμ διάβασα ένα σχόλιο που νομίζω ότι βλέπει μερικές ακόμα πτυχές: « Η ιδιωτικότητα μπορεί να είναι ένα αγαθό το οποίο αγοράζεται και πωλείται. Μερικές φορές ο ιδιοκτήτης του το δίνει δωρεάν. Στο δίκτυο πολλές φορές του το παίρνουν χωρίς να το γνωρίζει. Ας σκεφτούμε πόσες φορές πατάμε ‘συμφωνώ’ στους όρους μιας εφαρμογής, η οποία τελικά παραβιάζει την ιδιωτικότητά μας. Η ιδιωτικότητα είναι και κάτι άλλο. Είναι ο χώρος δημιουργίας μας. Γι’ αυτό τραγουδάμε στο μπάνιο κι όχι στο ασανσέρ. Το Street View αποτυπώνει ένα στιγμιότυπο της ιδιωτικότητάς μας και το δίνει για πάντα στον κόσμο ολόκληρο».
Από την άλλη, η εικονική πραγματικότητα παραμένει εικονική, ακόμα κι όταν προσπαθείς να την κάνεις να μοιάζει με την πραγματικότητα.

Το 2012, στο Εδιμβούργο, δύο άνδρες βλέποντας από μακριά το αυτοκίνητο της Google να πλησιάζει «σκηνοθέτησαν» έναν φόνο. Δύο χρόνια αργότερα, ένας χρήστης του Street View είδε τη σκηνή και ειδοποίησε τις αρχές, οι οποίες βρήκαν το «θύμα» μια χαρά στην υγεία του και όλοι γέλασαν. Αστείο;

Το ζήτημα όχι μόνο για το Street View, αλλά για όλες τις εφαρμογές του δικτύου που παραβιάζουν τον ιδιωτικό μας χώρο δεν είναι πια να μετράμε συνεχώς τα υπέρ και τα κατά. Συμπυκνώνεται σε μια μικρή φράση: «ΟΚ είναι σούπερ κουλ αλλά ποιος με ρώτησε;»