Επιστροφή εικόνων από τη Ζυρίχη

Δύο μεγάλων διαστάσεων εικόνες επαναπατρίστηκαν από την Ελβετία και βρίσκονται από τις 30 Μαρτίου στο Βυζαντινό Μουσείο στη Λευκωσία.

Πρόκειται για έργα τα οποία χρονολογούνται στο 1620 και φέρουν την υπογραφή του Μελέτιου του Κρητός. Οι εικόνες απεικονίζουν η πρώτη τον Χριστό σε θρόνο με τον άγιο Ιωάννη Πρόδρομο και η δεύτερη την Παναγία σε θρόνο με τον άγιο Ιωάννη Θεολόγο.

Από το Παρεκκλήσι του Τρικώμου

Οι εικόνες, οι οποίες έχουν δημοσιευτεί στα Πρακτικά του Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου το 1976 από τον πρώην διευθυντή του τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου, Αθανάσιο Παπαγεωργίου, κλάπηκαν από το ναό του Αγίου Ιακώβου στο Τρίκωμο, όπου αποτελούσαν τις δεσποτικές εικόνες του εικονοστασίου του Παρεκκλησίου.

Το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιακώβου δεν είχε τοιχογραφίες, αλλά ήταν διακοσμημένο με χρωματιστά πιάτα παλιάς λαϊκής τέχνης. Σήμερα το Παρεκκλήσιο χρησιμοποιείται παράνομα ως γραφείο τουρισμού.

Η εικόνα του Χριστού και του Προδρόμου έχει διαστάσεις 110 x 128 εκ. και φέρει, στα πόδια του Προδρόμου, επιγραφή με το όνομα του ζωγράφου και χρονολογία ως ακολούθως: «ΧΕΙΡ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΙΤΟΣ ΑΧΚ (=1620) Χ(ριστο)Υ». «Μ(ηνος) Αυγούστου).

Η εικόνα της Παναγίας και του Ιωάννη Θεολόγου είναι διαστάσεων 114 x 134 εκ.

Και οι δύο εικόνες χρήζουν συντήρησης σε κάποια σημεία και θα συντηρηθούν από το Βυζαντινό Μουσείο σε συνεργασία με το τμήμα Αρχαιοτήτων.

Το ιστορικό

Μέχρι το 2007, όταν κατασχέθηκαν από την Αστυνομία της Ελβετίας στη Ζυρίχη, οι εικόνες βρίσκονταν στην κατοχή του Ρωσοεβραίου εμπόρου τέχνης Αλεξάντρ Κοτσίνσκι.

Εντοπίστηκαν στον Οίκο πλειστηριασμών έργων Τέχνης Christies στο Λονδίνο το 2007, από όπου αποσύρθηκαν μετά από ενέργειες της Ι. Μ. Κύκκου. Κατόπιν ενημέρωσης του Αρχιεπισκόπου και του Μητροπολίτου Κύκκου, εκπρόσωποι της Μονής Κύκκου μετέβησαν στη Ζυρίχη για συνάντηση με τον κάτοχο των εικόνων, ο οποίος όμως δεν πείσθηκε να τις επιστρέψει στους νομίμους ιδιοκτήτες τους.

Για το θέμα ενημερώθηκαν οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η διαδικασία επαναπατρισμού των εικόνων ξεκίνησε μετά με την έγγραφη καταγγελία του δρος Χ. Χοτζάκογλου στην Κυπριακή Αστυνομία και στην Ιντερπόλ Κύπρου, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατάσχεση των εικόνων από την Ελβετική Ιντερπόλ. Εξασφαλίζοντας εκ νέου μαρτυρία του δρος Χ. Χοτζάκογλου και πλήρη τεκμηρίωση της κυπριακής προέλευσης των εικόνων και της κλοπής τους μετά την Τουρκική εισβολή, ακολούθησε λήψη νομικών μέτρων στο Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου, το οποίο εξέδωσε καταδικαστική απόφαση για τον κάτοχο των εικόνων. Η ετυμηγορία του κυπριακού δικαστηρίου χρησιμοποιήθηκε στα ελβετικά δικαστήρια, όπου η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και ο Κοτσίνσκι υπέγραψαν συμβιβαστικό διακανονισμό για την επιστροφή των εικόνων στην Κύπρο.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ © ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ | ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΛΙΤΗΣ