Για να μην σας κρατάω σε αγωνία, ο Κλοντ Λουτσαμούζι είναι ένας βιομηχανικός σχεδιαστής που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική και γραφιστική και δουλεύει κυρίως στο web. Πριν από λίγες ημέρες έκανε ένα αθώο tweet «δεν γκουγκλάρω πια, ψάχνω στο TikTok», έγραψε, χωρίς να μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει μετά: 5.500 σχόλια, 24.500 retweets και 121.000 likes υπεραρκετά για να το χαρακτηρίσεις viral. Άλλοι συμφωνούσαν μαζί του ότι το TikTok είναι η κατ’ εξοχήν μηχανή αναζήτησης για τη γενιά Ζ (ή ζούμερς, όπως τους λέμε πια). Άλλοι τους κατηγορούσαν λέγοντας ότι τέτοιες απόψεις δείχνουν ότι «η κοινωνία μας είναι καταδικασμένη» (λίγο υπερβολικούς τους βρίσκω, μας έχει καταδικάσει ήδη η κλιματική αλλαγή).

Τι συμβαίνει λοιπόν; Όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν αναζητήσεις με hashtags στο TikTok, αναζητήσεις που προηγουμένως θα έκαναν στο Google: βρίσκουν εστιατόρια, ενημερώνονται για προορισμούς διακοπών, ψάχνουν μικρά κόλπα που κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη. Γιατί; Γιατί πλέον είναι πολλά τα βίντεο που προέρχονται από νομικούς, επαγγελματίες υγείας, καθηγητές, υδραυλικούς, σχεδόν τα πάντα, οι οποίοι μοιράζονται τα μυστικά της τέχνης ή της επιστήμης τους στη δημοφιλή πλατφόρμα.

Για παράδειγμα, το #tiktoktaughtme έχει 6,6 δισ. θεάσεις και περιλαμβάνει μια ποικιλία από βιντεοσκοπημένες συμβουλές και λύσεις για θέματα που ξεκινούν από τη νοηματική και καταλήγουν στο καθάρισμα μιας πολύ βρόμικης τουαλέτας.

Από την άλλη, το TikTok δεν ξέφυγε κι αυτό από τη διάδοση ψευδών ειδήσεων. Έχουμε ήδη δει τι συνέβη (και συμβαίνει ακόμα) στην Ουκρανία με την προπαγάνδα και από τις δύο πλευρές να έχει ξεπεράσει κάθε όριο, έχουμε δει τι συνέβη με την COVID και τις διάφορες μούφα θεραπείες, έχουμε δει πώς επηρεάστηκε η κοινή γνώμη στη δίκη που έφερε αντιμέτωπους τον Τζόνι Ντεπ και την Άμπερ Χερντ (αν χάσατε κάτι, όλα τα άρθρα είναι online στην ιστοσελίδα του Παραθύρου). Και την ερχόμενη Πέμπτη 30 Ιουνίου ο υιός Μάρκος, ο Φέρντιναντ ή αλλιώς «Μπονγκμπονγκ» αναλαμβάνει Πρόεδρος στις Φιλιππίνες μετά από μια σαρωτική νίκη και χάρη στο TikTok, όπου η καμπάνια του στην ουσία ξανάγραψε την ιστορία ξεπλένοντας τον δικτάτορα πατέρα του.

Όλα αυτά δεν μας δείχνουν ούτε ότι το TikTok είναι καλό ούτε ότι είναι κακό. Μας δείχνουν απλώς ότι δεν είναι πια μια περαστική μόδα αλλά μια πλατφόρμα που ήρθε για να μείνει (μην ρωτάτε πόσο, δεν υπάρχει η αιωνιότητα στα social) πλάι στους μεγάλους. Με 755 εκατ. ενεργούς χρήστες τον μήνα, οι προβλέψεις για το 2022 το δείχνουν ως την τρίτη μεγαλύτερη πλατφόρμα (μπροστά είναι τα Facebook 2,1 δις και Instagram 1,28 δις και ακολουθούν τα Snapchat και twitter). Η δε πρακτική να μην γκουγκλάρεις αλλά να πηγαίνεις αλλού να ψάξεις πληροφορίες δεν είναι καινούργια. Το έκανε (και το κάνουμε) η προηγούμενη γενιά όταν πήγαινε απευθείας στο YouTube για να βρει αυτό που ήθελε σε μορφή βίντεο.

Τον Κλοντ Λουτσαμούζι θα τον έχουμε ξεχάσει μέχρι αύριο το πρωί (και πολύ λέω). Ας κρατήσουμε όμως ότι οι συνήθειές μας στα social δεν είναι καθόλου στατικές. Αλλάζουν συνεχώς. Ας κρατήσουμε επίσης ότι πολλοί από εμάς όταν ψάχνουν κάτι δεν ψάχνουν μόνο για γεγονότα αλλά για την «εμπειρία» ενός άλλου χρήστη. Ας κρατήσουμε τέλος ότι αντίθετα με τα μέσα ενημέρωσης -κι αυτό μπορεί ίσως να μας χρησιμεύσει ως ορισμός από εδώ και πέρα- αυτό που βλέπουμε στα social δεν είναι απαραίτητα αληθινό ή έγκυρο. Μπορεί να είναι, μπορεί και όχι. Και ας τα βάλουμε έτσι στην πραγματική τους διάσταση, τη διασκέδαση και όχι την ενημέρωση. Και τότε νομίζω θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι (πιθανόν και ο Κλοντ Λουτσαμούζι, αλλά ποιος νοιάζεται;).