1915 – Ο εθνικός διχασμός

Το βιβλίο του Γ. Μαυρογορδάτου με γύρισε σε ένα από τα κεφάλαια της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας που θυμάμαι περισσότερο από το σχολείο. Πέρα από τη συνοπτική συγκεφαλαίωση των ιστορικών γεγονότων, βρίσκει κανείς ενδιαφέρουσες ανεκδοτολογικές αναφορές, τεκμηρίωση από ιστορικά αρχεία και επιστολογραφία των πρωταγωνιστών της εποχής – όλα δεμένα με ένα ύφος αφήγησης που φαίνεται να συμπυκνώνει τις αρετές της πανεπιστημιακής διδασκαλίας του συγγραφέα. Ο Μαυρογορδάτος παίρνει θέση υπέρ των επιλογών του Βενιζέλου, αλλά όχι του ίδιου του πολιτικού. Αναδεικνύει τις εύστοχες πολιτικές εκτιμήσεις που δικαιώθηκαν από τα γεγονότα, αλλά δεν διστάζει να ασκήσει κριτική στις αστοχίες και στις μικροπολιτικές σκοπιμότητες, που δεν έλειψαν. Το πιο ενδιαφέρον κεφάλαιο είναι αυτό που αφορά τη θεώρηση του διχασμού ως ταξικής σύγκρουσης. Σπάνια βρίσκει κανείς την ευκαιρία για να αναστοχαστεί επί αυτής της πτυχής. Στη σούμα: ιδανικό για όσους θέλουν να φρεσκάρουν γνώσεις και να μάθουν κάτι παραπάνω. Ιστορικές αναλογίες και μεταθέσεις στο σήμερα ας λείψουν καλύτερα…

Νικόλας Κυριάκου